ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ
ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ

ΑΜΑΝΤΑ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ

Photo: © E.KE.BI, 2001. Τσουμπλέκας

Βιογραφικό σημείωμα

Η Αμάντα Μιχαλοπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα, τον Οκτώβριο του 1966. Σπούδασε γαλλική φιλολογία στην Αθήνα και δημοσιογραφία στο Παρίσι, στο C.F.P.J. Από το 1990 αρθρογραφεί στην εφημερίδα "Καθημερινή".
Πρωτοεμφανίστηκε στη λογοτεχνία με το βραβείο διηγήματος του περιοδικού "Ρεύματα" και τη συλλογή διηγημάτων "Έξω η ζωή είναι πολύχρωμη". Ακολούθησαν τρία μυθιστορήματα ενώ παράλληλα έχει γράψει ένα παραμύθι και την παιδική σειρά "Οικογενειακή Πινακοθήκη". Τα βιβλία της κυκλοφορούν στα γερμανικά από τις εκδόσεις Rotbuch. Διηγήματά της έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, ιταλικά, γερμανικά, σερβικά και τσέχικα.

Εργογραφία

Διηγήματα

Έξω η ζωή είναι πολύχρωμη, διηγήματα, Αθήνα, Καστανιώτης, 1994. Σελ. 114 ISBN: 960-03-1247-8.

Μυθιστορήματα

Γιάντες, μυθιστόρημα, Αθήνα, Καστανιώτης, 1996. Σελ. 460. ISBN 960-03-1738-0. (Βραβείο Μυθιστορήματος περιοδικού "διαβάζω")
Όσες φορές αντέξεις, μυθιστόρημα. Αθήνα, Καστανιώτης, 1998. Σελ. 396. ISBN 960-03-2294-5
Παλιόκαιρος, μυθιστόρημα. Αθήνα, Καστανιώτης, 2001. Σελ. 365. ISBN: 960-03-2953-2

Παιδικά

Το σπίτι που πετάει. Αθήνα, Άμμος, 1997. Σελ. 43. ISBN: 960-202-182-9
Γιατί γεννήθηκα. Αθήνα, Πατάκης, 2000. Σελ. 56. ISBN: 960-378-784-1
Δύο σπίτια. Αθήνα Πατάκης, 2000. Σελ. 64 ISBN: 960-378-785-Χ
Τ' αγαπημένα μου Σαββατοκύριακα. Αθήνα. Πατάκης, 2000. Σελ. 36 ISBN: 960-378-786-8.

Μεταφράσεις

Γερμανικά

Oktopusgarten, μυθιστόρημα. μτφ. Birgit Hildebrand. Εκδ. Rotbuch 1999. Σελ. 429. ISBN: 3-434-53024-Χ
Oktopusgarten, (pocketbook). μτφ, Birgit Hildebrand. Εκδ. LIST, DAS TASCHENBUCH, 2001.Σελ. 432 ΙSBN 3-548-60081-6
So ist das Leben, μυθιστόρημα. μτφ. Βirgit Hildebrand. Eκδ. Rotbuch, 2001. ISBN: 3-434-53086-X

Αγγλικά

Lucky, μτφ. Στρατής Χαβιαράς, Harvard Review Τευχ. 14, Βοστώνη 1998.
This rain of the heart. Μτφ. David Connolly, Mondo Greco Τευχ. 3, Βοστώνη 2000.

ΑΝΘΟΛΟΓΙΕΣ ΔΙΗΓΗΜΑΤΩΝ

Ιταλικά

Rose di Grecia, Racconti di Scrittrici Greche. Μτφ. Luigina Giammatteo. Εκδ. e/o, Ρώμη 1997. ISBN: 88-7641-316-2

Τσέχικα

Cerne Olivy Μτφ. Αlexandra Buchler. Εκδ. An Apsida Book, Πράγα 2000. ISBN: 80-161-73-07-0
Vune slunecnine , Μτφ. Alexandra Buchler, Εκδ. One Woman Prees, Πράγα 2000. ISBN: 80-86356-00-0

Γερμανικά

Die Erben des Odysseus. Griechische Erzahlungen der Geganwart Hrsg.: Niki Eideneier und Sophia Geirgallidis. dty TB, Munchen 2001. ISBN: 3-423-12905-0
Junge griechische Autoren. Μτφ. Michaela Prinzinger. "Wespennest", Zeitschrift fu brauchbare Texte und Bilder. Heft 124, Wien, September 2001.

ΥΠΟ ΕΚΔΟΣΙΝ

"Gledan spolga zivot ge prepun boga", (η συλλογή διηγημάτων "Έξω η ζωή είναι πολύχρωμη"). Μτφ. Bojana Samardzic. Εκδ. paideia, Βελιγράδι 2001.

