 |
ΕΛΛΗΝΕΣ
ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ
ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
ΑΝΔΡΕΑΣ
ΜΗΤΣΟΥ
Photo:
© E.KE.BI, 2001. Τσουμπλέκας
Βιογραφικό Σημείωμα
Γεννήθηκε
τον Ιούνιο του 1950. Σπούδασε αγγλική φιλολογία
και ελληνική φιλολογία - φιλοσοφία - κοινωνιολογία
(εκπόνηση διδακτορικής διατριβής με θέμα: καθημερινότητα
και λογοτεχνία).
Έχουν εκδοθεί επτά βιβλία του (έξι συλλογές διηγημάτων
και ένα μυθιστόρημα). Υπήρξε μέλος της συντακτικής
επιτροπής και υπεύθυνος ύλης του εκπαιδευτικού
περιοδικού "Νεοελληνική Παιδεία" εκδιδόμενου
υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας και μέλος
της επιτροπής κρατικών βραβείων του Υπουργείου
Πολιτισμού. Έχει δημοσιεύσει κείμενα δοκιμιακού
λόγου καθώς και κριτική λογοτεχνίας στις εφημερίδες
"Το Βήμα", "Εξουσία", "Καθημερινή"
και στα περιοδικά "Αντί", "Ίνδικτος",
"Διαβάζω", "Ελίτροχος". Είναι
μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων.
Διηγήματα του έχουν μεταφραστεί σε αγγλικά, γερμανικά
και ολλανδικά, καθώς και το μυθιστόρημα του Τα
ανίσχυρα ψεύδη του Ορέστη Χαλκιόπουλου στα αγγλικά,
το οποίο τιμήθηκε με το Κρατικό Λογοτεχνικό Βραβείο
μυθιστορήματος 1996.
Εργογραφία
Συλλογές
διηγημάτων
Ένα
μήλο, ένα κυδώνι, ένα κλωνί βασιλικό. Αθήνα, Ιθάκη,
1982. Σελ. 56.
Ο φόβος της έκρηξης. Αθήνα, Ζ.Ι. Ζαχαρόπουλος,
1987. Σελ. 223. ΙSBN: 960-208-346-8.
Ιστορίες συμπτωματικού ρεαλισμού. Αθήνα, Οδυσσέας,
1990, Αθήνα, Νεφέλη, 1994. Σελ. 161. ISBN: 960-211-202-6.
Ο Χαρτοπαίχτης έχει φοβηθεί. Αθήνα, Νεφέλη, 1993.
Σελ. 204.
Γέλια. Αθήνα, Καστανιώτης, 1989. Σελ. 142.
Σφήκες. Αθήνα, Καστανιώτης, 2001. Σελ. 148. ISBN:
960-033-013-1
Μυθιστόρημα
Τα
ανίσχυρα ψεύδη του Ορέστη Χαλκιόπουλου. Αθήνα,
Καστανιώτης, 1995. Σελ. 209. ISBN: 960-031-402-0.
Μεταφράσεις
Στα
Αγγλικά:
The
feeble lies of Orestes Chalkiopoulos. Edinbourgh,
Dionysia Press, 2000. (European Commission's Support).
The
imprint. [tr. by]: Yannis Goumas. Hellenic Quarterly,
May 2000.
