Ο Πρόδρομος Χ. Μάρκογλου γεννήθηκε το 1935 στην Καβάλα. Οι γονείς του ήταν πρόσφυγες από Καππαδοκία και Πόντο. Το 1944 χτυπήθηκε από γερμανική χειροβομβίδα κι έχασε το αριστερό του χέρι. Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών Αθηνών. Εργάζεται σε διάφορες ιδιωτικές επιχειρήσεις. Από το 1971 ζει στη Θεσσαλονίκη.
Πρωτοεμφανίστηκε το 1962 με την ποιητική συλλογή Έγκλειστοι. Έγραψε ποίηση αλλά και πεζά κείμενα. Εργασίες του έχουν δημοσιευτεί σ' εφημερίδες, περιοδικά κι Ανθολογίες. Επίσης έργα του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, ρωσικά, ιταλικά, πολωνικά, ρουμανικά.

Το 1998 έλαβε το Κρατικό Βραβείο
Διηγήματος για το βιβλίο του "Σπαράγματα".

Εργογραφία

Ποίηση

Έγκλειστοι, Καβάλα, 1962. (Ιδιωτική έκδοση). Σελ. 44
Χωροστάθμηση, Καβάλα, 1965. (Ιδιωτική έκδοση) Σελ. 38
Τα κύματα και οι φωνές, Θεσσαλονίκη, 1971. (Ιδιωτική έκδοση). Σελ. 56.
Το δόντι της πέτρας. Θεσσαλονίκη, 1975. (Ιδιωτική έκδοση) Σελ. 32.
Συνοπτική διαδικασία. Θεσσαλονίκη, 1980. (Ιδιωτική έκδοση). Σελ. 32
Έσχατη υπόσχεση (1958-1978). Θεσσαλονίκη, Παρατηρητής, 1984. Σελ. 160 ISBN: 960-260-448-4
Πάροδος Μοναστηρίου. Αθήνα, Στιγμή, 1989. Σελ. 32.
Σημειώσεις για ποιήματα που δε γράφτηκαν. Θεσσαλονίκη, Χειρόγραφα, 1993. Σελ. 32.
Έσχατη Υπόσχεση (1958-1992). Αθήνα, Νεφέλη, 1996. Σελ. 204.

Πεζογραφία

Ο Χώρος της Ιωάννας και ο χρόνος του Ιωάννη. Θεσσαλονίκη, Εγνατία, 1980. Αθήνα, Στιγμή, 1985, Αθήνα, Νεφέλη, 1998. Σελ. 72 ISBN: 960-211-421-5.

Σταθερή απώλεια (διηγήματα), Αθήνα, Καστανιώτης, 1992, Αθήνα, Νεφέλη, 2001. Σελ. 188. ISBN: 960-211-544-0

Σπαράγματα (Νουβέλα), Αθήνα, Νεφέλη, 1997. Σελ. 126. ISBN: 960-211-336-7.