Η συγγραφέας
ΑΜΑΝΤΑ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ

Η πρόζα αποτελεί για την Αμάντα Μιχαλοπούλου σταθερή συγγραφική επιλογή, και αυτό γίνεται φανερό όχι μόνο από το λογοτεχνικό είδος στο οποίο ανήκουν τα έως αυτή τη στιγμή έργα της, αλλά και από το γεγονός πως ο αφηγηματικός λόγος της δεν δείχνει καμιά ροπή προς την ποίηση, ούτε στο επίπεδο της οργάνωσής του, αλλά ούτε και σε εκείνο του ύφους του. Η αντιλυρική τάση της υπηρετεί ένα αυτοαναφορικό αφηγηματικό πρόγραμμα που σε μεγάλο βαθμό ακολουθεί τις αρχές του μεταμοντερνισμού. Η υιοθέτηση, ωστόσο, από τη συγγραφέα αρχών του μεταμοντερνισμού δεν ισοδυναμεί με μια παθητική αναπαραγωγή τους, αλλά αποτελεί συνέπεια της σταθερής επιδίωξης από αυτήν μιας άμεσης εμπλοκής με το σώμα της ελληνικής και της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας: στις ιστορίες των τριών μυθιστορημάτων της (Γιάντες, 1996, Όσες φορές αντέξεις, 1998, Παλιόκαιρος, 2001) το ενδιαφέρον δεν περιορίζεται στη δράση των ατόμων, αλλά επεκτείνεται στο γεγονός της λογοτεχνικής πράξης, της μυθοπλασίας και της γραφής. Αυτή η κοινή προοπτική και των τριών μυθιστορημάτων της νομιμοποιεί τη λειτουργία τους ως τριλογίας, ενώ αυτή η λειτουργία ενισχύεται από το γεγονός πως η αυτοαναφορικότητα εστιάζεται στο συγκεκριμένο γεγονός της συγγραφής του πρώτου βιβλίου.
Την Τριλογία διαρρέουν αφηγηματικές εμμονές, πίσω από τις οποίες διακρίνονται καθαρά συγκεκριμένοι προβληματισμοί οι οποίοι αποτελούν τον ιδεολογικό ορίζοντα των επιμέρους θεμάτων και μοτίβων. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει η αντίληψη της μυθοπλασίας ως οικειοποίησης των ιστοριών τρίτων προσώπων. Αυτός ο προβληματισμός δηλώνεται έμμεσα από το πρώτο βιβλίο της Μιχαλοπούλου, τη συλλογή διηγημάτων Έξω η ζωή είναι πολύχρωμη (1994), όπου σε κάθε διήγημα η συγγραφέας δηλώνει την οικειοποίηση της ιστορίας του πρωταγωνιστικού χαρακτήρα μέσα από την προσπάθεια οικειοποίησης και της φωνής του ως φορέα της αφήγησης. Εκείνη η επινοητική ηθοποιία της αφήγησης του πρώτου βιβλίου εξελίσσεται στο Παλιόκαιρος σε έναν προβληματισμό που αποτελεί μέρος της ιστορίας του μυθιστορήματος αλλά και άξονα οργάνωσης της πλοκής του: πρόκειται για τον προβληματισμό σχετικά με την ηθική στάση του συγγραφέα απέναντι στους τρίτους, και πιο συγκεκριμένα απέναντι στις προσωπικές αφηγήσεις τους. Το γεγονός πως η πρωταγωνίστρια, κάτω από την πίεση μιας ανιδιοτελούς αγάπης για τη λογοτεχνία, και μετά από προηγούμενες αποτυχημένες προσπάθειες, επιχειρεί να γράψει το πρώτο της βιβλίο με έναν τρόπο αντικειμενικό, δηλαδή αποστασιοποιημένο ως προς τις προσωπικές της συγκινήσεις, υπεξαιρώντας τις αφηγήσεις τρίτων, αποτελεί ένα ρεαλιστικό κίνητρο της πρωταγωνίστριας - ή ένα ψυχολογικό άλλοθι της συγγραφέως- για τη σύνθεση "πραγματικών" ιστοριών (δηλαδή σκέψεων, επιθυμιών, ζωών) διαφορετικών προσώπων, αλλά και για την κράση διαφορετικών ειδών γραφής. Με τον τρόπο αυτόν, συνδυάζονται μυθιστορηματικοί χαρακτήρες που αποτελούν ένα ευρύ φάσμα των εκδοχών της λογοτεχνικής αναφορικότητας (συγγραφείς, ποιητές, εκδότες, επιμελητές εκδόσεων, ζωγράφοι), με τρόπους διατύπωσης της ανθρώπινης εμπειρίας που συνθέτουν ένα ανάλογα ευρύ φάσμα: επιστολές, ημερολόγιο, μυθιστόρημα (μέσα σε μυθιστόρημα), σχεδιάσματα ποιημάτων, Εισαγωγή σε βιβλίο κοινωνιολογίας των διακοπών, εγγραφές σε σημειωματάριο συγγραφέα, συνεντεύξεις σε περιοδικά.
Είναι χαρακτηριστικό πως μέσα σε αυτό το φάσμα των διαφορετικών ειδών της γραφής περιλαμβάνονται και σκίτσα των μυθιστορηματικών χαρακτήρων, τα οποία έχουν μια διπλή αφηγηματική λειτουργία: αποτελούν αναπαράσταση κάποιου μυθιστορηματικού χαρακτήρα, η οποία έχει επιχειρηθεί από έναν άλλον χαρακτήρα. Αυτή η επέκταση των μέσων της αφήγησης προς μια εικαστική διάστασή τους, αποκαλύπτει το ενδιαφέρον της συγγραφέως για τις εικαστικές τέχνες (του οποίου συγγραφικό δείγμα αποτελούν και τα τρία βιβλία της για παιδιά, τα οποία στηρίζονται στην καίρια αντιστοιχία εικόνας και αφήγησης), αλλά κυρίως αποτελεί ένα ακόμη σχόλιο για τον αφηγηματικό ρεαλισμό, που γίνεται ένας από τους στόχους ενός μυθιστορήματος που, μέσα στο πλαίσιο του στοχασμού του για αυτό το ίδιο αλλά και για τον κόσμο, σαρκάζει πολλά - αλλά καθόλου τη συγγραφική δραστηριότητα.