Ο
συγγραφέας Ανδρέας Μήτσου
Ο Ανδρέας Μήτσου έρχεται με τα διηγήματα και τα
πιο εκτεταμένα του αφηγήματα, να μας παρουσιάσει
την άνθιση ενός καταλυτικού πάθους, εκεί ακριβώς
που δεν περιμένουμε να εμφανιστεί. Δεν υπάρχει
τίποτε που να μας ειδοποιεί γι' αυτό. Δεν υπάρχει
τίποτε το έκδηλα αισθησιακό σ' αυτούς τους μοναχικούς,
σφιγμένους στον εαυτό τους ανθρώπους, που η παρουσία
τους μέσα στην εξέλιξη της ιστορίας είναι τόσο
αρμονικά δεμένη με το φυσικό περιβάλλον (τα σκοτεινά
και υγρά δάση, τα πέτρινα σπίτια και οι κλειστές
κοιλάδες). Αν οι τόποι και τα τοπία ορίζουν ως
ένα βαθμό την ιδιοσυγκρασία των ανθρώπων, εδώ
η αντιστοιχία είναι εκπληκτική. Το άξενο της ορεσίβιας
κοινότητας, ο κλειστός χαρακτήρας των ανθρώπων,
είναι εναρμονισμένα, μέσα στον αφηγηματικό κόσμο
που έχει πλάσει ο Μήτσου, με την πυκνή εσωτερική
τους ζωή. Πρόκειται για ζωές σκοτεινές, που κρύβονται
πίσω από πρόσωπα τρομαγμένα πολλές φορές από την
ίδια τους τη φαντασία. Από την ενστικτώδη τους
ικανότητα να βλέπουν τάσεις από το καθησυχαστικό
προσωπείο μια δύναμη απειλητική. Ή, ακόμα, πρόκειται
για ζωές αρπαγμένες και κυριαρχημένες από το αλλόκοτο
και το δαιμονικό.
Ο συγγραφέας σ' ένα πρώτο επίπεδο, δεν κάνει τίποτα
περισσότερο από το να επινοεί περιστατικά από
τον κόσμο της ελληνικής ενδοχώρας. Αν και πρόκειται
για μια ενδοχώρα πολλές φορές ονειρική παρά πραγματική.
Αυτό δηλώνει και από την αρχή την πρόθεση του
συγγραφέα, να παραστήσει τη ροή της κάθε ιστορίας
του όχι μόνο οριζόντια αλλά και με πολλές κάθετες,
ψυχολογικές τομές. Κύριος σκοπός του λοιπόν είναι
να προκαλέσει την ανάδυση εκείνου του δραματικού
στοιχείου που θραύει τα όρια, έστω και στιγμιαία,
παρουσιάζοντας τη σύγκρουση του μοναχικού ανθρώπου
με το περιβάλλον του.
Αυτή η περιήγηση του Ανδρέα Μήτσου στην ελληνική
ενδοχώρα και ταυτόχρονα στην ανθρώπινη ενδοχώρα,
μας αποκαλύπτει κόσμους ανεξερεύνητους, γιατί
ακριβώς μπροστά μας αναποδογυρίζει η μαγική εικόνα
και αυτό που νομίζαμε κατακτημένο και γνωστό -
οι φυσικές καλλονές και οι γραφικότητες- γίνεται
απροσδόκητα άγνωστο και δυσπρόσιτο. Επιπλέον,
η σύγκρουση των μοναχικών ανθρώπων γίνεται ακόμα
πιο οριακή και δραματική, γιατί οι νόμοι και οι
κανόνες του "πολιτισμένου" ανθρώπου
χάνουν εδώ τη σημασία τους και αντικαθίσταται
από τις πανάρχαιες, ενστικτώδεις και αρχετυπικές
νομοτέλειες.
Παράλληλα μ' αυτή τη δυσυποστασία ή τον διχασμό
των προσώπων του Μήτσου ανάμεσα στο ενστικτώδες
και το λογικό, στις ιστορίες του αναδεικνύεται
συνέχεια μια σύνθεση και μια αντίθεση: η σύζευξη
του κόσμου των καθημερινών εμπειριών και του κόσμου
της ονειροφαντασίας- η αντίθεση της εσωτερικής
κατάστασης του ανθρώπου με αυτή που του επιβάλλεται.
Όλο αυτό το πλέγμα των συμπεριφορών έχει ασφαλώς
αντίκτυπο στον τρόπο με τον οποίο είναι διαρθρωμένος
ο λόγος του συγγραφέα. Δεν υπάρχει ένας και μόνος
ευθύγραμμος, αφηγηματικός λόγος αλλά συνδυασμοί
πολυφωνικοί, αφού πολλές φορές η ομιλία ενός προσώπου
έχει ενσωματωμένες άλλες ομιλίες και η ροή της
αφήγησης έχει πολλές φορές μια κυματοειδή μορφή.
