Βιογραφικό σημείωμα

Ο Αλέξανδρος Ίσαρης γεννήθηκε στις Σέρρες το 1941. Σπούδασε Αρχιτεκτονική στα πολυτεχενεία του Γκρατς και της Θεσσαλονίκης. Από το 1962 ως το 1978 έζησε στη Θεσσαλονίκη. Έχει δημοσιεύσει κατά καιρούς δοκίμια, πεζά, ποιήματα και μεταφράσεις σε πολλά λογοτεχνικά περιοδικά. Επί οκτώ χρόνια ήταν υπεύθυνος της ελληνικής σύνταξης του περιοδικού Ausblicke.
Για την πρώτη του ποιητική συλλογή Όμιλος Φίλων Θαλάσσης - Ο Ισορροπιστής, του απονεμήθηκε το βραβείο Μαρίας Ράλλη (1977). Το 1982 έκανε μια σειρά εκπομπών στο Γ΄ Πρόγραμμα της ΕΡΤ. Το 1985 πήρε μέρος στην εβδομάδα ελληνικής ποίησης στο Άμστερνταμ και στο Χρόνινγκεν. το 1986 εκπροσώπησε την Ελλάδα στο θεατρικό φεστιβάλ του Μύλχάιμ της Γερμανίας. Το 1990 επισκέφθηκε σημαντικά πολιτιστικά κέντρα της Γερμανίας, ύστερα από πρόσκληση του Ινστιτούτου Γκαίτε. Τα έτη 1990, 1992, 1994 και 1999 έμεινε για ένα διάστημα στη Βιέννη, ως προσκεκλημένος της Αυστριακής Λογοτεχνικής Εταιρείας. Το 1997 έγινε ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Τόμας Μπέρνχαρντ. Το 1997 του απονεμήθηκε το κρατικό βραβείο μετάφρασης για το Μπετόν του Τόμας Μπέρνχαρντ.
Είναι επίσης πολύ γνωστός ζωγράφος και γραφίστας. Έχει παρουσιάσει ζωγραφική του σε οκτώ ατομικές και σε δώδεκα ομαδικές εκθέσεις. Από το 1978 ζει στην Αθήνα.

Τα βιβλία του Αλεξάνδρου Ίσαρη

" Όμιλος φίλων Θαλάσσης - Ο Ισορροπιστής
Ποίηση - Αθήνα, Λέσχη του Δίσκου, 1976, σελ. 62

" Οι Παρενέργειες της σιωπής
Ποίηση - Αθήνα, Ύψιλον, 1984, 1984, σελ. 106

" Ανάμεσα τους η μουσική
Πεζά -Αθήνα, Άγρωστις, σελ. 60, 1991, Νεφέλη, 1998 σελ. 67, ΙSBN 960-211-387-1

" Οι Τριστάνοι
Ποίηση- Αθήνα, Νεφέλη, 1992, σελ. 140

" Θα επιστρέψω φωτεινός
Ποίηση, Αθήνα, Άγρα, 2000, σελ. 81, ΙSBN 960-325-353-7

" Λευκώματα

" Πρόσωπα μιας εικοσαετίας - Φωτογραφίες 1968-1988
Αθήνα, Ερμής, 1998 Σελ. 112 ISBN 960-320-069-7

" Ίσαρης - Ζωγραφική 1994-1999. Αθήνα, Εξάντας, 1999
Σελ. 112 ISBN 960-256-375-3

Μεταφράσεις έργων του

Greek and Turkish poets of today Vol. 5, No 3
Edited by Yannis Goumas
Αγγλικά ISSN: 0110-3970

Περιοδικό De Tweede Ronde, Lente 1987
Αφιέρωμα στον Αλ. Ίσαρη. Ολλανδικά
"Η άποψη του Ντελφτ"
(Μετάφραση: Hero Hokwerda)

Βιβλίο: "Ψηφίδωμα ενός λαού" (6 Έλληνες ποιητές)
Ολλανδικά
Εκδόσεις Het Griekse Eiland, Amsterdam 1985
Μετάφραση: Marc Lauxtermann και Jenneke Quast

Hellenic Quarterly, Sept, Oct. Nov. 2000 No 6
"Μετά τη δύση" Ποίημα Α. Ίσαρη, Μετ. Γ. Γκούμας
ISSN 1108-345 Χ

Τhessaloniki
Bilder einer Stadt
Romiosini 1992
ISBN -3-92-3728-96-8

Διήγημα "Πολύ δύσκολο" από το "Ανάμεσά τους η μουσική"
Μετάφραση: Nelly Weber.

ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ Α. ΙΣΑΡΗ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

Max Frisch
ΑΝΔΟΡΡΑ
Κωνσταντινίδης, 1968

Thomas Mann
ΤΟΝΙΟ ΚΡΕΓΚΕΡ
Τραμ, 1973-Ύψιλον, 1977, 1982

Robert Musil
ΟΙ ΑΝΑΣΤΑΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΤΡΟΦΟΥ ΤΑΙΡΛΕΣ
Βιβλιοθήκη, 1977 - Ύψιλον, 1984, Πατάκης 2001-01-21

Robert Musil
TO ΜΑΓΕΜΕΝΟ ΣΠΙΤΙ- Η ΓΚΡΙΤΖΑ
Ηριδανός, 1978, 1991, Εξάντας, 1998

Roger Shattuck
ΜΑΡΣΕΛ ΠΡΟΥΣΤ
Ηριδανός, 1981

Peter Handke
Η ΑΓΩΝΙΑ ΤΟΥ ΤΕΡΜΑΤΟΦΥΛΑΚΑ ΤΗ ΣΤΙΓΜΗ ΤΟΥ ΠΕΝΑΛΤΙ
Εκκρεμές, 1948-Σμίλη, 1990

Peter Handke
ΛΑΘΟΣ ΚΙΝΗΣΗ
Καστανιώτης, 1986

Peter Handke
Η ΩΡΑ ΤΗΣ ΑΛΗΘΙΝΗΣ ΑΙΣΘΗΣΗΣ
Καστανιώτης, 1986, 1990

Thomas Bernhard
ΜΠΕΤΟΝ
Αξιός/Βαστέρ, 1988, Εστία, 1996

Thomas Bernhard
Ο ΜΙΜΟΣ ΤΩΝ ΦΩΝΩΝ
Άγρα, 2000

Wilhelm Muller
ΤΟ ΧΕΙΜΩΝΙΑΤΙΚΟ ΤΑΞΙΔΙ
Αγρωστις, 1988

Αντρέι Ταρκόφσκι
ΜΑΡΤΥΡΟΛΟΓΙΟ
Νεφέλη, 1990

Klaus Mann
ΛΟΥΝΤΒΙΧ (ΣΙΔΕΡΟΦΡΑΧΤΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ)
Άγρα, 1996

Klaus Mann
ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΙΑ ΚΑΙ ΦΑΣΙΣΜΟΣ
Άγρα, 1998

ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΗΣ
Ολκός, 1993, 1994, 1998

Αντόν Τσέχωφ
ΤΡΕΙΣ ΑΔΕΛΦΕΣ
Νεφέλη, 1994

Arthur Schnitzler
ΦΥΓΗ ΣΤΟ ΣΚΟΤΑΔΙ
Άγρα, 1995

ΜΟΥΣΙΚΑ ΕΡΓΑ

Gustav Mahler
ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΗΣ ΓΗΣ
Περιοδικό Ποίηση, 1994

Josef Haydn
Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, 1994

Johann Sebastian Bach
TA KATA ΜΑΤΘΑΙΟΝ ΠΑΘΗ
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, 1994

Richard Wagner
ΤΡΙΣΤΑΝΟΣ ΚΑΙ ΙΖΟΛΔΗ
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, 1995

Ludwig van Beethoven
ΦΙΝΤΕΛΙΟ
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, 1995