Βαγγέλης Αθανασόπουλος

Τι έγραψε ο Τύπος για τα βιβλία της
ΑΜΑΝΤΑΣ ΜΙΧΛΑΟΠΟΥΛΟΥ
(αποσπάσματα από κριτικές και συνεντεύξεις)

Έξω η ζωή είναι πολύχρωμη. διηγήματα. Αθήνα, Καστανιώτης 1994. Σελ. 114 ISBN: 960-03-1247-8

…Τα πέντε αυτά διηγήματα είναι γραμμένα με τη βαθιά πίστη πως, όντως, έξω, η ζωή είναι πολύχρωμη κι αυτό θα αρκούσε για να φτιάξει το κέφι του αναγνώστη. Όμως η Α.Μ. δεν του παρέχει μόνο αυτό. Του προσφέρει επίσης ένα καλό, σφιχτό και στρωτό γράψιμο. Ιστορίες πραγματικές, καθημερινές, που διανθίζονται με υπερρεαλιστικά ευρήματα. Μια καλοστημένη αφαιρετική αφήγηση που εστιάζοντας σε λεπτομέρειες, καταφέρνει να δώσει ένα πλήρες περίγραμμα το υπόβαθρο και τη μελλοντική διάσταση στην κατάσταση που περιγράφεται. Ήρωες καλοσχεδιασμένους και ολοκληρωμένους.
Νίκος Ντόκας
Δημοσιογράφος
Εφημ. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 5-2-1995

Γιάντες, μυθιστόρημα. Αθήνα, Καστανιώτης, 1996. Σελ. 460. ISBN: 960-03-1738-0

…Οktopusgarten "ist ein Familienroman aus der intellektuellen Mittelshicht Griechenlands, die Erweckungsgeschichte einer nicht mehr ganz jungen Frau von funfunddreiβig Jahren und eine Gesellschaftssatirez die auf das akademische Leben im Suden und Norden der Europaischen Union, in Griechenland und Groβbritannien einen befremdeten Blick wirft.

Karl -Mar Kus Gauss
Κριτικός Λογοτεχνίας
Frankfurter Allgeweine Zeitung,
15-3-2000

Γιαντες

Was dabei auf den Tisch kommt, sind zahlreiche Gange, komponiert aus Ironie und philosophischen Betrachtungen, aus Weisheiten der Sprachwissenschaften und Psychologie, abgerundet mit ungewohnlichen Liebesgeschichten, mit Spannung, griechischem Lebensgefuhl und mit einer groβen Portion Fantasie gamiert.

Ruth Rieger
Κριτικός Λογοτεχνίας
Βerliner Morgenpost, 23-1-2000

…So organisiert die 34-jahrige Amanda Michalopoulou ein ebenso barockes wie von des Gedankens Blasse gezeichnetes Erzahlen, voll farbiger Milieus, anheimelnder Familiaritat, der dinglichen Poesie von Idyllen und zugleich gerechnet, synthetisch, ein Artefakt, das von entfremdetem Leben und der substantiellen Leere der Wirklichkeit handelt, vom Ubersetzungscharakter unserer Wirklichkeitswahrnehmung und vom Erzahlen als langerem Gedankenspiel.