Πρόδρομος Χ. Μάρκογλου

Ο Πρόδρομος Μάρκογλου ανήκει στη δεύτερη μεταπολεμική γενιά λογοτεχνών. Αυτή που, στην πλειονότητά της, παρουσιάστηκε τη δεκαετία του 60 και είναι η αμέσως μεταγενέστερη της πρώτης μεταπολεμικής. Γεννήθηκε το 1935 στην Καβάλα, όπου έζησε τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια. Στις φλέβες του, όπως φαίνεται και από το επίθετό του, ρέει προσφυγικό αίμα. Οι εμπειρίες της γενέτειράς του, τα δύσκολα μεταπολεμικά χρόνια (κατοχή, εμφύλιος, μετεμφυλιακή πολιτική κατάσταση), έχουν παίξει βασικό ρόλο στη διαμόρφωση του έργου του.
Στα γράμματα παρουσιάστηκε το 1962 με την ποιητική συλλογή Έγκλειστοι, την οποία ακολούθησαν μέχρι σήμερα άλλες έξι συλλογές. Σταθμό στην ποιητική του ανέλιξη αποτέλεσε η συλλογή Τα κύματα και οι φωνές. Ολόκληρη η ποιητική του δουλειά κυκλοφόρησε σε επίτομη έκδοση το 1996 με τίτλο Έσχατη υπόσχεση. Το 1980 δημοσίευσε το πεζό Ο χώρος της Ιωάννας και ο χρόνος του Ιωάννη. Έκτοτε έβγαλε άλλα δύο πεζά, τα Σταθερή απώλεια και Σπαράγματα. Το τελευταίο τιμήθηκε με το κρατικό βραβείο διηγήματος. Αν και ξεκίνησε ως ποιητής και αργότερα επιδόθηκε στην πεζογραφία, δεν ανήκει στις περιπτώσεις εκείνων των λογοτεχνών (Ταχτσής, Ιωάννου, Καζαντζής) που εγκατέλειψαν νωρίς την ποίηση για να αφοσιωθούν μόνο στην πεζογραφία. Ο Μάρκογλου δεν εγκατέλειψε την ποίηση, η οποία μπορεί να θεωρηθεί ως κύριο έργο του, για να ασχοληθεί με την πεζογραφία. Απλώς από μια χρονική στιγμή και μετά καλλιέργησε εξίσου και τα δύο είδη.
Όπως αρκετοί από τους συνομήλικούς του λογοτέχνες, ο Μάρκογλου βλέπει τα πράγματα από αριστερή οπτική γωνία. Όχι με την έννοια της ορθόδοξης αριστερής ιερολογίας, αλλά με την έννοια ενός προσωπικού αριστερού ανθρωπισμού. Στον προσανατολισμό αυτό σημαντικό ρόλο έπαιξαν, οι εμπειρίες της νεότητάς του στο γενέθλιο τόπο. Για τούτο, τόσο στην ποίηση, όσο και στην πεζογραφία, σταθερό σημείο προσανατολισμού είναι εκείνα τα χρόνια. Ο συγγραφέας θυμάται. Θυμάται, κρίνει και εκθέτει διαμαρτυρόμενος. Είναι μια λογοτεχνία πικρή, όπου η μνήμη δίνει το κύριο υλικό, ενώ το παρόν συμμετέχει αντιστικτικά. Πρέπει να θυμίσω ότι η Καβάλα υπήρξε ένα από τα κυριότερα καπνοπαραγωγικά κέντρα της Ελλάδας, με εργατικό πληθυσμό και συναφείς κοινωνικές αντιθέσεις και συγκρούσεις. Κι ο Μάρκογλου, όπως θα περίμενε κανείς, τάχτηκε με το μέρος των αδικημένων. Έτσι, γενικότερα, το εμπειρικό βάθρο του έργου του έχει να κάνει με τα δύσκολα μεταπολεμικά χρόνια, την προσφυγιά και τις κοινωνικές συνθήκες στο γενέθλιο τόπο. Αναλογικά δηλαδή με ό,τι περίπου αποτέλεσε αντικείμενο προβληματισμού για το μεγαλύτερο μέρος των συνομήλικων του λογοτεχνών.
Αναφορικά με τη μορφή των ποιητικών κειμένων είναι χαρακτηριστικό ότι, αν και είναι έντονος ο εποχιακός και κοινωνικός προσανατολισμός, δεν παρουσιάζουν αξιόλογη θεματική και νοηματική ενότητα. Ο κανόνας είναι το ποιητικό αντικείμενο να παρουσιάζεται κατά τρόπο αποσπασματικό και με αρκετή αφαίρεση. Πράγμα που σημαίνει ότι έχουμε κάθε φορά πολυπρισματική αναφορά στον εκάστοτε ποιητικό στόχο. Είναι αξιοπρόσεχτο επίσης το γεγονός ότι λόγος είναι εξαιρετικά γυμνός από κοσμητικά στοιχεία. Τόσο γυμνός που να έχουμε ποιήματα χωρίς να περιέχουν ούτε ένα επίθετο, ενώ αντίθετα κυριαρχεί το ρήμα και το ουσιαστικό. Ας προστεθεί ακόμη ο λιτός, αιχμηρός και ταυτόχρονα στοχαστικός χαρακτήρας αυτού του λόγου.
Λιτή και συμπυκνωμένη είναι επίσης η γραφή του Μάρκογλου και στα πεζά του. Στο πρώτο, ένα λυρικό κομψοτέχνημα, προέχει η συνειρμική δομή, στο δεύτερο η κλασική θεματική ανάπτυξη, ενώ στο τρίτο έχουμε συγκερασμό των δύο τεχνικών. Πάντως γενικότερα στα πεζά κείμενα ο λόγος δεν είναι τόσο ασκητικός όσο είναι στα ποιητικά.