Ο συγγραφέας ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΙΣΑΡΗΣ

Η ποίηση του Αλέξανδρου Ίσαρη (καθώς και τα λιγοστά πεζά του), χαρακτηρίζεται, σχεδόν στο σύνολό της, από μιαν ελεγχόμενη, νηφάλια διάθεση-πρόθεση του ποιητικού υποκειμένου να συναρμολογήσει βιώματα, αισθήματα και σκέψεις προκειμένου, μάλλον, να συναρμολογήσει αποσπασματικές εικόνες- ψηφίδες από συμβάντα και συνακόλουθες καταστάσεις του ατομικού του βίου που, ανάλογα με τη βαρύτητά τους συνέβαλαν περισσότερο ή λιγότερο, στη διαμόρφωση του ψυχισμού του και κατ' επέκτασιν της ιδιότυπης στάσης του απέναντι στην πραγματικότητα. Την οποία πραγματικότητα ο ποιητής δείχνει να αποστρέφεται στην άμεση, ωμή, φτιασιδωμένη ή αφτιασίδωτη, εκδοχή της· κυρίως μάλιστα, δείχνει να αποστρέφεται την άμεση εκφραστική ποιητική ανταπόκριση σε οτιδήποτε τον αγγίζει σωματικά, πνευματικά, ψυχικά ή καθ' οιονδήποτε τρόπο, συναισθηματικά ή συγκινησιακά, αφού πρέπει προηγουμένως να αισθητικοποιήσει μέσα του το βίωμα, συνεπώς να το καταστήσει, κατά κάποιο τρόπο έμμεσο.
Εδώ είναι που πρέπει να αναζητηθεί ο δραστικός ρόλος της προϋπάρχουσας αισθητικής του Ίσαρη, που είναι, νομίζω, καθοριστική, στην όλη του ποιητική διαδικασία. Ο ρόλος της αισθητικής του, που είναι διαμορφωμένη, αφ' ενός από την αυτοτελή και σοβαρή και κάθε άλλο παρά περιφερειακή ενασχόλησή του με τη ζωγραφική και αφ' ετέρου από την ουσιαστική επαφή του με τα σημαντικότερα κινήματα και ρεύματα της σύγχρονης λογοτεχνίας και τέχνης γενικότερα και παρ' όλ' αυτά, υποταγμένη στα κελεύσματα της ιδιοσυγκρασίας του. Αυτή η αισθητική, η πλασμένη από εξωτερικούς και από εσωτερικούς, βιωματικά προσδιορισμένους παράγοντες, μοιάζει να του επιβάλει την τήρηση μιας απόστασης ασφαλείας, ένα είδος αποστασιοποίησης από το γεγονός, το πρόσωπο ή το πράγμα και εν γένει την κατάσταση που κάθε φορά, αποτελούν το έναυσμα, το ερέθισμα μάλλον για την έναρξη της ποιητικής διαδικασίας. Ένα είδος αποστασιοποίησης πραγματικής ή πλασματικής (με την έννοια ότι το παρόν μετατοπίζεται τεχνηέντως στο παρελθόν, αποτελώντας στοιχείο της ούτως ή άλλως, πάντα αφυπνισμένης και επεκτατικών προθέσεων μνήμης του), προκειμένου να επαναπροσεγγίσει και να ανασυνθέσει ποιητικά τον εκάστοτε βιωματικό πυρήνα - ή επιμέρους στοιχεία που τον συνθέτουν με την απαιτούμενη νηφαλιότητα. Θέλω να πω με όση νηφαλιότητα χρειάζεται, ώστε το εξορυσσόμενο από τη μνήμη υλικό (αφού η μνήμη είναι, για τον Ίσαρη, το βασικότερο πεδίο της ποιητικής του δράσης και καταφυγής), αφ' ενός να αποκτά την ιδιότητα μιας τουλάχιστον επιφανειακά, ακινητοποιημένης εικόνας και, αφ' ετέρου, η εικόνα αυτή να εμπλουτίζεται -περιρρέεται με τα ρευστά στοιχεία μιας ατμοσφαιρικά λειτουργούσας μουσικής διάθεσης.
Έτσι, ο ποιητής φεύγει - χωρίς και να υπεκφεύγει - από ό,τι αισθάνεται να αντιτίθεται στην αισθητική του, με την προφανή ή υποδορίως εκδηλωνόμενη προοπτική να επανέλθει σ' αυτό, έτοιμος να το επαναπροσδιορίσει σε ένα επίπεδο όπου θα είναι δυνατή η καλλιτεχνική και όχι, κατ' ανάγκην, μεταφυσική μετουσίωσή του. Αν μιλούσαμε για μεταφυσική, στη συγκεκριμένη περίπτωση, θα οφείλαμε να αναφερθούμε σε μία εντελώς ιδιότυπη μεταφυσική: του σώματος. Πραγματικά, έχει κανείς την αίσθηση, διαβάζοντας την ποίηση του Αλέξανδρου Ίσαρη, τόσο την πρώιμη όσο και την πιο πρόσφατη, ότι τα σώματα δικαιώνονται και, κατά κάποιο τρόπο, καθαγιάζονται, μέσα από την οδύνη, τη στέρηση, τη συνειδητοποίηση της παρούσας ή της επικείμενης μοναξιάς, της φθοράς και του επερχόμενου τέλους. Κι ακόμα ότι, μέσα από τη δικαίωσή τους δικαιώνεται και αποκτά βαθύτερο νόημα αλλά και ομορφιά και η ίδια η ζωή. Δεν θα ήταν υπερβολή, αν ισχυριζόταν κάποιος ότι, σ' αυτήν την ποίηση, η οδύνη δίνει το μέγιστο νόημα στη ζωή, την ομορφαίνει και την καθιστά, έστω μέσω του τέλους, που είναι ο θάνατος, υπόσχεση μιας μελλοντικής φωτεινής αθανασίας.

ΚΩΣΤΑΣ Γ. ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ
Ποιητής, πεζογράφος,
Κριτικός λογοτεχνίας

Τι έγραψε ο Τύπος για τα βιβλία του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΙΣΑΡΗ
(αποσπάσματα από κριτικές και συνεντεύξεις)

Όμιλος Φίλων Θαλάσσης - Ο Ισορροπιστής, ποιήματα Αθήνα, Λέσχη του Δίσκου, 1976, Σελ. 62

