Εργογραφία
Αθηνάς Κακούρη

" Τα 218 Ονόματα, αστυνομικά διηγήματα. Αθήνα, Ιδιωτική έκδοση, 1963. Σελ. 184
" Ο Δραπέτης της Αυλώνας, ιστορικό μυθιστόρημα για νέους. Αθήνα, Κιβωτός, 1970. Σελ. 186
" Ο Κυνηγός Φαντασμάτων, αστυνομικό μυθιστόρημα. Αθήνα, Πλειάς, 1973. Σελ. 213
" Αλάτι στα φιστίκια και άλλα αστυνομικά διηγήματα. Αθήνα, Ερμής, 1974. Σελ. 410
" Της τύχης το Μαχαίρι, ιστορικό μυθιστόρημα. Α' έκδοση: Αθήνα, Ερμής, 1989. Αθήνα, Βιβλιοπωλείο της Εστίας, 2000. Σελ. 439. ISBN: 960-05-0910-7
" Με τα φτερά του "Μαρίκα"; ιστορικό μυθιστόρημα για νέους. Αθήνα, Κέδρος, 1993. Σελ. 230. ISBN: 960-04-0800-9
" Η Σπορά του Ανέμου, ιστορικό μυθιστόρημα. Αθήνα, Βιβλιοπωλείο της Εστίας, 1994. Σελ. 374. ISBN: 960-05-0543-8
" Αύριο, μυθιστόρημα. Αθήνα, Εστία, 1995. Σελ. 198. ISBN: 960-05-0665-5
" Πριμαρόλια, ιστορικό μυθιστόρημα. Αθήνα, Βιβλιοπωλείο της Εστίας, 1998. Σελ.
" 780. ISBN : 960-05-0822-4
" Έγκλημα της μόδας, αστυνομικά διηγήματα. Αθήνα, Βιβλιοπωλείο της Εστίας, 2000. Σελ. 271. ISBN: 960-05-0911-5