Γιώργος Αράγης
Κριτικός λογοτεχνίας

Τι έγραψε ο Τύπος για τα βιβλία του
ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΜΑΡΚΟΓΛΟΥ
(αποσπάσματα από κριτικές και συνεντεύξεις)

Έγκλειστοι, Καβάλα, 1962 (Ιδιωτική Έκδοση). Σελ. 44

… Η ποιητική γλώσσα του Μάρκογλου δεν περιορίζεται στο να υποβάλλει μόνο, αλλά είναι και δηλωτική. Οι λέξεις του, με μικρή ή μεγάλη νοηματική και συγκινησιακή περιεκτικότητα έχουν ένα αναγκαστικό για τον αναγνώστη καθαρό, σαφές νόημα. Κι' αυτό γιατί στους "Έγκλειστους" μαζί με την ομολογία της ασάφειας αναγνωρίζεται και η αναγκαιότητα της άρσης της.
…Η παράταση μιας κατάστασης που έπρεπε να είχε τελειώσει προ πολλού πνίγει τον ποιητή. Σ' όλα τα ποιήματα της συλλογής δίνεται, το δράμα μιας γενιάς, που βρίσκεται σε αδιέξοδο, που αδυνατεί να επιτελέσει την ανθρώπινη αποστολή της. Πρόκειται για μια γενιά καθημαγμένη εσωτερικά, βγαλμένη από τον "κατακλυσμό", από μια βαριά ήττα και έκπτωση που δοκίμασε ο άνθρωπος στην περίοδο του τελευταίου παγκοσμίου πολέμου και στα μετέπειτα χρόνια, και που σήμερα αγωνιά σ' ένα απέραντο μούδιασμα. Οι παράγοντες που προσδιορίζουν αυτό το κλίμα, για τον Μάρκογλου, είναι τόσο υποκειμενικοί (εσωτερική φθορά της ανθρώπινης ύπαρξης από τις τρομερές ταλαιπωρίες της), όσο και αντικειμενικοί (έλλειψη δυνατοτήτων στην συγκεκριμένη ιστορική στιγμή)…
Ιδιαίτερα αξιοπρόσεχτο είναι το ποίημα "Δύσκολος τοκετός", - όπου μια ολόκληρη γενιά προσωποποιείται στην μορφή της Εσθήρ, - για την κινηματογραφική τεχνική και υφή του. Την τεχνική αυτή, που συναντούσαμε μέχρι σήμερα σε λιγόστιχα ποιήματα, την βλέπουμε τώρα να δοκιμάζεται σε ευρύτερη σύνθεση. Ο Μάρκογλου ξεκίνησε από ένα δύσκολο δρόμο. Από τον δρόμο που μπορεί να οδηγήσει σε ολοκληρωμένα έργα. Σαν πρώτος σταθμός, είναι από τα πιο αξιόλογα πρόσφατα ποιητικά βιβλία και μια νίκη του ποιητή, που δεν συντρίφτηκε κάτω από το βάρος του υλικού του.

Βύρων Λεοντάρης
Ποιητής
Περιοδικό ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΤΕΧΝΗΣ, Νο 94-95
10-11/1962

Χωροστάθμιση, Καβάλα, 1965
(ιδιωτική έκδοση). Σελ. 38

Είναι ποιητής ο Π.Χ. Μάρκογλου. Σημασία δεν έχει πως τ' όνομά του δεν ακούγεται - συχνά ακούγονται εκείνοι που δεν φοβίζουν, που δήθεν κάτω από σύμβολα κρύβουν την ποιητική τους αδυναμία. Ο Π.Χ. Μάρκογλου είναι αθόρυβος γιατί (αυτό πιστεύουμε εμείς) έχει να πει περισσότερα. Και τα περισσότερα δεν αρέσκονται σε τυμπανοκρουσίες, αλλά σ' αυτό τούτο το έργο. Κι η "Χωροστάθμιση" κλείνει στα πλαίσιά της έργο, που χωρεί πέρα από την επιφάνεια. Κλείνει έργο, ζωής και τον ίδιο τον άνθρωπο που την εκφράζει γνήσια, άφοβα.