Έτσι, ενώ κατά βάση η τεχνική του Ανδρέα Μήτσου
είναι ρεαλιστική, η συστηματική διόγκωση της εσωτερικής
ζωής των προσώπων, οι περιγραφές των φαντασιώσεων
τους και των στιγμών έντονης συναισθηματικής κρίσης,
τρέπουν τον συγγραφέα να χρησιμοποιεί κατά διαστήματα
έναν λόγο ιδιαίτερα πυκνό. Αλλά από αυτή την εναλλαγή
πεζού και ποιητικού δημιουργείται η γοητεία των
ιστοριών του.
Αλέξης Ζήρας
Κριτικός Λογοτεχνίας.
Τι
έγραψε ο Τύπος για τα βιβλία του Ανδρέα Μήτσου
(αποσπάσματα από κριτικές)
…Το αξιοπρόσεκτο στη γραφή του Ανδρέα Μήτσου είναι
η ευαισθησία του απέναντι σε φαινομενικά καθημερινές
συμπεριφορές ασήμαντων ανθρώπων, παρουσιασμένες,
όμως, από μία οπτική γωνία που διακρίνει το στοιχείο
του αλλόκοτου, το οποίο μας διαφεύγει συνήθως
στη ζωή, και τονίζει το βάρος του ακατάληπτου
βάσανου της ύπαρξης. Ενώ τα κείμενα, ως είδος,
προέρχονται από την παράδοση του ηθογραφικού ανέκδοτου,
κατορθώνουν μια ειρωνική διείσδυση κάτω από την
επιφάνεια της ηθογραφίας…
Κρίτων Χουρμουζιάδης
Κριτικός λογοτεχνίας
Περιοδικό ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣ, 7-9/1992
Ένα μήλο, ένα κυδώνι, ένα κλωνί βασιλικό.
Αθήνα, Ιθάκη, 1982. Σελ. 56
Ο Ανδρέας Μήτσου πρωτοτυπεί ιδιαίτερα από την
άποψη της θεματογραφίας: Δραπετεύει από την ατμόσφαιρα
του κλειστού και αποκλεισμένου χώρου της πόλης
προς τη φύση. Διασπείρει σε όλο το σώμα του κειμένου
έναν βραδυφλεγή αλλά καίριο παγανισμό. Δίνοντας
πρόσωπο στα φυσικά στοιχεία, αποκαλύπτει την εσώτερη
ζωή τους και θυμίζει τη διάσπαση της ενότητας
ανθρώπου και φύσης. Χρειάζεται να προσεχτεί ιδιαίτερα
ο τρόπος του συγγραφέα να μεταβάλει -κατά το μέτρο
του δυνατού- τα φυσικά ακούσματα σε λέξεις. Είναι
ανάγκη να σας διευκρινίσω ότι η σχέση με τη φύση
ούτε αφελής είναι ούτε πρόχειρη. Η φύση του Α.
Μήτσου -και η πραγματική νομίζω φύση- ξέρει να
αγριεύει και να διαμελίζει. Μπορεί και κατασπαράσσει
ενώ μετατρέπει τον έρωτα σε τεντωμένο σκοινί,
σ' ένα επικίνδυνο ακροβατικό, παιγνίδι που απαιτεί
μύστες και ασκημένους…
Βαγγέλης Χατζηβασιλείου
Κριτικός λογοτεχνίας
Περιοδικό ΘΟΥΡΙΟΣ, Δεκέμβριος 1982
Ο Φόβος της έκρηξης, Αθήνα, 2.Ι.
Ζαχαρόπουλος, 1987. Σελ. 223. ΙSBN:
960-208-346-8
…Τα διηγήματα του ανήκουν στον συμπτωματικό ρεαλισμό
(με τον όρο αυτό εννοώ την τεχνική που επεκτείνεται
πέρα από το σύντομο, καθαρό ρεαλισμό) και είναι
όλα, ή σχεδόν όλα βουτηγμένα στο έρεβος. Το μαύρο
και το πράσινο χρώμα -παρά τις σωστές ρεαλιστικές
του διαπιστώσεις- κυριαρχεί. Ο συγγραφέας σαν
ένας σύγχρονος "Καντίν" απορρίπτει ή
αδυνατεί να ζήσει σ' ένα κόσμο τόσο άβολο και
για τον οποίο αυτός φέρει μια πολύ μικρή ευθύνη.