Η συγγραφέας Αθηνά Κακούρη

Τα βιώματα της Αθηνάς Κακούρη από την Πάτρα, τη γενέθλια πόλη της, την Αθήνα της γερμανικής κατοχής και στη συνέχεια τη μεταπολεμική Βιέννη, όπου μελέτησε Ιστορία, η θητεία της ως συντάκτριας σε περιοδικά κι εφημερίδες, οι καθημερινές ειδήσεις από την επικαιρότητα μα και ποικίλου ενδιαφέροντος βιβλία (ιστορικά εγχειρίδια, μαρτυρίες, χρονικά, μελέτες, ταξιδιωτικές εντυπώσεις), μα και άρθρα, επιστολές, διαθήκες, λογοτεχνικά κείμενα, αποτελούν τις πηγές και το υλικό της συγγραφικής της έμπνευσης. Εξαιτίας των αστυνομικών της διηγημάτων που δημοσιεύτηκαν στο εβδομαδιαίο περιοδικό ποικίλης Ταχυδρόμος τη δεκαετία του 60 (ήρωες ήταν ένας αστυνόμος, ένας πράκτορας της Ιντερπόλ και μια πανέξυπνη νοικοκυρά), και το μυθιστόρημα Κυνηγός φαντασμάτων (1974), τοποθετημένο στην Κέρκυρα που το υγρό κλίμα της θυμίζει Αγγλία, της αποδόθηκε ο χαρακτηρισμός "Ελληνίδα Αγκάθα Κρίστι". Ο κόσμος της ήταν η τότε αστική τάξη της Πάτρας, χωρίς να λείπουν και άλλοι ανθρώπινοι τύποι της ελληνικής επαρχίας αλλά και κάποιοι ξένοι που αντιπροσώπευαν άτομα που γνώρισε κατά καιρούς στα ανά τον κόσμο ταξίδια της. Στα αστυνομικά της αφηγήματα αυτό που διακρίνει τη γραφή της, εκτός από την τρυφερότητα κι ένα ανάλαφρο χιούμορ, είναι η προσπάθεια να περιγράψει καθημερινές καταστάσεις, πίσω από τις οποίες κρύβονται ανομολόγητα μυστικά, μνησικακίες, πάθη.
Με τα ιστορικά της μυθιστορήματα η Κακούρη επιχείρησε να καταδείξει την κοινωνία και τα ήθη παλαιότερων εποχών. Στο Η σπορά του ανέμου (1994) με χώρο δράσης τα ταραγμένα Βαλκάνια του 18ου αιώνα -παραμονές της ελληνικής επανάστασης -, οι ήρωές της συγκρούονται για τα συμφέροντα των Οθωμανών, των Ρώσων, των Άγγλων, των Γάλλων, σε μια εποχή που οι ιδέες της Γαλλικής Επανάστασης προκαλούν εξεγέρσεις κατά του τουρκικού ζυγού, ενώ οι εθνικισμοί, οι πολιτικές απόψεις, οι θρησκείες, οξύνουν τα πνεύματα, προξενώντας φανατισμούς και εμφυλίους σπαραγμούς - κάτι που επαναλήφθηκε πρόσφατα με τα αιματηρά γεγονότα που οδήγησαν στη διάλυση της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας.
Στο Πριμαρόλια ( 1998) το τελευταίο πολυσέλιδο ιστορικό της μυθιστόρημα, η Κακούρη βάζει τους φανταστικούς της ήρωες να μπλέκονται με υπαρκτά πρόσωπα των οποίων η μοίρα καθορίζεται από.τα γεγονότα και επηρεάζεται από αυτά. Αυτό το σημαντικό πολυάνθρωπο έργο διαδραματίζεται πάλι στην Πάτρα και αποτελεί μια τεράστια τοιχογραφία της πόλnς - ελλnνικής και ευρωπαϊκής ταυτόχρονα - στα τέλη του 19ου αιώνα. Τότε που οι κάτοικοί της, χάρη στη σταφίδα, το εξαγωγικό προϊόν της περιοχής, την κυριότερη πηγή πλούτου, ζουν στην ευμάρεια και τη χλιδή. Μετά την οικονομική και κατ' επέκταση την κοινωνική κρίση που οφείλεται στη μη απορρόφηση της σταφίδας από τις ξένες αγορές, βγαίνουν στην επιφάνεια οι ανθρώπινες αδυναμίες και τα μίση, με αποτέλεσμα ο κεντρικός ήρωας, ο Σωτήρης, ένα λαμπρό μυαλό, για να επιβιώσει μπαρκάρει μ' ένα υπερωκεάνιο για την Αμερική, τόπο μετανάστευσης για χιλιάδες ενδεών, Γη της επαγγελίας για τους απελπισμένους, τους φιλόδοξους, τους δραστήριους Έλληνες.
Τόσο στα αστυνομικά, όσο και τα ιστορικά της βιβλία, η Κακούρη εκθειάζει το θάρρος, το ψυχικό σθένος, την ευφυία, τους κανόνες της πολιτισμένης συμβίωσης, την φιλοπονία, την αφοσίωση στο καθήκον, το δίκιο, την υποταγή στο νόμο. Για τους κακούς και τους άδικους επιφυλάσσει ενίοτε ένα οικτρό τέλος, ενώ για τους καλούς και τους έντιμους ένα ευοίωνο μέλλον. Το σπουδαιότερο προσόν της συγγραφέως, ωστόσο, εκτός από τη γοητεία που αποπνέει η γραφή της, είναι η ανασύσταση της καθημερινής ζωής στις πιο μικρές της λεπτομέρειες κι αυτό οφείλεται στην ικανότητά της να αναπλάθει - χάρη στις γνώσεις της- την ατμόσφαιρα της εποχής στην οποία τοποθετεί τους ήρωές της.