Πρόκειται για δύο συλλογές ποιημάτων, ενσωματωμένες στο ίδιο βιβλίο. Ο "Όμιλος Φίλων Θαλάσσης" γράφτηκε από το '66 μέχρι το '73 και "Ο ισορροπιστής" από τον Γενάρη μέχρι τον Ιούλιο του '74.
Ο Φ.Θ.: Στη συλλογή αυτή ο Α. Ίσαρης περνάει από μια ρεαλιστική ποίηση του σώματος για να αποδώσει συμβολικά την ερωτική του μετουσίωση πάνω στα αντικείμενα, στον χρόνο και στις κινήσεις, που επενδύονται από τις ψυχικές διαθέσεις του. Οι οραματισμοί του ποιητή αναδίνουν ήπιους τόνους χρωμάτων, μάλλον αδιαφανείς, οι στίχοι είναι ατμοσφαιρικοί και γεμάτοι από τραυματικές εικόνες, που εξωτερικεύουν μιαν αγαπητική οδυνηρή σχέση, όπως αυτή βυθίζει τον εξωτερικό κόσμο στον διεσταλμένο εφιαλτικό εσωτερισμό του Α. Ίσαρη.
"Ο ισορροπιστής": Η δεύτερη αυτή συλλογή δείχνει φανερά από δομική άποψη την αρτίωση του ποιητικού λόγου. Ο Α. Ίσαρης, ιδιαίτερα στις μορφές της ποιητικής του πρόζας, τείνει στην απάλειψη του προηγούμενου ισχυρού συναισθηματισμού του. Πετυχαίνει, έτσι, μια πολύσημη απολογητική ρευστότητα που συχνά συνοδεύεται από τη μουσική υπόκρουση μιας βυζαντινής ρυθμολογίας…

Αλέξης Ζήρας
Κριτικός Λογοτεχνίας
Περιοδικό ΑΝΤΙ, Αρ. 58, 1976

Όμιλος φίλων θαλάσσης - Ο Ισορροπιστής, ποιήματα.
Αθήνα, Λέσχη του Δίσκου, σελ. 62, 1976.

Το βιβλίο του κ. Ίσαρη, είναι πρώτα ένα ιδεολογικό ρεπορτάζ αλλοιωμένων συναισθημάτων και στην συνέχεια μια καταγραφή αντικειμένων που έχουν χάσει τον αρχικό τους χαρακτήρα, για να μπορέσει να υπάρξει η υστερία της ποιητικής πράξης, αποσυνθεμένη, σηπώμενη, χωρίς φύλο. Όταν η καθημερινότητα τολμά να εισβάλλει στους προσωπικούς καταυλισμούς και τους ερημωμένους και βρώμικους χώρους του κατεστραμμένου σκηνικού υποκειμενικής μικροκόλασης, εμφανίζεται ψυχρή και ημίγυμνη, χρεωμένη στους νεκρούς και τους ανάπηρους, στην ανεξάντλητη ημιπληγία. Το κουλό της πρόσωπο είναι χωρίς μάτια, παρά το γεγονός πως μας κοιτά, χωρίς αφή, παρά το γεγονός πως πέφτει απάνω μας βαριά και αλύγιστη. Όσα αναπνέουν, είναι κουρντισμένα κατά λάθος. Οι πνεύμονες τους είναι από πλαστικό ή από γυαλί, οι φλέβες από διαστρωματώσεις ξύλου, το αίμα κοινό απορρυπαντικό. Τα προβλήματα των προσώπων που διαφαίνονται πίσω από τις γραμμές του Ίσαρη, είναι τεθειμένα μόνο και μόνο για να διανθίσουν τις ανεδαφικές σπαζοκεφαλιές άχαρων απογευμάτων και απονεκρωμένων μηρυκασμών. Το δεύτερο μέρος του βιβλίου εμφανίζεται με περισσότερες απαιτήσεις ανάπτυξης από τον ίδιο τον συγγραφέα του. Μπορεί να θεωρηθεί μια εκτενέστερη άσκηση ύφους που μπορεί να αναδιπλώνεται ευκολότερα αλλά με σταθεροποιημένο θερμοστάτη. Ο κ. Ίσαρης, αποδίδει προσωπικότητα σ' οτιδήποτε καταπιαστεί.

Νατάσα Χατζιδάκι
Ποιήτρια
ΧΡΟΝΙΚΟ (ετήσια έκδοση για τις τέχνες
και τα γράμματα), 1976

Αντάμεσά τους η μουσική, πεζογραφήματα. Αθήνα, Άγρωστις 1991. Σελ. 60 ISBN: 960-7027-20-5. Αθήνα, Νεφέλη, 1998. Σελ. 67 ISBN: 960-211-387-1.

Τέσσερις πτυχές της λογοτεχνικής περσόνας του γνωστού ζωγράφου, ποιητή, μεταφραστή, τέσσερα διηγήματα που εισρέουν επάξια στο σώμα της σημαντικής πεζογραφικής παραγωγής της δεκαετίας αυτής. Ο Ίσαρης φροντίζει τις εκλεπτυσμένες καλλιτεχνικές ανησυχίες του να συγχρωτίζονται, σ' ένα πλαίσιο ονειρικών, αισθητικών επιλογών. Η ικανότητά του να δίνει αρμονικές πινελιές και φωτοσκιάσεις στον διηγηματικό καμβά του έχει αποφέρει ενδιαφέροντα αποτελέσματα, με υπερρεαλιστικές αιχμές, προσωπικά βιώματα κι αναζητήσεις που συντρέχουν στους ρυθμούς που ο ίδιος επιλεκτικά προσδίδει (επιτάσσοντας στην προμετωπίδα χαρακτηρισμούς όπως adagio, largo κλπ). Οι ήρωές του σχηματοποιούνται κι αναπνέουν σ' αυτό το πλαίσιο, όμοιοι με θεματικές φιγούρες μεγάλων ζωγραφικών έργων…

Βασίλης Ρούβαλης
Δημοσιογράφος
Περιοδικό ΔΙΑΒΑΖΩ, Αρ. 391, 12/1998

Ανάμεσα τους η μουσική, πεζογραφήματα. Αθήνα, Άγρωστις, 1991, σελ. 60 ISBN: 960-7027-20-5. Αθήνα, Νεφέλη, 1998, σελ. 67. ISBN: 960-211-387-1.