Οι ήρωές του είναι άνθρωποι τυραννικοί, φανατισμένοι
και αμαθείς. Διακατέχονται από ένα αίσθημα ενοχής
που παραμορφώνει τον κόσμο τους. Στο διήγημα του
Ανδρέα Μήτσου η φαντασία πιάνεται χέρι με την
εφιαλτικότητα και δημιουργούν παράξενες άλλά όχι
δύσπιστες καταστάσεις…
Νίκος Σπάνιας
Ποιητής
Εφημ. ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΚΑΣ Ν.Υ., 21.7.1987
Ο
φόβος της έκρηξης
… Ο τόμος περιέχει τριάντα κείμενα, μικρά. Δύο,
τρία είναι κάπως εκτενέστερα. Δομικά έχουν όλα
μια φανερή ομοιότητα. Είναι όλα, μισοπραγματικά-μισογυρνάμενα
μέσ' στον μυαλό του. ή πιο καλά μέσα στα όνειρά
του: του ύπνου και του ξύπνου. Όλα είναι, αφενός,
ακουμπισμένα γερά πάνω στη γη. τα περισσότερα,
στα σκληρά και βαριά χώματα και βουνά της Ηπείρου,
όπου ο συγγραφέας ένα διάστημα έζησε. Από την
άλλη μεριά σε όλα, κάποια στιγμή, πραγματοποιείται
η απογείωση. Ο κόσμος της ζωής και ο κόσμος του
ονείρου έτσι συνείρονται αξεδιάλυτα, γίνονται
ένα. χάνεις τα όρια. Αλλά και στη μια και στην
άλλη περίπτωση δεν χάνεις την αίσθηση του πάθους
αυτού του ανθρώπου, που ζει για να δει τη ζωή
να γίνεται καλύτερη: πιο ευαίσθητη στην ομορφιά
και την αγάπη. Πιο ευαίσθητη στον πόνο…
Μ.Γ. Μερακλής
Καθηγητής Παν/μίου Ιωαννίνων
Εφημ. ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, 14.2.1988.
Ιστορίες συμπτωματικού ρεαλισμού
Αθήνα, Οδυσσέας, 1990. Αθήνα, Νεφέλη, 1994.
Σελ. 161. ISBN: 960-211-202-6.
… Όλες οι ιστορίες είναι διπλές ή η κάθε ιστορία
κρύβει από πίσω της καλά φυλαγμένη μια άλλη ιστορία,
εκείνο το τέρας το έτερο που καραδοκεί στη ζούγκλα,
για να δανειστώ από τον τίτλο μιας νουβέλας του
Χένρι Τζέιμς. Μάστορας της αναστολής ο Μήτσου
οδηγεί την κάθε ιστορία σ' ένα απρόσμενο τέλος.
Συχνά ο αφηγητής/συγγραφέας παρεμβαίνει με τις
δικές του παρατηρήσεις σε χώρους που η μοναξιά
ακούγεται και συναντιέται με ανθρώπους βουβούς.
Το πρώτο διήγημα της συλλογής "Ο έκτος άντρας"
είναι ένα από τα πιο συνταρακτικά διηγήματα των
τελευταίων ετών και τα υπόλοιπα, εξίσου υπόγεια
σπαρακτικά, καταξιώνουν τον Μήτσου ως έναν από
τους κορυφαίους πεζογράφους μας…
Λίλυ Εξαρχοπούλου
Συγγραφέας, Κριτικός λογοτεχνίας
Περιοδικό ΔΙΑΒΑΖΩ Νο 353, Ιούνιος 1995.
Ιστορίες συμπτωματικού
…Στο τελευταίο του βιβλίο, "Ιστορίες συμπτωματικού
ρεαλισμού" εκτός από την αδιαμφισβήτητη ικανότητά
του συγγραφέα να "διηγείται" μπορεί
κανείς να εντοπίσει κι ένα άλλο στοιχείο το οποίο
πρέπει να επισημανθεί. Ο Ανδρέας Μήτσου μπορεί
να μεταλλάξει το, εκ πρώτης όψεως, ασήμαντο σε
ουσιώδες.