Τι έγραψε ο Τύπος για τα βιβλία της
Αθηνάς Κακούρη
(αποσπάσματα από κριτικές)

Λένα Παπαδημητρίου:
Κυρία Κακούρη, αποδέχεστε τον τίτλο της Ελληνίδας Αγκάθα Κρίστι;

Αθηνά Κακούρη:
"Γιατί όχι; Αν αυτό ευχαριστεί εσάς και το κόσμο...Όχι βέβαια ότι θα μπορούσα ποτέ να συναγωνιστώ τη βρετανή "συνάδελφό"μου. Η αλήθεια είναι ότι τον τίτλο αυτόν μου τον απέδωσε ένας θαυμαστής μου σε κάποιο γραμματάκι που μου είχε στείλει. Ήταν στις αρχές του '60, όταν είχα αρχίσει να γράφω τα πρώτα μου διηγήματα στο περιοδικό "Ταχυδρόμος". Εγώ βρισκόμουν σε μια εποχή που άλλαζε κάπως η ζωή μου, μόλις είχα χωρίσει, είχα ένα μικρό παιδί, δεν ήξερα τι δουλειά να κάνω και είπα: "Δεν το δοκιμάζω και αυτό;". Είχα και εκείνη την ανερμάτιστη αισιοδοξία που συνοδεύει πάντοτε τη νεότητα. Πίστευα ότι άμα έγραφα τέσσερα-πέντε ασυνομικά θα γινόμουν διάσημη και πάμπλουτη. Ήμουν, σας το λέω αλήθεια, βεβαία ότι θα γίνω μια Αγκάθα Κρίστι! Λίγο μετά διαπίστωσα ότι δεν θα γινόμουν ποτέ πλούσια γράφοντας αστυνομικές ιστορίες! Ούτε αυτός ο πολυγραφότατος Γιάννης Μαρής τον οποίο είχα συναντήσει - εξαιρετικά λεβέντης και τζέντλεμαν - ζούσε μόνο από αυτές. Είχε και αυτός τη δουλεία του στην εφημερίδα".

Εφημ. ΤΟ ΒΗΜΑ

Της τύχης το μαχαίρι, ιστορικό μυθιστόρημα.
Αθήνα, Ερμής, 1989. Αθήνα, Βιβλιοπωλείο της Εστίας, 2000
Σελ. 439. ISBN: 960-05-0910-7

Είχα συνέχεια την εντύπωση πως διάβαζα ένα ιπποτικό μυθιστόρημα...
… το βιβλίο της Αθηνάς Κακούρη "Της τύχης το μαχαίρι", βιβλίο με πολλές αρετές. Πρώτη και καλύτερη η αμεσότητα. Έχεις την εντύπωση ότι γράφτηκε αυθεντικά από έναν άνθρωπο της εποχής που περιγράφει. Η απόλυτα ακριβής ανακατασκευή της εποχής και του περιβάλλοντος, όμως, σε τίποτα δε στερεί το ανάγνωσμα απ' την ανθρώπινη συγκίνηση τη διαχρονική. Ένα λεπτό χιούμορ διαπερνά τις πιο δύσκολες ακόμα στιγμές τις πλοκής και δίνει μια απόσταση αναπνοής - πουθενά δε γλιστρά στην υπερβολή. Έξοχα δουλεμένη γλώσσα υπηρετεί τόσο τις φυσικές περιγραφές των τόπων, όσο και τις αποχρώσεις των συναισθημάτων, αλλά και τους ολοζώντανους διάλογους.

Πόλυ Μηλιώρη
Συγγραφέας, δημοσιογράφος
Περιοδικό ΠΑΝΘΕΟΝ 1990

Με τα φτερά του "Μαρίκα", ιστορικό μυθιστόρημα για νέους.
Αθήνα, Κέδρος, 1993.
Σελ. 230 ISBN: 960-04-0800-9

Το ιστορικό μυθιστόρημα αυτό, τοποθετείται στα 1920 όταν οι αεροπόροι μας μετριούνταν στα δάχτυλα και διακυβευόταν η τύχη του Ελληνισμού της Μικρασίας...
Δυο παράτολμοι νεαροί αεροπόροι, ο Νάσος και ο Στάθης αναλαμβάνουν το τόλμημα θα τα καταφέρουν όμως; Η τύχη τα ανακατεύει όλα και τα ξαναφτιάχνει όπως θέλει. Οι περιπέτειες κυνηγιούνται από τη μια σελίδα στην άλλη, ο τρόμος διαδέχεται την ευθυμία, οι κίνδυνοι πληθαίνουν. Τα ζωηρά αισθήματα των νέων που πρωταγωνιστούν, με τις συγκρούσεις, τις υποψίες, τις παρεξηγήσεις, τη γλυκιά ορμή των ερώτων τους και τα δυνατά τους αισθήματα δίνουν ομορφιά και αγωνιώδη πλοκή στο μυθιστόρημα...