…Το "Ανάμεσά τους η μουσική" είναι το πρώτο αφηγηματικό του έργο και αποτελείται από τέσσερα ολιγοσέλιδα πεζογραφήματα. Κείμενα της νοσταλγίας και του παράδοξου, της έντασης των αισθήσεων και των οραμάτων, τα πεζά αυτά κατορθώνουν να μεταδώσουν την αίσθηση του συγκλονιστικού αλλά και της φθοράς και του θανάτου…

… Το πιο ενδιαφέρον χαρακτηριστικό στο βιβλίο του Αλέξανδρου Ίσαρη είναι ο τρόπος που χρησιμοποιεί την τέχνη ως στοιχείο πλοκής των κειμένων του. Στα τέσσερα πεζογραφήματα θα βρούμε παραπομπές σε δημιουργούς κλασικούς και περιστατικά από τη ζωή που έχουν μείνει στην ιστορία. επίκληση σε φράσεις ή εικόνες-κλειδιά από ένα σημαντικό μυθιστόρημα ή έναν σπουδαίο πίνακα. σχόλια για τη δική του ζωγραφική. αναφορά σε μουσικές συνθέσεις και ως υπότιτλο σε κάθε πεζογράφημα τους χαρακτηρισμούς largo, affetuose e giocoso, adagio, appasionato -"ανάμεσά τους η μουσική". Έτσι ο υφηγητής μετατρέπει την τέχνη σε αδιαφιλονίκητο τμήμα της καθημερινής του πραγματικότητας - είναι ο τρόπος άμυνας που διαθέτει, εφ' όσον η πραγματικότητα της τέχνης είναι ιδανική· με τον τρόπο της τον περιβάλλει και τον προστατεύει, του παραστέκεται και τον παρηγορεί.

Ελισάβετ Κοτζιά
Κριτικός Λογοτεχνίας
Εφημ. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 8-9-1991

μουσική

…Χρησιμοποιώντας δεξιοτεχνικά τις γνωστές εκφραστικές του δυνατότητες, παλινδρομεί από το ονειρικό (κάποτε εφιαλτικό) στο πραγματικό, από το φως στο σκοτάδι, από την χαρά στην οδύνη, με αποτέλεσμα, η καθαρά ελεγειακού χαρακτήρα αφηγηματικές συνθέσεις του να συγκροτούν τέσσερα δοκίμια μοναξιάς.
Αν και το κάθε αφήγημα ξεκινάει από διαφορετική πηγή και διατρέχει το εντελώς δικό του μυστικό κανάλι ( ο εφιάλτης, το παράλογο, η οδυνηρή κατάληξη μιας ερωτικής ιστορίας, η φορτισμένη συγκινησιακά εφηβεία της Θεσσαλονίκης σε αντίθεση με την άχρωμη και άτονη μεταεφηβική περίοδο της πρωτεύουσας) όλα καταλήγουν στο ίδιο σημείο: στο αμετάκλητο της φθοράς…

Αν αναζητήσει κανείς το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό στο τελευταίο αυτό βιβλίο του Αλέξανδρου Ίσαρη, θα πρέπει να το εντοπίσει στο γεγονός ότι, παρ' όλο που στην πρώτη του αφηγηματική απόπειρα έδωσε ένα αξιόλογο αποτέλεσμα, όχι μόνο δεν ξέχασε την ποιητική και εικαστική του ταυτότητα, αλλά κατόρθωσε με έναν καταιγισμό εικόνων και με την έντονη παρουσία της ποίησης, να οδηγήσει σε μια αρμονική σύγκλιση τις Τέχνες που υπηρέτησε ως τώρα…