Οι ιστορίες του επίμονα ανθρωποκεντρικές έχουν
ως αφετηρία την απλή και μοναχική ζωή των ηρώων
του και τέρμα την αποκάλυψη των βαθύτερων, μύχιων
και απωθημένων επιθυμιών τους…
Η γλώσσα, τέλος, του Ανδρέα Μήτσου είναι χυμώδης,
χωρίς στόμφο, έτσι που η ανάγνωση των δέκα αυτών
διηγημάτων να γίνεται καθαρή απόλαυση.
Ηρακλής Παπαλέξης
Δημοσιογράφος
Περιοδικό ΔΙΑΒΑΖΩ, Σεπτέμβριος 1991
Ιστορίες συμπτωματικού
Θα έμοιαζε κοινοτοπία να πω ότι η πρόσφατη συλλογή
αφηγημάτων του Ανδρέα Μήτσου είναι η πιο ώριμη
δουλειά του. Όμως είναι κάτι που το εννοώ απολύτως.
Έχοντας διαβάσει τα δύο προηγούμενα βιβλία του,
νομίζω ότι εδώ, στο τρίτο βιβλίο του, έχει αρχίσει
να διαγράφει μια πεζογραφική προσωπικότητα, με
ορισμένες πολύ ενδιαφέρουσες ιδιομορφίες…
Έχουμε να κάνουμε μ' έναν διηγηματογράφο που διαθέτει
μια πλούσια, χυμώδη και μουσικά ευδιάθετη γλώσσα,
και που σ' αυτό το τρίτο βιβλίο του νομίζω ότι
έχει βρει τη λογοτεχνική του οντότητα.
Αλέξης Ζήρας
Κριτικός λογοτεχνίας
Περιοδικό ΡΕΥΜΑΤΑ Νο 3, Οκτώβριος 1991.
Ο Χαρτοπαίχτης έχει φοβηθεί, Αθήνα,
Νεφέλη, 1993. Σελ. 204
… Τι κομίζει στην πεζογραφία μας ο Ανδρέας Μήτσου;
Ποιο είναι το στίγμα του; Τρία, νομίζω, είναι
τα βασικά του χαρακτηριστικά: διάθεση στοχασμού,
έλξη προς τον αισθητισμό και απόπειρα να συζεύξει
την αφήγηση με το δοκίμιο. Στα έξι διηγήματα της
συλλογής σκηνοθετούνται συγκρούσεις ποικίλες που
ανάγονται στη σύγκρουση ανάμεσα στη συμβατικότητα
και την προσωπική ελευθερία, στη ζωή και στην
τέχνη. Θέλοντας προφανώς να διαφοροποιηθεί από
το ρεαλισμό των μεταπολεμικών πεζογράφων και από
τις πρακτικές της συντεχνίας των ηλικιωτών του
υπονομεύει συνειδητά τις ρεαλιστικές συμβάσεις,
παρόλο που τις χρησιμοποιεί με επιτυχία…
Σε όλα του τα διηγήματα ο Ανδρέας Μήτσου επιλέγει
πρόσωπα πρόσφορα για τη δημιουργία ψυχολογικών
καταστάσεων με απροσδόκητη εξέλιξη….
Ο Χαρτοπαίκτης είναι από τα λίγα βιβλία που πρέπει
να διαβαστούν και να προσεχτούν ιδιαίτερα.
Γ.Δ. Παγανός
Κριτικός λογοτεχνίας
Περιοδικό ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΕΣ
Τεύχος 71/1994
Ο Χαρτοπαίχτης
… Ο Αντρέας Μήτσου επιτυγχάνει να φέρει εις πέρας
όλα τα αιτήματα που προβάλλει το διήγημα: να παγώσει
εικόνες και μικρές σκηνές, να υφάνει ιστορίες
με πλοκή και εξέλιξη, να ακινητοποιήσει εικόνες.