Κατερίνα Γαλανοπουλου
Δημοσιογράφος
Εφημ. ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ, 9.5.1994

Η Σπορά του Ανέμου, ιστορικό μυθιστόρημα.
Αθήνα, Βιβλιοπωλείο της Εστίας, 1994.
Σελ. 374. ISBN: 960-05-0543-8

... μια εύστοχη προσπάθεια μυθιστορηματικής απεικόνισης του προεπαναστατικού κλίματος στα ανάστατα Βαλκάνια, συνθεμένη με χάρη, ωραίες εικόνες και στερεή ιστορική επένδυση. Για όσους ενδιαφέρονται για την περίοδο αυτή, το βιβλίο της κ. Κακούρη προσφέρει μια πολύ καλή ευκαιρία. Αλλά γενικότερα είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα μυθιστορηματική σύνθεση, στην οποία ο μύθος συμπλέκεται ελκυστικά με την ιστορική πραγματικότητα και γι' αυτό αξίζει να προσεχθεί και να διαβαστεί.

Χρήστος Μούλιας
Συγγραφέας
Εφημ. ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ, 20.2.1995

Η Σπορά του Ανέμου, ιστορικό μυθιστόρημα. Αθήνα, Βιβλιοπωλείο της Εστίας, 1994. Σελ. 374. ISBN: 960-05-0543-8

....Η σπορά του ανέμου είναι το καινούργιο ιστορικό μυθιστόρημα της Αθηνάς Κακούρη, που έχει ως χώρο δράσης των ηρώων του τα Βαλκάνια του 18ου αιώνα. Τα πρόσωπα είναι φανταστικά, αλλά τα γεγονότα και η τοπογραφία είναι απολύτως πραγματικά, με ακρίβεια ιστορικού δοκιμίου...
Μπορούμε να θεωρήσουμε ότι τι νέο βιβλίο της Κακούρη αποτελεί συνέχεια του προηγούμενου ιστορικού μυθιστορήματος της Της τύχης το μαχαίρι, όπου η πορεία του ήρωα προς την αυτογνωσία περνάει πάλι μέσα από τη φωτιά της ιστορίας.

Νίκος Μπακουνάκης
Δημοσιογράφος, συγγραφέας
Περιοδικό MARIE CLAIRE, Ιούλιος 1994

Αύριο,μυθιστόρημα. Αθήνα, Εστία, 1995
Σελ. 198. ISBN: 960-05-0665-5

Το μυθιστόρημα "Αύριο"ομολογουμένως είναι το πιο άρτιο και ώριμο λογοτεχνικό έργο της Αθηνάς Κακούρη. Ένα πεζογράφημα αξίας και τελειότητας πια στο είδος του. Άριστη εργασία, αδιάπτωτο ενδιαφέρον, καλλιτεχνική εμφάνιση του βιβλίου που μας ενθουσιάζει, μας καθηλώνει στις σελίδες του και μας ικανοποιεί στο ολόκληρον.

Κ.Ν. Τριανταφύλλου
Ιστορικός
Εφημ. ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ ΠΑΤΡΩΝ, 1.3.1996

Πριμαρόλια, ιστορικό μυθιστόρημα.
Αθήνα, Βιβλιοπωλείο της Εστίας, 1998.
Σελ. 780 ISBN: 960-05-0822-4

... Η αξία του μυθιστορήματος - ποταμού με τον τίτλο "Πριμαρόλια" της άξιας ιστορικής μυθιστοριογράφου κ. Αθηνάς Κακούρη δεν είναι μόνον λογοτεχνική. Έχει πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές προεκτάσεις. Ζωντανεύει στους σύγχρονους αναγνώστες ξεχασμένες μοναδικές σελίδες της ιστορίας του τόπου μας. Με αντικειμενικότητα η συγγραφεύς εκθέτει τα γεγονότα και τις ιδέες. Το όλο κείμενο του μυθιστορήματος διαπνέεται από τιμιότητα και υψηλό ήθος, χωρίς ακρότητες. Οι ηθικές αξίες αποτελούν την βάση της γραφής της. Η συμβολή της συγγραφέως είναι τεράστια και καίρια γιατί οδηγεί στην ακριβή γνώση του παρελθόντος και στην αυτοσυνειδησία μας...