Sibylle Gremer
Κριτικός λογοτεχνίας
Suddeutsche Zeitung,
15/16-4-2000

Eξαιρετικό. Με δεδομένο ότι στις μέρες μας όλα έχουν λεχθεί, σημασία έχει ο τρόπος που θα αφηγηθείς την ιστορία σου. Επιβεβαιώνοντας τον κοινό τόπο, η Αμάντα Μιχαλοπούλου ξεκινά να περιγράψει στο πρώτο της μυθιστόρημα "Γιάντες" (Καστανιώτης, σ.σ. 460) τις συνηθισμένες περιπέτειες μιας μεσαίας αστικής οικογένειας. Ξέρει όμως να τις αφηγηθεί με τόσο πρωτότυπο και έμπειρο τρόπο, ώστε δημιουργεί ένα από τα ωραία μυθιστορήματα των τελευταίων ετών…

Ελισάβετ Κοτζιά
Κριτικός λογοτεχνίας
Εφημ. Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 9-2-1997

Το Γιάντες
…Το Γιάντες, πρώτο μυθιστόρημα της Αμάντας Μιχαλοπούλου, είναι ένα επίτευγμα μεγάλο και περίτεχνο…
Δεν είναι ένα "ελληνικό" μυθιστόρημα ένα μυθιστόρημα της ελληνοπρεπούς παράδοσης: ευτυχώς γιατί όσο περνάει ο καιρός τόσο ευτελίζεται ο όρος κι η ελληνικότητα, τόσο ξεθωριάζουν τα τοπικά χαρακτηριστικά και τόσο γελοιοποιούνται. Έτσι, το Γιάντες μοιάζει γραμμένο από κάποιον που διασχίζει τον κόσμο, τις γλώσσες, τις κουλτούρες και τις εποχές…
Το Γιάντες είναι κιόλας μια μεγάλη συνεισφορά στην ελληνική λογοτεχνία στη λογοτεχνία γενικά, στην απόλαυση των κειμένων στην περιπέτεια του homo ludens.

Σώτη Τριανταφύλλου
Συγγραφέας
Περιοδικό ΔΙΑΒΑΖΩ, Αρ. 372./ 3-1997

Γιάντες

… μια πολύ γερά χτισμένη σύνθεση, που έχει δουλευτεί με μεγάλη προσοχή, τόσο στα συστατικά της μέρη όσο και στον κεντρικό της κορμό…
το "Γιάντες" είναι κι ένα μυθιστόρημα λαμπρά σχεδιασμένων και ανάγλυφα ζωγραφισμένων χαρακτήρων. Ένα παραδοσιακό, δηλαδή, μυθιστόρημα, το οποίο το σκέφτεται με μοντέρνο ή μάλλον μεταμοντέρνο τρόπο στο επίπεδο της φόρμας…
ένα πολύτροπο και πολλαπλών αντανακλάσεων λογοτεχνικό παιχνίδι - ένα παιχνίδι όπου χωρούν τα πάντα: οι φιλολογικό-μαγειρικοί ερανισμοί, οι κατάλογοι των ονομάτων (φαγητών, μυθιστορημάτων, τραγουδιών), τα θρίλερ και οι αστυνομικές ιστορίες, οι γλωσσολογικές θεωρίες, το πραγματικό και το φανταστικό. το "Γιάντες" είναι το πρώτο μυθιστόρημα της Αμάντας Μιχαλοπούλου: και χωρίς αμφιβολία, ένα από τα καλύτερα των τελευταίων ετών.

Βαγγέλης Χατζηβασιλείου
Κριτικός λογοτεχνίας
Εφημ. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 26-2-1997

Όσες φορές αντέξεις, μυθιστόρημα Αθήνα, Καστανιώτης, 1998. Σελ. 396 ISBN: 960-03-2294-5.

..είναι ένα εξαιρετικό βιβλίο, άψογα δουλεμένο, ένα βιβλίο που σπάει τα όρια του "ελληνικού επαρχιωτισμού και της ομφαλοσκόπησης". Είναι μια τρανή απόδειξη ότι κάποιοι νέοι Έλληνες συγγραφείς είναι και πολίτες του κόσμου, μπορούν να ξεπεράσουν τα όρια της χώρας και να απευθυνθούν στο ευρύ κοινό της Ευρώπης, πέρα από γλωσσικά και πολιτιστικά εμπόδια.