Τάκης Μενδράκος
Κριτικός λογοτεχνίας
Περιοδ. ΑΝΤΙ, Αρ. 480, 12/1991

μουσική

ΤΑ ΤΕΣΣΕΡΑ διηγήματα, που απαρτίζουν το βιβλίο του Αλέξανδρου Ίσαρη, έχουν κοινό γνώρισμα και χαρακτηριστικό -καθώς εξάγουν ένα αποτέλεσμα συνειρμών - την απύθμενη ψυχική και πλούσια καλλιτεχνική κουλτούρα του δημιουργού, που όντας ανυπεράσπιστος τόσο απέναντι στα κοινωνικά δρώμενα όσο και στις λογοτεχνικές εκδοχές, προσπαθεί - και πετυχαίνει - να δρασκελίσει τις διαφορές, μ' έναν τρόπο που αληθινά επηρεάζει τον αναγνώστη. Η γνώση της ευρωπαϊκής και κύρια της γερμανικής λογοτεχνίας και τέχνης γενικότερα - λόγω μεταφράσεων, σπουδών και ταξιδιών του συγγραφέα - που, διάχυτη σ' όλο το έργο, μ' εξαίρεση το τελευταίο διήγημα όπου μια ελληνικότητα αξιοκρατική προβάλλεται ως αντιστάθμισμα, δίνει την ευκαιρία σε όσους το διαβάσουν, για μια εκτός συνόρων πεζογραφική εμπειρία. Ωστόσο, παρά το ξενικό ντεκόρ και την ευρωπαϊκή σκηνοθεσία, ο λόγος του Αλέξανδρου Ίσαρη είναι γνήσια σύγχρονος και τολμηρά διεισδυτικός, έτσι που να φαντάζει ότι συνεχίζει την υπερρεαλιστική εκδοχή της πεζογραφίας, κατακτώντας παράλληλα μια προσωπική έκφραση, που κυριολεκτικά ευαισθητοποιεί και αγγίζει μύχιες πλευρές του ψυχικού μας κόσμου…

Χρίστος Παπαγεωργίου
Κριτικός λογοτεχνίας
Εφημ. ΑΥΓΗ, 3-11-1991

μουσική

Προερχόμενος από τη ζωγραφική και την ποίηση, ο Αλέξανδρος Ίσαρης κάνει την εμφάνισή του στην πεζογραφία με μια ολιγοσέλιδη συλλογή τεσσάρων αφηγημάτων, με "μουσικό" τίτλο και υπότιτλους, σε κάθε αφήγημα, μουσικούς όρους…

Τα ονειρικά, φανταστικά, αναμνησιακά αφηγήματα της συλλογής Ανάμεσά τους η μουσική, αν και βρίσκονται στους αντίποδες αυτού που αποκαλούμε "βιωματική λογοτεχνία" είναι διάβροχα από "καταστάσεις" του συγγραφέα, εμπειρικά ή φαντασιωτικά βιωμένες, το πικρό άρωμα των οποίων κάθε άλλο παρά ασυγκίνητο αφήνει τον αναγνώστη.

Σπύρος Τσακνιάς
Κριτικός λογοτεχνίας
Περιοδικό ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣ, Αρ. 67,
Χειμώνας '92 -'93

μουσική

Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Ίσαρης μοιάζει να διερευνά αποκλειστικά τον εσωτερικό χώρο του, παρ' όλο που συχνά κινείται σε καταστάσεις και πράγματα εξωτερικά καταγράφοντας και ερμηνεύοντας μιαν ασταθή και περιρρέουσα ατμόσφαιρα…

Με τη διερεύνηση του εσωτερικού κόσμου του, ο Αλ. Ίσαρης νομίζω πως επιδιώκει δύο πράγματα: Να διευθετήσει παλιές εκκρεμότητες και ταυτόχρονα να επιλέξει και να κρατήσει για το μέλλον μόνον ό,τι θεωρεί ουσιώδη. Άρση εκκρεμοτήτων και ξεσκαρτάρισμα. Και για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο χρειάζεται πολλή άσκηση πριν καν επιχειρηθεί…

Τα τέσσερα κείμενα είναι γραμμένα σε πρώτο πρόσωπο. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι αναγκαστικά είναι αυτοβιογραφικά με την αυστηρή έννοια του όρου. Βεβαίως για να επιλέξει ο συγγραφέας το πρώτο πρόσωπο θα πει πως θέλει να προσδώσει στα κείμενά του την εγκυρότητα του αδιαφιλονίκητου συμβάντος, αλλά τίποτα δεν μπορεί να μας διαβεβαιώσει ότι όλα όσα διαλαμβάνονται στα κείμενα αυτά - και κυρίως τα δρώμενα - αποτελούν αναμφισβήτητα γεγονότα της ζωής του δημιουργού.

Νίκος Ντόκας
Δημοσιογράφος
Εφημ. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 2-2-1992