Νικόλαος Αντωνόπουλος
Καθηγητής Παν/μίου
Εφημ. ΕΣΤΙΑ 30.6.1999

Πριμαρόλια, ιστορικό μυθιστόρημα.
Αθήνα, Βιβλιοπωλείο της Εστίας, 1998.
Σελ. 780 ISBN: 960-05-0822-4

...Η Α. Κακούρη συνεχίζει με ευφυέστατο τρόπο τη μεγάλη παράδοση που αντιπροσωπεύει το κοινωνικό μυθιστόρημα-ποταμός. Το μυθιστόρημα Πριμαρόλια αποτελεί μια συνεχή, απρόσκοπτη, ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα ροή πληροφοριών που συνθέτουν μια τοιχογραφία σε εξέλιξη κατά παράταξη και κατά προσδοκίαν, αλλά και με ορισμένες ενίοτε ανατροπές - τεκμήρια της ευφυούς θεματικής σύνθεσης...
Η απλή, προσιτή αρχιτεκτονική του βιβλίου εξυπηρετεί ακριβώς την οικονομία και τη λογική που προσιδιάζει στο είδος μυθιστόρημα-ποταμός, και έχει ως αποτέλεσμα τη διατήρηση ενός αμείωτου, σταθερού ενδιαφέροντος ακόμη και στην περίπτωση προσηλωμένων σε συνθετότερες κειμενικές δομές αποδεκτών. Εν τέλει, προϊόντα όπως το παρόν μυθιστόρημα της κ. Κακούρη εξασφαλίζουν πολυμορφία στην ποιότητα της λογοτεχνικής αγοράς.

Άλκηστις Σουλογιάννη
Φιλόλογος
Περιοδικό ΔΙΑΒΑΖΩ, Αρ.398, Ιούλιος-Αύγουστος 1999

Πριμαρόλια, ιστορικό μυθιστόρημα.
Αθήνα, Βιβλιοπωλείο της Εστίας, 1998.
Σελ. 780 ISBN: 960-05-0822-4

Ο 19ος αιώνας φεύγει και πάνω στη στροφή των χρόνων η συγγραφέας, σαν ένας φωτογράφος, βγάζει απανωτά ενσταντανέ για να καταγράψει την Πάτρα του 1890. Τοιχογραφία με πολλούς ήρωες σε μια πόλη που καταγράφεται απόλυτα ρεαλιστικά με τα τοπία, τους δρόμους τις επιχειρήσεις, τις οικογένειες και τα προσωπικά δράματα που τη διαπερνούν.
... Η Α. Κακούρη ξέρει να κινεί τους ήρωές της μέσα σ' ένα καλά δομημένο πλαίσιο και να φτιάχνει καταστάσεις που συγκινούν όπως στα παλιά καλά μυθιστορήματα.

Γιάννης Ν. Μπασκόζος
Δημοσιογράφος
Εφημ.ΕΞΠΡΕΣ, 27.9.1998

Πριμαρόλια, ιστορικό μυθιστόρημα.
Αθήνα, Βιβλιοπωλείο της Εστίας, 1998.
Σελ. 780 ISBN: 960-05-0822-4

...Η αρετή του "Πριμαρόλια"αυτή που κάνει τις 780 σελίδες να κυλούν, είναι ακριβώς η ανασύσταση της καθημερινής ζωής των Πατρινών πριν από έναν αιώνα. Και βεβαίως, πρωταγωνιστές δεν είναι τα χαμίνια της πόλης αλλά η καλή κοινωνία της πόλης....
Στην πόλη των Πατρών λοιπόν και στις γύρω εξοχικές τοποθεσίες διαδραματίζεται το μυθιστόρημα, αν και ορισμένοι ήρωες ταξιδεύουν ως τα Καλάβρυτα και τον Πύργο της Ηλείας. Όλα συμβαίνουν μέσα σε μια εξαετία, από τις Αποκριές του 1892 ώς τον Οκτώβριο του 1898, με σύντομες αναδρομές σε κάποια παλαιότερα χρόνια ευφορίας, όταν οι καλλιεργητές ξερίζωναν ελιές για να φυτέψουν αμπέλια...