Χίλντα Παπαδημητρίου
Δημοσιογράφος
Περιοδικό ΖΟΟ, Ιανουάριος 1999

Όσες φορές

Η Αμάντα Μιχαλοπούλου έρχεται με το νέο της βιβλίο "Όσες φορές αντέξεις" να επιβεβαιώσει για άλλη μια φορά ότι επάξια βραβεύτηκε για το πρώτο της μυθιστόρημα, το "Γιάντες". Η ιδιόμορφη γραφή της, το καυστικό της χιούμορ, διεισδυτική της ματιά και η έξυπνη λογοτεχνική απόδοση των όσων αφηγείται είναι χαρακτηριστική.
Το ύφος και το στιλ των κειμένων της αποδεικνύουν ότι έχουμε να κάνουμε με μια χαρισματική συγγραφέα που ξέρει να ελέγχει το υλικό της και να παρασέρνει τον αναγνώστη όπου και όπως αυτή θέλει. Η μυθοπλαστική της δεινότητα και η άριστη χρήση της γλώσσας, τη βοηθούν να απλώνει τα πλοκάμια του μύθου της σε χώρους που σπάνια προσεγγίζουν άλλοι συγγραφείς…

Βασίλης Χατζηβασιλείου
Δημοσιογράφος
ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ, 14-2-1999

Όσες φορές

…Ύστερα από μια ιλιγγιώδη ερωτική εβδομάδα που περνά στην Αθήνα με έναν Τσέχο τουριστικό πράκτορα, η ηρωίδα ξεκινά μιαν ατελείωτη περιπλάνηση σε διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις προκειμένου να τον βρει: Πράγα, Μόναχο, Γενεύη, Μαδέρα είναι οι σταθμοί της σε αυτή τη διαδρομή, στην οποία η ηρωίδα θα διαπιστώσει ότι αυτό που εν τέλει ψάχνει δεν είναι η φευγαλέα μορφή του αγαπημένου της. το ζητούμενο αντιθέτως φαίνεται να είναι η ίδια η περιπλάνηση, κι ένα από τα ωραία στοιχεία του βιβλίου αποτελεί η νοσταλγία γι' αυτή την τόσο σημαντική θεματική της ευρωπαϊκής μυθιστορηματικής παράδοσης. Ταυτόχρονα το "Όσες φορές αντέξεις" συνιστά την παρωδία της περιπλάνησης με τη σταδιακή εξαφάνιση του επιδιωκόμενου στόχου, με τις απίθανες συμπτώσεις και τις εξωφρενικές λύσεις, και κυρίως με τις κωμικές υπερερμηνείες γεγονότων και κειμένων που φθάνουν μέχρι την εικασία μιας λογοτεχνικής μετεμψύχωσης…

Ελισάβετ Κοτζιά
Κριτικός λογοτεχνίας
Εφημ. Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 3-1-1999

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ

Γιατί γεννήθηκα. Αθήνα, Πατάκης, 2000. Σελ. 56 ISBN: 960-378-784-1
Δύο σπίτια. Αθήνα, Πατάκης, 200. Σελ. 64. ISBN: 960-378-785-Χ
Τ' αγαπημένα μου Σαββατοκύριακα. Αθήνα, Πατάκης, 2000. Σελ. 40 ISBN: 960-378-786-8

Divorce, sexuality, the loss of a family member or marital problems, although subjects that frequently come up, are often suppressed or exaggerated only to trigger off new tensions and make a child unhappy.
With her series of children's books recently published by Patakis publications, author Amanda Michalopoulou addresses such issues with immediacy but also with sensitive intuition, providing parents with a discreet but effective way of dealing with difficult situations. Rather than make the parent her book's narrator, Michalopoulou has used her imagination to follow a child's train of thought and has a child guide the reader through the text. Far removed from any trace of didacticism, this kind of narration alleviates the awkwardness of such subjects and abates their seriousness, making the child feel comfortable at the same time.
The most interesting aspect of the books however, is their resourceful use of images of contemporary artwork to put across their message. By juxtaposing text and image, Michalopoulou has in effect created a book that not only helps resolve difficult issues but also trains children, aged five to eight years old, in thinking about contemporary art…
…At a time when interfamily problems are constant, the need for such books is very much apparent.

Alexandra Koroxenidis
Δημοσιογράφος
Εφημ. HERALD TRIBUNE, greek edition, 8-3-2001

Παλιόκαιρος, μυθιστόρημα. Αθήνα, Καστανιώτης, 2001 Σελ. 365. ISBN: 960-03-2953-2

Κατερίνα Παπαγεωργίου: Το στόρυ του νέου σου μυθιστορήματος;

Αμάντα Μιχαλοπούλου: Ο Παλιόκαιρος είναι το χρονικό ενός αιφνιδιαστικού καλοκαιριού που μεταμορφώνεται σε χειμώνα, σε ένα νησί της άγονης γραμμής. Η ιστορία μιας μεγάλης καλοκαιρινής παρέας που αρχίζει να τσακώνεται, με απρόβλεπτες συνέπειες, μόλις χαλάσει ο καιρός.