Οι Τριστάνοι (ποιήματα 1966-1992). Αθήνα, Νεφέλη, 1992. Σελ. 144

…Σίγουρα η λογοτεχνία δεν καθησυχάζει τη συνείδηση, ούτε προσφέρει σωτηρία και φάρμακα για την ψυχή. Δεν χωρεί, ωστόσο, αμφιβολία ότι μπορεί να δώσει αναγνωρίσιμη μορφή στις ενδότερες αναζητήσεις μας, οξύνοντας το πνεύμα και δυναμώνοντας τη φωνή τους. Και αυτή είναι η περίπτωση των "Τριστάνων": ένα διακριτικό, εν μέρει έρρυθμο και εν μέρει πεζολογικό δοκίμιο όχι για το τι θα όφειλε να κάνει ή να μην κάνει η ποίηση, αλλά για το που καταλήγουν, θέλοντας και μη, οι θιασώτες της. Ο ίλιγγος του κενού, η καθίζηση της καθημερινής ζωής και η εικόνα του τεράστιου Τίποτε, που περιβάλλει με τον ίδιο τρόπο τα σημαντικά και τα ασήμαντα, μεταβάλλονται σε σύντομες, δραματικές ή ειρωνικές παραφράσεις μιας τέχνης, η οποία το μόνο που ξέρει και επιθυμεί είναι να λατρεύει την ομορφιά του πόνου μέσω της αυτογνωσίας και της εσωτερικής της μνήμης: "Έφυγε απότομα / Ψιθυρίζοντας Σ' αγαπώ / Προχώρησε στην είσοδο / Και χάθηκε / Πάρσιφαλ, Μίσκιν, Αλιόσα / Ο αγνός, ο τρελός, ο ανόητος / Ο άγιος, ο αγγελόψυχος / Με πίστεψε / Νόμισε πως / Μα ούτε που / Και τι δεν θα / Σκέψου την / Ναι, σκέψου την άλλη / Σκέψου την άλλη Σαμοθράκη / Την άλλη Τίρυνθα, τον άλλο Αβελάρδο / Την Ελοϊζα, τα άλλα δάκρυα / Τον κήπο με τα δάκρυα / Τα βρύα".

Αναλόγως διαμορφώνονται και τα τεχνικά μέσα του Ίσαρη. Η εικονοπλασία του υποβάλλει στον αναγνώστη την ιδέα ενός διαρκούς ακρωτηριασμού ή μιας ζωτικής σωματικής συρρίκνωσης, που παραπέμπει ευθέως στην οργανική σήψη και στο βιολογικό μαρασμό…

Βαγγέλης Χατζηβασιλείου
Κριτικός λογοτεχνίας
Εφημ. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 5-5-1993.

Πρόσωπα μιας Εικοσαετίας, λεύκωμα. Αθήνα, Ερμής, 1999. Σελ. 112
ISBN: 960-320-069-7

…Τους φίλους και τα πρόσωπα αυτής της εικοσαετίας καταθέτει με το φακό του σε αυτό το λεύκωμα ο Αλέξανδρος Ίσαρης. Οι περισσότεροι από αυτούς είναι σήμερα επώνύμοι, άλλοι όχι· μάλιστα μερικοί δεν έχουν καν επώνυμο, άλλοι έχουν πεθάνει, κι όμως βρίσκονται εδώ απαθανατισμένοι από τη μηχανή του φίλου τους.
Το ενδιαφέρον είναι ότι όλα σχεδόν τα πρόσωπα εμφανίζονται αποκομμένα από την πραγματικότητα, σαν να υπάρχουν για να αιχμαλωτιστούν αποκλειστικά από τη φωτοευαίσθητη επιφάνεια του φωτογράφου φίλου τους. Η στιγμή της σύλληψής τους είναι ιερή. Ένα κλακ αρκεί για να περάσουν στην αθανασία. Όσο για το καθαυτό επίπεδο των φωτογραφιών, έχουμε να κάνουμε μ' έναν καλλιτέχνη που εξορύσσει από τα πρόσωπα και τα σώματα εκείνο το διαφεύγον που τα κάνει μαγικά…

Αλέξης Σταμάτης
Πεζογράφος, ποιητής
Περιοδικό ΔΙΑΒΑΖΩ, Αρ. 404, 2/2000

Θα επιστρέψω φωτεινός (Ποιήματα 1993-1999). Αθήνα, Άγρα, 2000 Σελ. 88
ISBN: 960-325-353-7

Βασικό, νομίζω, μοτίβο της ποιητικής συλλογής του Αλέξανδρου Ίσαρη είναι το παιχνίδι του στίχου με το χρόνο: χρόνο βιολογικό και υπαρξιακό, που μεταμορφώνεται γρήγορα σε απτό οντολογικό μέγεθος, για να θρέψει μιαν ολοζώντανη και αεικίνητη στιχουργική γλώσσα και εικονοποιία.
Η ποίηση του Ίσαρη μιλάει πάντα από μόνη της και για να τη νιώσει κανείς ή να την καταλάβει εξ ολοκλήρου, θα πρέπει να πάει κατευθείαν στο πρωτότυπο, όπου και βρίσκονται οι κρυσταλλικές (αν μπορώ να το πω έτσι) ρίζες της…

Η στρατηγική του Ίσαρη είναι, φαντάζομαι, φανερή: ως την τελευταία στιγμή, ως την εσχάτη ώρα, η ζωή θάλλει, αλλά και νικά, και θριαμβεύει, και κατακυριεύει, με την ακατάβλητη δύναμη και ισχύ της.
Όλα είναι καλά, όπως το θέλει ο Χέλντερλιν, γιατί και φθορές, και συγκρούσεις, και ατομικοί θάνατοι, και συλλογικές καταστροφές, θάβονται κάτω από το ορμητικό ρεύμα της αιώνιας ζωής, που αποκαθιστά σε δεδομένη στιγμή τα πάντα.
Κάπως έτσι πορεύεται και ο Ίσαρης, δίνοντάς μας στιγμές υψηλής ευφροσύνης και, πρωτίστως, δείγματα μιας εξαιρετικά γόνιμης και βαθιά υποβλητικής ποίησης.