Μάρη Θεοδοσοπούλου
Κριτικός λογοτεχνίας
Εφημ. ΤΟ ΒΗΜΑ, 15.11.1998

Πριμαρόλια, ιστορικό μυθιστόρημα.
Αθήνα, Βιβλιοπωλείο της Εστίας, 1998.
Σελ. 780 ISBN: 960-05-0822-4

Παρά το όγκο του το βιβλίο διαβάζεται απνευστί και κρατεί αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη μέχρι την τελευταία σελίδα. Ειλικρινά, πρόκειται για μια λαμπρή προσθήκη στα λογοτεχνικά βιβλία της τελευταίας περιόδου. Ένα από τα καλύτερα βιβλία της φετινής χρονιάς και γενικότερα ένα συναρπαστικό βιβλίο που δεν είναι για μια μόνη ανάγνωση. Μπορεί να διαβασθεί και να διαβασθεί ξανά, δίνοντας έτσι στην συγγραφέα μια μόνιμη θέση στην Νεοελληνική Λογοτεχνία. Έχει όλα τα στοιχεία της κλασσικότητας. Αλλά είναι βέβαιο και το ότι θα σας διασκεδάσει πολύ.

Χαρίκλεια Γ. Δημακοπούλου
Δημοσιογράφος
Εφημ. ΕΣΤΙΑ, 5.9.1998

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ "ΠΡΙΜΑΡΟΛΙΑ"