Κατερίνα Παπαγεωργίου: Πότε δοκιμάζονται οι παρέες;

Αμάντα Μιχαλοπούλου: Στο βιβλίο μου, μόλις κόβεται το ρεύμα. Στην πραγματικότητα, διαρκώς.

Κατερίνα Παπαγεωργίου: Πόσο συχνά αυτοβιογραφείσαι στα βιβλία σου;

Αμάντα Μιχαλοπούλου: Αν το βίωμα είναι η ατμόσφαιρα του νου, όπως λέει ο Χένρυ Τζέημς, τότε συνεχώς.

Περιοδικό ΓΥΝΑΙΚΑ, Δ/2001

Η Αμάντα Μιχαλοπούλου αξιοποιώντας και παράλληλα τελειοποιώντας τις πλούσιες αφηγηματικές της τεχνικές που είχαν διαφανεί εντονότατα ήδη από το "Γιάντες" και αποκρυσταλλώθηκαν στο "Όσες φορές αντέξεις" επιστρέφει σε γνώριμα μονοπάτια σκέψης που όλα συγκλίνουν και καταλήγουν στην περιπέτεια της γραφής. Λοξοδρομώντας κάπως θα μιλήσει και για τη "διεστραμμένη έλξη του ασκεί η μια δεκαετία στην άλλη αντιμετωπίζοντας το στερεότυπο πια "χάσμα γενεών" με την αρμόζουσα σοβαρότητα, δηλαδή σαρκάζοντάς το.
Η ηρωίδα του μυθιστορήματος θα συνειδητοποιήσει μέσα από ένα αποκαλυπτικό "κακότροπο" καλοκαίρι πως το να ψάχνεις και να πλάθεις ήρωες δεν απέχει πολύ από την ενδοσκόπηση και ο αναγνώστης θα απολαύσει ένα από τα καλύτερα βιβλία της συγγραφέα.

Λίνα Πανταλέων
Κριτικός λογοτεχνίας
Περιοδικό ITHACA, Αρ, 9, 5-6-2001

Παλιόκαιρος

…Ο παλιόκαιρος εκτυλίσσεται μήνα Αύγουστο στο τυφλονήσι, με την ολική έκλειψη ηλίου να δίνει το ακριβές χρονολογικό στίγμα. Η αφηγηματική κορύφωση έρχεται με μια καταιγίδα που προκαλεί κατάσταση έκτακτης ανάγκης, συσπειρώνει τους πιο απόμακρους αλλά και δημιουργεί τριγμούς σε θεμελιωμένες σχέσεις..
Η Αμάντα Μιχαλοπούλου είναι ίσως η μόνη πεζογράφος που μπορεί να εκφράζεται εξ ονόματος της γενιάς των "thirtysomething": "Λένε πως η σκέψη μας είναι αβαθής, ότι δεν διασκεδάζουμε, ότι δεν έχουμε αίσθηση της πραγματικότητας. Αυτό συμβαίνει επειδή εμείς δεν θεωρήσαμε σημαντικό να πούμε πως είμαστε."