Ως επιστέγασμα όλων αυτών και αποδεικνύοντας τις
αποσκευές πεζογράφου που διαθέτει, ο Αντρέας Μήτσου
μπορεί να πλάθει πρόσωπα και χαρακτήρες…
Ο Αντρέας Μήτσου αποδεικνύει πως γνωρίζει πολύ
καλά τη χρήση των υλικών και των εργαλείων που
διαθέτει· πως γνωρίζει να πλάθει όχι μόνο αρτιμελείς
ιστορίες με καλοσχηματισμένα σώματα και μέλη που
κινούνται, αλλά, το κυριότερο, ιστορίες που έχουν
ψαχνό και ψυχή και πρόσωπα που είναι χαρακτήρες…
Αναστασία Λαμπρία
Δημοσιογράφος, εκδότρια
Εφημ. ΜΕΣΗΜΒΡΙΝΗ / 22-2-94
Χαρτοπαίχτης
Ήδη με τις "Ιστορίες συμπτωματικού ρεαλισμού"
ο Α. Μήτσου κατοχυρώθηκε ως μια από τις σημαντικότερες
παρουσίες, πολλά υποσχόμενη, στο χώρο της λογοτεχνίας.
Αυτό το βάρος της υπόσχεσης σήκωσε επάξια ο συγγραφέας
και μας παρέδωσε το νέο τόμο διηγημάτων με τίτλο
"Ο χαρτοπαίκτης έχει φοβηθεί". Οι έξι
ιστορίες του Α.Μ. όλες αληθινές, μετουσιωμένες
σε λόγο αναδεικνύουν περίτρανα ότι η γλώσσα και
ο ρυθμός της αφήγησης μπορούν να αναχθούν σε αυτόνομη
τέχνη, το νόημα δηλ. της καλής λογοτεχνίας. Αν
δε συνυπολογιστεί και ο πλούτος της θεματογραφίας
του, τότε δίκαια ο "χαρτοπαίκτης" πρέπει
να θεωρηθεί ως μία από τις καλύτερες λογοτεχνικές
καταθέσεις της χρονιάς.
Ηρακλής Παπαλέξης
Δημοσιογράφος
Περιοδικό ΔΙΑΒΑΖΩ Νο 328, 2.2.1994
Χαρτοπαίχτης
… Η καλύτερη στιγμή της μέχρι πρότινος διαδρομής
του ήταν, χωρίς αμφιβολία, οι "Ιστορίες συμπτωματικού
ρεαλισμού" (1990), όπου το στοιχείο της φαντασίας
και του μεταφυσικού μυστηρίου ισορροπούσε λειτουργικά
με τον καλά οργανωμένο μύθο και την υποβλητική
ατμόσφαιρα της δράσης…
Τα κείμενα που φιλοξενούνται στον "Χαρτοπαίκτη"
μιλούν για τη μοναξιά, τον έρωτα και την καλλιτεχνική
δημιουργία σε ένα μυθοπλαστικό περίγυρο, ο οποίος
κινείται ανάμεσα στις ελλειπτικές ή υπερβατικές
μορφές της ποιητικής έκφρασης και τις πιο συγκεκριμένες,
απτές εικόνες της σύγχρονης (αστικής ή υπαίθριας)
ελληνικής πραγματικότητας. Η επιλογή είναι απολύτως
νόμιμη και υπό μία έννοια πρωτότυπη…
Βαγγέλης Χατζηβασιλείου
Κριτικός λογοτεχνίας
Εφημ. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 9-2-1994
Χαρτοπαίχτης
…Τα διηγήματα του Α. Μήτσου καταδεικνύουν για
μια ακόμη φορά τη φιλοσοφική και διερευνητική
διάθεση του συγγραφέα να προσεγγίσει ανθρώπινες
πτυχές όπως η περηφάνια, η κενότητα των αντικειμένων,
η αλαζονεία της διαφορετικότητας. Συνολικά ο Μήτσου
καταθέτει μ' αυτό του το βιβλίο μια νέα ώθηση
σε ένα δύσκολο είδος και παρά τις αντιρρήσεις
που μπορούν να διατυπωθούν είναι ένα πολυεπίπεδο
βιβλίο, ελκυστικό για το μέσο αλλά και τον απαιτητικό
αναγνώστη.