"Πού είναι ο Διονύσης;"είπε τώρα ο Φραντς ερευνώντας με το βλέμμα την παραλία. "Γιατί αργεί; Έχω ράμματα για τη γούνα του!"
"Γιατί;"ρώτησε η Αγνή. "Τι έκαμε;"
"Δεν σου τα είπα. Χτες λίγο έλειψε να δημιουργήσει επεισόδιο. Ξέρεις τις θεωρίες του, πως η παρακράτηση εξυπηρετεί αποκλειστικά τα συμφέροντα των αγγλικών γραφείων, που κυνηγούν μόνο το σημερινό μεγάλο κέρδος και αδιαφορούν αν το μέτρο θα καταστρέψει τελικά τη σταφίδα."
"Ω Θεέ μου!" τρόμαξε η Αγνή. "Και τα είπε αυτά χτες έτσι, μπροστά σε όλους, όταν ήμασταν μαζεμένοι στο γραφείο;"
Ευτυχώς πρόλαβα και τον σταμάτησα - μόλις που πρόλαβα! Αυτές είναι οι απόψεις του, βέβαια, και έχει δικαίωμα να τις πιστεύει, αλλά πρέπει να προσέχει τι λέει και πώς το λέει και πότε."
"Θα το μάθει", είπε η Αγνή "Σιγά σιγά θα το μάθει κι αυτό."
Η Έλλη όμως είχε διαφορετική γνώμη.
"Δεν θα το μάθει ποτέ", είπε. "Δεν θέλει να το μάθει. Μαζί με τις θεωρίες του για τη σταφίδα έχει και θεωρίες περί αληθείας και δε θα τις αλλάξει. Όταν αποφασίσει πως κάτι είναι σωστό το λέει, και το επαναλαμβάνει και συνεχίζει να το αποδεικνύει και να το ξαναποδεικνύει με πολλούς διαφορετικούς τρόπους, χωρίς να αφήνει καμία οδό διαφυγής στον συνομιλητή του. Αλίμονο αν ο άλλος δεν έχει την εξυπνάδα να απαγκιστρωθεί και να υποχωρήσει γρήγορα - ο κ. Μαρκέτος θα τον παραλάβει και θα τον χτυπά ανελέητα. "Δεν χρειάζεται να επιμένετε τόσο!" του είπα μια φορά. "Δεν είναι χταπόδι ο άλλος για να τον γουλίσετε!" Και επειδή με κοιτούσε κατάπληκτος. "Τον ταπεινώνετε!" του εξήγησα. "Δεν το καταλαβαίνετε;" Μου απάντησε ξερά. "Όχι! Πώς μπορεί η αλήθεια να ταπεινώνει;"
"Αυτές είναι οι θεωρίες του - να περιφέρει την αλήθεια του γυμνή ανά τάς οδούς και τάς ρύμας, με τη μακάρια αντίληψη πως η αλήθεια δεν ενοχλεί κανέναν. Αυτά πιστεύει και δεν θα αλλάξει. Είναι ξεροκέφαλος, δεν το έχετε παρατηρήσει;"
Η Αγνή χαμογέλασε ήρεμα.
"Επίμονος, θα έλεγα", είπε.
"Όχι απλώς επίμονος. Είναι πεισματάρης! Και όλοι οι πεισματάρηδες είναι κουτοί."
Με απορία πρόσθεσε.
"Ο κ. Μαρκέτος, όμως, γιατί δεν είναι;"
"Όλα θέλεις να τα αναλύεις, χρυσή μου Έλλη!" χαμογέλασε η Αγνή.
"Είναι πεισματάρης, αλλά δε μου φαίνεται κουτός", συνέχισε σκεπτικά η Έλλη. "Εκτός αν είναι κατά βάθος! Λέτε να είναι;"
"Δεν ήξερα πώς η κουταμάρα μπορεί να κρυφτεί", είπε ο Φραντς.
"Πως! Μπορεί! Μπορεί και παραμπορεί!" συνέχισε με μπρίο η Έλλη. "Κρύβεται υπό την δοράν του μαθηματικού μυαλού, ή της φιλοσοφίας ή της πολυλογίας ή της καλλιλογίας..."
"Μήπως και της παραδοξολογίας;"
Η Αγνή έριξε μια από τις σπάνιες ποντούρες της και γέλασαν όλοι. Η Έλλη είχε πικρή πείρα του τρόπου με τον οποίο ο Διονύσης σερβίριζε την αλήθεια ωμή, και κανονικά θα είχε αποσυρθεί στο οχυρό του εαυτού της, κόβοντας κάθε επικοινωνία μαζί του, καλύπτοντας την αποδοκιμασία της με μια απατηλή υποχωρητικότητα.
Εδώ στην Πάτρα, όμως, η αγάπη της Μέλπως, η φιλία των Άμβουργερ, ο τρόπος που ο κύκλος τους την δεχόταν, η γενικά αλλαγή στην ζωή της, παρακινούσαν το χαρακτήρα της να εκδηλώνει τη μαχητικότητά του.
Κόντευε η ώρα για το μεσημεριανό φαγητό και ετοιμάζονταν να σκορπίσουν στα σπίτια τους, όταν ο Διονύσης εμφανίστηκε στο μόλο.
"Δεν θα κάμετε μια τελευταία βόλτα μαζί μου;" παρακάλεσε.