Λώρη Κέζα
Δημοσιογράφος
Εφημ. ΤΟ ΒΗΜΑ, 18-3-2001

Παλιόκαιρος

Ο Δημοσθένης επιστρέφει στο δωμάτιο για να γράψει. Προφασίζομαι ότι μ' ενοχλεί ο ήλιος και τον ακολουθώ. Είμαι περίεργη να μάθω πως δουλεύει, αλλά δεν βγάζω άκρη. Πληκτρολογεί χωρίς σημειώσεις, λες και παίζει πιάνο. Δεν πολυσυζητάει το θέμα. Γενικώς δεν απεραντολογεί, παρά μόνο όταν βρίσκεται με αγνώστους ή με μεγάλες παρέες. Αντιμετωπίζει τους ανθρώπους ως κοινό, νιώθει την υποχρέωση να γοητεύσει. Μόλις κλείσει την πόρτα πίσω του, μεταμορφώνεται σε μελαγχολικό πλάσμα. Απαντάει μονολεκτικά, δεν σου λέει τι σκέφτεται. Αν χαμογελάσει με μια σκέψη σου, καταλαβαίνεις ότι μπορεί να τη βρεις αργότερα σε βιβλίο.
Ό,τι μου έχει πει για τα παιδικά του χρόνια σχετίζεται με τη μουσική. Η συναισθηματική του ζωή χωρίζεται σε τραγούδια, δίσκους, διασπάσεις συγκροτημάτων. Όταν βγήκε το τάδε τραγούδι, πρωτοπήγε διακοπές μόνος του. Όταν χώρισε με τη Ζωή, ο δείνα ξεκινούσε σόλο καριέρα. Χάζευε εξώφυλλα δίσκων από το νηπιαγωγείο. Μελοποιημένους μύθους του Αισώπου στην αρχή και μετά μπαλάντες του πατέρα του, ιταλική όπερα, τανγκό. Έμαθε ανάγνωση ξαπλωμένος στο παρκέ του σαλονιού, προφέροντας συλλαβιστά: Σου-περ-τραμπ, Μπητλς. Δώδεκα χρόνων αγόρασε τον πρώτο του δίσκο. Κουήν, "Μια νύχτα στην όπερα". Από εκεί εμπνεύστηκε το πρώτο του κείμενο, μια ροκ όπερα για τα εφηβικά όνειρα φυγής. Οι σχολικές του εκθέσεις παρέμεναν πεισματικά εκτός θέματος. Δευτέρα γυμνασίου, θέμα: "Ήμουν κι εγώ στη ναυμαχία της Σαλαμίνας". Ανάπτυξη: "Αν μου συνέβαινε αυτό, θα έκλεινα τα μάτια μου και θα παρακαλούσα το Θεό να με φέρει γρήγορα- γρήγορα στην εποχή μας. πρέπει οπωσδήποτε ν' ακούσω τον τελευταίο δίσκο των Μπλόντι πριν με βάλει στο μάτι κανένας Πέρσης". Πρώτη λυκείου, θέμα: "Η ελληνική μας παράδοση, καθρέφτης για το μέλλον". Ανάπτυξη: "Ας δούμε το θέμα πιο σφαιρικά. Θα υπήρχαν οι Στόουνς χωρίς τους Στούτζες ή τον Έλβις; Ο Έλβις χωρίς τον Τσακ Μπέρυ;" Πανελλήνιες εξετάσεις: "Όσο οι στέγες των ανθρώπων πλησιάζουν, τόσο οι καρδιές τους απομακρύνονται": "Ακούστε προσεκτικά τον Μπομπ Ντύλαν στα Οράματα της Ιωάννας: "…καθόμαστε εδώ απομονωμένοι αν και όλοι μας προσπαθούμε να το αρνηθούμε". Οι καθηγητές του παρέμειναν ασυγκίνητοι. Δεν πέρασε σε καμιά σχολή.
Από παιδί ήθελε να παίξει μουσική. Οι γονείς του φοβόντουσαν ότι το πιάνο εκθηλύνει, γι' αυτό του έφεραν δάσκαλο κιθάρας στο σπίτι. Μάθαινε ακόρντα και τραγουδούσε παράφωνα στο σχολικό συγκρότημα Κρέας. Δεν ήταν ο μόνος που υπέφερε από απωθημένα σκηνικής παρουσίας. οι περισσότεροι στη γενιά μας σολάραμε με μια υποθετική κιθάρα. Ξυπόλυτοι στον καναπέ του σαλονιού, ανοιγοκλείναμε τα χείλη με πάθος στα τραγούδια των Πριτέντερς ή της Σιούζι. Εγώ ήμουν η χαμένη ετεροθαλής αδερφή του Νταίηβιντ Μπάουι. Με ανακάλυπτε, λέει, μέσα στο πλήθος καιμε ανέβαζε στη σκηνή, δηλαδή στον καναπέ, όπου τραγουδούσαμε αγκαλιά το τραγούδι "Αλλαγές", ακουμπώντας τα κεφάλια μας. Σ' αυτές τις φαντασιώσεις το κεφάλι του Μπάουι ήταν μια γωνιά της βιβλιοθήκης ή σκέτος αέρας. Το όνειρό μας ήταν να γίνουμε ροκ σταρ. Ο Δημοσθένης τα κατάφερε, ήδη από την εφηβεία του. Μπορεί να μη μιλούσε πολύ, αλλά κατέβαζε τα πωλητήρια αγροτεμαχίων του νησιού με μια κλοτσιά. Στα δεκαπέντε του, επιχειρώντας να ζήσει αρμονικά με τους Γονείς, που είχαν τη σημερινή μας ηλικία, είχε προσχωρήσει στις λεγόμενες Ομάδες Δράσης. Έτσι γινόταν τότε η επανάσταση εναντίον του πολιτισμού: για να μην εξαπλωθεί η ηλεκτροδότηση στο Τυφλονήσι, οι Ομάδες Δράσης αναλάμβαναν το σπάσιμο των ηλεκτρικών γλόμπων. Μια επαναστατική πρωτοβουλία υπέρ της ξαστεριάς.