Άγγελος Φουριώτης
Κριτικός λογοτεχνίας
Εφημ. ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗ, 8-11-1965

Τα κύματα και οι φωνές, Θεσσαλονίκη, 1971.
(Ιδιωτική έκδοση). Σελ. 56

…ένα από τα σημαντικότερα ποιητικά βιβλία των τελευταίων χρόνων: "Τα Κύματα και οι Φωνές" του Πρόδρομου Χ. Μάρκογλου.
Το βιβλίο αυτό, που κανονικά θα 'πρεπε να χαιρετιστεί σαν γεγονός αν λειτουργούσε σωστά η πνευματική μας ζωή, κινδυνεύει δυστυχώς να περάσει απαρατήρητο…

Ανέστης Ευαγγέλου
Ποιητής
Από το βιβλίο "Ανάγνωση και γραφή"
(Εκδόσεις Παρατηρητής) 1981

Συνοπτική διαδικασία, Θεσσαλονίκη, 1980
(Ιδιωτική έκδοση) Σελ. 32

… με την "Συνοπτική Διαδικασία" συμμαζεύει μερικές σκόρπιες δημοσιεύσεις, και με ανοιχτή καρδιά μνημονεύει τα αγαπημένα του σημεία αναφοράς: τον Μακρυγιάννη και τον Αναγνωστάκη. Ο χώρος του Μάρκογλου παραμένει καθαρός και αγνός, η τεχνική του έχει πια μια σιγουριά, η παραδοχή του απολεσθέντος προσδίδει την πικρή της διάσταση σε μια δουλειά χαμηλόφωνης διάρκειας.

Ηλίας Χ. Παπαδημητρακόπουλος
Πεζογράφος
Εφημ. Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 24-7-1980

Συνοπτική Διαδικασία

Οργή, συχνά βιβλική, και έρωτας για την πατρίδα είναι οι δύο ομόκεντροι κύκλοι που μέσα τους κινείται η πρόσφατη ποιητική συλλογή του Πρόδρομου Μάρκογλου…
Με χέρι που τρέμει από θυμό ο ποιητής γκρεμίζει όλα τα είδωλα αυτής της καταραμένης εποχής που λέγεται 20ός αιώνας. Και που στη χώρα μας, με εμφύλιους πολέμους και δικτατορίες, πήρε ακόμα πιο τρομαχτικές διαστάσεις. Η αλλοτρίωση έχει κάνει μεγάλα πλήθη να παρακολουθούν αδιάφορα τις γιγαντιαίες μεταβολές που γίνονται…
Και μόνο ο ποιητής στέκεται πάντα στη θέση του; ακλόνητος μέσα στη θύελλα και τραγουδάει την ελευθερία, ακόμα και όταν δε λέει τ' όνομά της:
Λιγοσέλιδη η συλλογή του Μάρκογλου, αλλά η παρουσία της ξεπερνάει τον αριθμό των σελίδων και λειτουργεί μέσα μας κι όταν έχουμε κλείσει το βιβλίο:

"…Γιατί είμαι απλός πολίτης και χειρώνακτας)
έγραψα αυτά
για να φαίνονται".

Τάσος Λειβαδίτης
Ποιητής
Εφημ. Η ΑΥΓΗ, 8-3-1981

Πάροδος Μοναστηρίου, Αθήνα, Στιγμή, 1989
Σελ. 32

…Σαν μια σκληρή δέσμη φωτός η ποίηση του Προδρόμου Μάρκογλου είναι μια πρόταση να ενωθεί ο λόγος της τέχνης με την αχνιστή γλώσσα του ανθρώπινου μόχθου και της υποβαθμισμένης ζωής. Το θέμα είναι αν υπάρχουν περιθώρια, αν υπάρχει πρόσφορο κοινό, αν είναι εφικτό να επανασημασιοδοτηθεί ο σπασμένος διάλογος της τέχνης με τον εφιαλτικό κοινωνικό περίγυρο, όπου όλα μοιάζουν συντελεσμένα. Ο Θεσσαλονικιός ποιητής μας υποχρεώνει να δεχτούμε ότι έχει νόημα να δοκιμάσουμε, αφού θέτει τόσο έντονα το ζήτημα. Στην "Πάροδο Μοναστηρίου" διασταυρώνεται η γλώσσα της ποίησης με μιαν άλλη που παρεμβάλλεται και απορροφάται: Τη γλώσσα της ανθρώπινης αλλοτρίωσης.