"Δεν ξέρω αν το αξίζεις, Διονύση. Μας άφησες να περιμένουμε τόσο πολύ που έλεγα πως μας ξέχασες!" του παραπονέθηκε η Αγνή.
"Μα ξεχνά ποτέ ο κύριος Μαρκέτος;" έκανε η Έλλη.
"Ξεχνώ μόνον ό,τι θέλω να ξεχάσω."
"Και σαν τι πράγματα θέλετε να ξεχάσετε;"
Ο Μαρκέτος άφησε ένα μικρό, ξερό γέλιο.
"Να! Κάτι μέρες σαν τη σημερινή", είπε. "Από το πρωί με απασχολεί η βλακεία των άλλων."
"Βλακεία που σας βλάπτει;"
"Όχι δεσποινίς μου, αλλά βλάπτει εκείνους!"
"Η απασχόληση με τη βλακεία των άλλων αποτελεί καμιά φορά ενοχλητικότατη παρέμβαση στη ζωή τους", είπε η Έλλη, "και επί πλέον άστοχη, ιδίως επειδή κατά τεκμήριο δεν τους καταλαβαίνετε, αφού αποκαλείτε βλακεία κάτι που πιθανώς είναι δικός τους τρόπος να βλέπουν τα πράγματα. Μήπως θα ήταν καλύτερο να τους αφήσετε ήσυχους;"
"Διαφωνώ! Έχουμε υποχρεώσεις προς τους συνανθρώπους μας-τις υποχρεώσεις που μας δημιουργεί η ανώτερη μόρφωσή μας, η πείρα μας, το περισσότερο μυαλό μας, όλα τα διάφορα πλεονεκτήματα που τυχαίνει να απολαμβάνουμε."
"Με άλλα λόγια δίνετε στον εαυτό σας το δικαίωμα να κηδεμονεύετε όποιον χαρακτηρίσετε λιγότερο έξυπνο, μορφωμένο, έμπειρο η οτιδήποτε άλλο."
Ο Μαρκέτος σήκωσε το πηγούνι.
"Αν νομίζετε πως αυτό αποτελεί καμιά ευχαρίστηση, σας πληροφορώ ότι πέφτετε έξω!" είπε. "Είναι ένα μεγάλο βάρος που όμως έχουμε καθήκον να σηκώνουμε. Κοινωνικό καθήκον."
"Όλοι οι τύραννοι με κάτι τέτοια άρχισαν."
"Αχ! Έλλη! Παραδοξολογείς πάλι!" μπήκε στη μέση η Αγνή που παρακολουθούσε τους διαξιφισμούς τους με αισθήματα πολύ ανάκατα.
"Καθόλου", αποκρίθηκε η Έλλη. "Πρώτον, η οδός αυτή είναι ολισθηρά, διότι η βοήθεια γίνεται εύκολα καταπίεσις. Δεύτερον, ποιος αποφασίζει ότι εγώ είμαι πιο έξυπνη από σένα, άρα εγώ θα κηδεμονεύω κι εσύ θα κηδεμονεύεσαι; Τρίτον, η ποικιλία..."
"Δεν έχει ούτε τρίτον, ούτε πέμπτον, ούτε τίποτα" την έκοψε νευριάζοντας ο Μαρκέτος. "Αν πέσετε τώρα στη θάλασσα, θέλετε να βουτήξω να σας βγάλω ή πρέπει να κάνουμε πρώτα συμβούλιο για το αν θα σας κηδεμονεύσω ή όχι;"
"Πώς να απαντήσω σ' αυτή την ερώτηση αφού δεν ξέρω το σημαντικότερο; Κάνοντας τη βουτιά σας αποδεικνύετε βέβαια το ενδιαφέρον σας για τον συνάνθρωπο σας, πράγμα που ομολογουμένως σας καλοσυσταίνει. Είστε όμως και καλός κολυμβητής; Είστε κατάλληλος ναυαγοσώστης; Γιατί αν δεν ξέρετε από τέτοια πράγματα προτιμώ να μην βουτήξετε εσείς αλλά κανένας απ' αυτούς τους στιβαρούς βαρκάρηδες που θα με ανασύρει ταχέως και ασφαλώς."
"Όπως αρπάζουν τους μπόγους των επιβατών", την πείραξε ο Φραντς.
"Θέλετε δηλαδή να πείτε πως το σωστό θα ήταν να μείνω εγώ αδρανής, εδώ πάνω, στα στεγνά;"
"Πιθανότατα αυτό θα ήταν το σωστό. Αν δεν ξέρετε πώς να με σώσετε, μην κάμετε τίποτα. Αυτό υπαγορεύει η λογική - και καταδικάζει το συναίσθημα."
Μίλησε κι αμέσως αναρωτήθηκε, με μια μικρή έξαψη, μήπως είχε παρατραβήξει το αστείο της. Για μια στιγμή κάτι σαν θυμός άστραψε στα μάτια του Μαρκέτου και στο νου της Έλλης ήρθε η χρυσή της θεία Μέλπω να πιάνει με απόγνωση τα μάγουλα της, θρηνολογώντας για τα αποτελέσματα της πολλής μόρφωσης στα κορίτσια. Αμέσως έπειτα όμως ο Μαρκέτος γέλασε.
"Αγνή μου", είπε, "η φιλενάδα σου μόλις τώρα μας απέδειξε με τρόπους περίτεχνους και εκφράσεις διαλεγμένες, την αλήθεια του λαϊκού ρητού "τράβα με κι ας κλαίω".