Λίλυ Εξαρχοπούλου
Συγγραφέας, κριτικός λογοτεχνίας
Περιοδικό ΡΕΥΜΑΤΑ, Μάρτιος 1995
Τα ανίσχυρα ψεύδη του Ορέστη Χαλκιόπουλου.
Αθήνα, Καστανιώτης, 1995.
Σελ. 209. ISBN: 960-031-402-0.
… Ο Μήτσου αναπτύσσει την πλοκή με αξιοπρόσεχτη
ικανότητα σε πολλαπλά επίπεδα χρόνου και δράσης.
Τουλάχιστον τέσσερα διαφορετικά πρόσωπα "χτίζουν",
κατά τη δική τους εκδοχή, την αλήθεια της ιστορίας
τους: ο Ορέστης, η μητέρα του μέσω του ημερολογίου
της, ο συγγραφέας-αφηγητής και ο συγγραφέας-παντεπόπτης,
ο οποίος αποστασιοποιείται από τα δρώμενα, κρατά
τις ισορροπίες της διήγησης και πασχίζει για την
καλύτερη οικονομία του κειμένου του.
Τα ανίσχυρα ψεύδη του Ορέστη Χαλκιόπουλου είτε
από τη σκοπιά του αφηγηματικού παιχνιδιού είτε
από τη σκοπιά της πλοκής και της διαγραφής των
ανθρώπινων χαρακτήρων του, είναι ένα λιτό, κάποτε
αφαιρετικό μυθιστόρημα, καμωμένο από στέρεα υλικά…
Δημήτρης Δασκαλόπουλος
Ποιητής, βιβλιογράφος
Εφημ. ΤΑ ΝΕΑ, 14.11.1995
Ανίσχυρα ψεύδη
…The
Feeble Lies of Orestes Halkiopoulos is an open-ended
novel of its kind. Not only becaise it incorporates
different kinds of narrative, but because it relies
for its function as a text on the reader's participation.
The visual angles of the novelistic reality are
many, the points of view various, and at first
sight the narrative appears fragmentary, lacerated
and unequally apportioned. This puzzle, which
is never likely to achieve the coherence of plain
narrative, has its parts scattered, and it's up
to the reader to create his own novel by piecing
together truths and lies. Those of Orestes' as
well as the author's, the latter of whom plays
with truths and lies like a little god, and whose
ironic look travels over the entire book from
start to finish.
Αλέξης Ζήρας
Κριτικός λογοτεχνίας
Περιοδικό HELLENIC QUARTERLY Nο 4,
Άνοιξη 2000
Ανίσχυρα
ψεύδη
…Τα Ανίσχυρα Ψεύδη του Ορέστη Χαλκιόπουλου είναι
ένα μυθιστόρημα που έχει ανοιχτές τις πύλες του,
ως είδος. Όχι μόνο γιατί έχει ενσωματωμένα αφηγηματικά
στοιχεία από άλλα είδη, αλλά και γιατί είναι απαραίτητη
για την λειτουργία του, ως κειμένου, η συμμετοχή
του αναγνώστη. Οι γωνίες κατόπτευσης της μυθιστορηματικής
πραγματικότητας είναι πολλές, οι οπτικές διαφορετικές,
το αφηγηματικό υλικό σε μια πρώτη ματιά μοιάζει
κομματιασμένο, σπαραγμένο, μοιρασμένο άνισα. Αυτό
το puzzle που δεν πρόκειται να αποκτήσει ποτέ
τη συνοχή μιας αφήγησης ευθύγραμμης, έχει σπαρμένα
τα κομμάτια του, και εναπόκειται στον αναγνώστη
να δημιουργήσει το δικό του μυθιστόρημα συναρμολογώντας
αλήθειες και ψεύδη. Και του Ορέστη αλλά και του
ίδιου του συγγραφέα που παίζει με τις αλήθειες
και τα ψέματα σαν μικρός Θεός και που η ειρωνική
ματιά του διατρέχει όλο το βιβλίο από την αρχή
ως το τέλος.