Βαγγέλης Χατζηβασιλείου
Κριτικός λογοτεχνίας
Εφημ. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 5-11-2000

φωτεινός

Με το τέταρτο ποιητικό του βιβλίο, μια συλλογή σαράντα ενός κομματιών, ο Αλέξανδρος Ίσαρης αποβλέπει κατ' εξοχήν στη μεγέθυνση ονειρικών δεδομένων, αισθησιακών εμπειριών και ακραίων ψυχοπνευματικών τριβών. Έντονα ατομοκεντρικοί, στοχαστικοί και ενίοτε θεματολογικά τολμηροί οι στίχοι τείνουν να ανακεφαλαιώσουν τα πάγια, βασανιστικά αιτήματα ενός "εγώ" που επιμένει, όσο καθημαγμένο κι αν είναι, να παραμένει σταθερό και ηθικά αναλλοίωτο στη θανάσιμη, αναπόφευκτη τις περισσότερες φορές, ρήξη του με τη ετερότητα…

Γιώργος Βέης
Ποιητής
Εφημ. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 19-1-2001

φωτεινός

Ο ποιητής έχει περάσει από τον Άδη των αισθημάτων και ως άλλος σύγχρονος Ορφέας ανέρχεται από τα βαθέα τους τάρταρα. Μοιρασμένος ανάμεσα στο ζωογόνο του ηλίου φως και στο δημιουργικό της σελήνης επί των υδάτων καθρέφτισμα. Οι ήρωες και οι ηρωίδες του ποιητή είναι πρόσωπα στο χείλος του γκρεμού και εκεί στην άκρη ισορροπούν, διεκδικώντας την ιδιαιτερότητά τους. Η ευρεία παιδεία του έχει αφομοιωθεί δημιουργικά από το αναγεννώμενο των στίχων χωνευτήρι και κοσμίως στολίζει την ποιητική του φωνή.

Βασίλης Καλαμαράς
Ποιητής, δημοσιογράφος
Εφημ. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 15-12-2000

φωτεινός

Alexandros Isaris is a versatile artist. He is an exceptional pointer of "fantasy realism"- the wonderful dream-like surrealistic painting on the book's cover is by the author himself…

Isaris' verses reflect the atmosphere of a charming, dreamlike mourning, through the recollection of a time that once gushed forth: "… we'll become droplets without memory…". Yet the affirmation of life is present and is revealed through an elegant and transparent romanticism. Rich images, based it seems on experience, are etched on the paper like the soul's hieroglyphic, refined by the light and the heart.

Αλέξης Σταμάτης
Πεζογράφος, ποιητής,
Περιοδικό ITHACA (Books from Greece),
Aρ. 6, 11/12/2000

Από την ποιητική συλλογή "Θα επιστρέψω φωτεινός"

ΓΕΝΝΗΘΗΚΑ ΣΤΗΝ ΑΙΓΥΠΤΟ ΤΟ 200 π.Χ.

Γεννήθηκα στην Αίγυπτο το 200 π.Χ.
Με ήλιο στον Αιγόκερω
Και με σελήνη Κρόνου στο Κριό.
Ο πατέρας Μακεδόνας
Κι η μάνα μου από τη Μαύρη Θάλασσα.
Έγινα χτίστης και απόκτησα πολλά παιδιά.
Αργότερα θεόρβη έπαιζα δίπλα στον Λοκ.
Αντιγραφέας έγινα το 1701 στη Μαδρίτη
Και εραστής μιας δούκισσας
Που κάηκε σε πυρκαγιά
Με σκότωσαν σε όργιο κάπου στο Περού
Μα εγώ εμφανίστηκα ξανά
Στη Σαρλεβίλ των Αρδεννών με τ' όνομα Ρεμπώ.
Πέθανα τριάντα επτά ετών κι όταν ξαναγεννήθηκα
Ήμουν γυναίκα ζωηρή
Που έγινε διάσημη
Σε ρόλους κωμικούς
Μέχρι που γνώρισα στη Ρώμη κάποιον Σάντρο Λίππι.
Πόρνη κατέληξα που πήγε από χολέρα
Μα τώρα φτιάχνω πιάνα στη Λειψιά.

Άλλαξα σχήματα, καρδιές, μυαλό
Μίλησα τόσες γλώσσες.
Τυφλός εκ γενετής έχω τρία παιδιά
Γυναίκα από τη Σάμο.

Την τέχνη έμαθα στο σπίτι των γονιών μου
Και μες στη μουσική ζω τη ζωή μου.
Λέγομαι Γιούλιους, είμαι εβδομήντα δύο χρονών
Και θέλω να πεθάνω στην Ελλάδα.