Ύστερα άρχισε τις ανοησίες που κάνουν οι έφηβοι αν ζήσουν για χρόνια στη σκιά, σε παρέες μεγαλύτερων. Έβαζε στοιχήματα εκτελώντας άλμα επί κοντώ στην παραλία, πάνω από τους τουρίστες που κοιμόντουσαν αραδιασμένοι στους υπνόσακούς τους. Το παιχνίδι λεγόταν "Ποιος θα πηδήξει τους περισσότερους" και ο Δημοσθένης γελάει μέχρι δακρύων κάθε φορά που μιλάει γι' αυτό. Στα είκοσι η αγαπημένη του απασχόληση ήταν να περιθάλπει ξέμπαρκες τουρίστριες, μεγαλύτερές του συνήθως, και να τις καλεί στο σπίτι για τα γεμιστά της μαμάς του και για μια ζεστή αγκαλιά. Στο πρόσωπό τους διέκρινε ένα συναίσθημα που τον ζάλιζε: ευγνωμοσύνη.
Παρόμοια ευγνωμοσύνη του δείχνουν σήμερα οι οπαδοί του. Ρέιβερς με μπλε μαλλιά τον σταματάνε στην πλατεία Εξαρχείων και τον χτυπάνε φιλικά στην πλάτη. Αγοράκια με τζιν να πλέουν γύρω τους και αλυσίδες στο λαιμό τον κυκλώνουν και του ζητάνε να υπογράψει την μπλούζα τους. Αποδομώντας τη ροκ στο βιβλίο του έγινε ίνδαλμα των "εχθρών" του. Αλλά όποιος έχει μάτια βλέπει: οι μακριές του φαβορίτες, η κολεγιακή που γράφει "Ο Μπομπ Ντύλαν περπάτησε στο νερό", ο θερμός αλλά ρηχός τρόπος που λέει καλημέρα, εννοώντας σχεδόν αντίο, δείχνουν πόσο παρεξηγήσιμα είναι τα βιβλία τελικά.
"Στα τριάντα νιώθεις άρρηκτα δεμένος μ' αυτό που συμβαίνει", μου είχε πει στη συνέντευξη "Ο κόσμος είναι το σπίτι σου, η οικογένειά σου. Πιο πριν σε σέρνουν απ' τη μύτη και μετά κουράζεσαι να ζεις στο παρόν, να μαθαίνεις ονόματα καινούργιων συγκροτημάτων. Το βλέπω να έρχεται - αποπαίρνω τους πιτσιρικάδες που πιστεύουν ότι το "Μπλακ μάτζικ γούμαν" γράφτηκε από τους Σαντάνα ή ακούνε Ράντιοχεντ. Κατά βάθος πιστεύω πως μόνο εγώ ξέρω την αλήθεια για τη μουσική. Αλλά κάπως έτσι δεν θα ένιωθε κι ο πατέρας μου; Δημιουργείς ένα συλλογικό "εμείς" και μεταβιβάζεις την ευθύνη στους νεότερους. Ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια και τα κάνουν όλα λάθος επειδή τα κάνουν αλλιώς. Και τότε αρχίζεις να μιλάς για την πραγματικότητα αξιολογικά ή ιδεολογικά, ξεχνώντας ότι η πραγματικότητα υπάρχει, τώρα και έτσι. Η αλληλεγγύη που ρύθμιζε την εξουσία και την κατανομή των αγαθών στη γαλλική επανάσταση έχει εναποτεθεί πλέον σε διαφημιστικές εταιρείες. Η ρομαντική πίστη του Μπλαίηκ "Ελευθερώστε τη φαντασία σας" ακούγεται σήμερα σαν διαφήμιση αθλητικών παπουτσιών ή αναψυκτικού".
Όταν μιλάει έτσι, ο Δημοσθένης με κοιτάει τρυφερά στα μάτια, συνεπαρμένος κι ο ίδιος από τις ιδέες του. Λέει πως ο πολιτισμός της διαμαρτυρίας εξαντλήθηκε, πως η ειρωνεία είναι το απομεινάρι του ακτιβισμού. Οι απόψεις του για την απονομιμοποίηση του συναισθήματος ακούγονται σαν πολιτικό σύνθημα. Νιώθω τότε ότι βρίσκομαι πλάι σ' ένα αληθινό επαναστάτη, που ξέρει πως και γιατί θα ξεκινήσει η επόμενη επανάσταση, ενώ οι υπόλοιποι θα μαζεύουν υπογραφές εναντίον της κλωνοποίησης και του διεθνισμού. Γέρνω στον ώμο του σαν παλιά ηθοποιός του κινηματογράφου.
"Θα με πας επιτέλους στην Γαλλίδα;"
Λέει "ναι" και με κλείνει στην αγκαλιά του.