Αλέξης Ζήρας
Κριτικός λογοτεχνίας
Περιοδικό ΕΛΙΤΡΟΧΟΣ, Νο 15 / 95
Ανίσχυρα ψεύδη
… όλη η ιστορία, παρ' όλο που αποπνέει μια μυρωδιά
σαπίλας - και ίσως γι' αυτό - διαθέτει μια περίεργη
γοητεία, αναίσχυντη, αλλά όχι ψευδή. Ο Μήτσου
έχει το θάρρος να κοιτάζει τη ζωή, τον κόσμο μας,
ή ένα κομμάτι της ζωής ή ένα κομμάτι του κόσμου
μας, κατάματα, φυσικά με τα δικά του μάτια. Κι
αυτό, βέβαια, από μιαν άποψη είναι και αξιέπαινο
και ενδιαφέρον, όσο ενδιαφέρουσα είναι η διαβολική
θέαση της καθόλου άγιας κοινωνίας μας, της δικής
μας, της ευρύτερης…
Νίκος Μπακόλας
Συγγραφέας
Περιοδικό ΕΛΙΤΡΟΧΟΣ Νο 15, 1995
Γέλια,
Αθήνα, Καστανιώτης, 1989. Σελ. 142.
…Η αφήγηση του Α. Μήτσου ισορροπεί ανάμεσα στη
δραματική αναπαράσταση και στην ειρωνεία. Ο αφηγητής
κυριαρχεί απόλυτα στις μυθοπλασίες του, αφηγείται
σε πρώτο πρόσωπο, χωρίς να συμμετέχει άμεσα παρά
ως ακροατής και σχολιαστής των αφηγούμενων…
Ο Μήτσου στη συλλογή του "Γέλια" με
σοβαρότητα καταγράφει και αναδεικνύει πλευρές
της ανθρώπινης κατάστασης στα όρια του τραγικού,
του παραλόγου και του κωμικού.
Κώστας Καρακώτιας
Κριτικός λογοτεχνίας
Εφημ. ΕΞΟΥΣΙΑ, 12.10.1998
Γέλια
…το πρόσφατο βιβλίο του Α. Μήτσου, ένα ώριμο δείγμα
γραφής, είναι και πάλι συλλογή διηγημάτων. Ανεξάρτητα
από το αν το οπισθόφυλλο κάνει λόγο για "συγκινητική
σπονδυλωτή ιστορία". Άποψη που φαίνεται να
υπερασπίζεται και ο τίτλος του βιβλίου, υπογραμμίζοντας
ένα κοινό μοτίβο των διηγημάτων, τα γέλια που
επισφραγίζουν την καθεμιά ιστορία μάλλον σπαρακτικά
παρά ξεσπάσματα χαράς.
Κυνηγώντας με επιμονή το εξαιρετικό στο θέμα ο
Α. Μίτσου, αν σιτίσθηκε ή μαθήτευσε στον Μοπασάν
και τον διηγηματικό Πιραντέλο, είναι μάλλον δύσκολο
να εξακριβωθεί. Πάντως στην καινούργια συλλογή,
υπάρχει θεματική συγγένεια,…
Μάρη Θεοδοσοπούλου
Κριτικός λογοτεχνίας
Εφημ. ΤΟ ΒΗΜΑ, 13.9.1998
Γέλια
…Ο Α.Μ. επέστρεψε με αυτό το βιβλίο στην οικεία
του μικρή φόρμα του διηγήματος που τόσα επιτυχημένα
δείγματά της έδωσε στο παρελθόν. Με τη νέα του,
όμως, αυτή συλλογή, δείχνει ότι εξερευνά περαιτέρω
το διήγημα, προτείνει νέες λύσεις τόσο ως προς
την οικονομία όσο και ως προς τις δυνατότητες
εφαρμογής και άλλων αφηγηματικών τεχνικών, αναδεικνυόμενος,
τελικά, σε άριστο τεχνίτη του είδους.
Δημήτρης Τσατσούλης
Θεατρολόγος, κριτικός λογοτεχνίας
Περιοδικό ΝΕΑ ΕΣΤΙΑ, Νο 1705, Οκτώβριος 1998
|