Κωστής Μοσκωφ
Ιστορικός, συγγραφέας
Εφημ. ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ, 1-6-1989

Σημειώσεις για ποιήματα που δε γράφτηκαν. Θεσσαλονίκη, Χειρόγραφα, 1993. Σελ. 32

Ο Πρόδρομος Μάρκογλου με τις "Σημειώσεις για ποιήματα που δεν γράφτηκαν" έρχεται να μας τονίσει ότι η παλιά του οργή δεν τον εγκατέλειψε. Ωστόσο, ο τόνος της φωνής του αδιόρατα γλυκαίνει. Και αιτία γι' αυτή την αδιόρατη μεταλλαγή φαίνεται πως είναι ο χρόνος με όλα τα συσσωρευμένα του γνωρίσματα. Κυρίως με την ωριμότητα, την πείρα, τον πόνο και, γιατί όχι, την εξάντληση των προοπτικών. Ο χρόνος κατευθύνει πλέον το ποίημα από τη σύλληψη μέχρι την απόδοση, το κατεργάζεται μυστικά, το επωάζει, το καθυστερεί, το κατατρώει σαν σαράκι, ροκανίζοντας και τον ίδιο τον ποιητή μαζί…

Ο Πρόδρομος Μάρκογλου κάτω από αυτήν την χαρακτηριστική λύγη της θλίψης που επικαλύπτει τα τελευταία του ποιήματα, επικεντρώνεται πλέον στην ύπαρξη του ελάχιστου, αυτού του απειροελάχιστου τινός που είναι αρκετό, όμως, για να φορτίσει την ψυχή και τη σκέψη του…

Ηλίας Κεφάλας
Ποιητής, κριτικός λογοτεχνίας
Περιοδικό Η ΑΛΩΣ, Νο 2
Χειμώνας 1995

Έσχατη υπόσχεση (1958-1992)
Αθήνα, Νεφέλη, 1996. Σελ. 204

… Οι Σημειώσεις για τα ποιήματα που δε γράφτηκαν συμπυκνώνουν όλη την προγενέστερη ποιητική συνεισφορά του Πρόδρομου Μάρκογλου: Το ατομικό υπαρξιακό στοιχείο επεκτείνεται στο κοινωνικό βίωμα στα όρια μιας νεοτερικής ποιητικά διαδικασίας…
Διαφαίνεται μία δημιουργική αφομοίωση της ποιητικής παράδοσης, η οποία μπολιάζεται με προσωπικό ύφος και έντεχνη ιδιοτυπία, οδηγώντας στην άρθρωση μιας ποιητικής φωνής, καλλιτεχνικά δικαιωμένης. Ομολογημένες οι οφειλές στον Πίνδαρο, στον Αισχύλο, στον Κάλβο, στον Σολωμό, στο δημοτικό τραγούδι, στον Καβάφη, στον Σεφέρη, στον Αναγνωστάκη, στον Pasternak και σε ποικίλες ακόμη πηγές…

Δημήτρης Κόκορης
Φιλόλογος, κριτικός λογοτεχνίας
Περιοδικό ΑΝΤΙ, Νο 628 14-2-1997

Έσχατη υπόσχεση '58 - '92

…Στον ποιητικό κόσμο του Μάρκογλου συνυπάρχει η τραχύτητα με την τρυφερότητα, ο νατουραλισμός με τα έξοχα λυρικά ανοίγματα ("κι όμως είσαι γαλαξίας ολόφωτος / Στον ύπνο μου λάμπεις / Ενδοφλέβια ρέεις στην καρδιά μου"), η καταγγελία με την εξομολόγηση. Μια ποίηση ώριμη ευθύς εξαρχής, με έκτυπη εικονοποιία ("Στο στόμιο που χάσκει / ανοιξιάτικες μαργαρίτες διαμοιράζουν τα ιμάτιά τους"), με κατακτημένη τεχνική, με λόγο λιτό, κύρια ρηματικό, χωρίς ακκισμούς. ποίηση που δονείται από εσωτερική ένταση μιας εμπύρετης κοινωνικής συνείδησης. Ο Μάρκογλου έδωσε έξοχα δείγματα και εκτενέστερης σύνθεσης, λ.χ. τον "Δύσκολο τοκετό", όπου αξιοποιεί την κινηματογραφική τεχνική την "Οικογενειακή συγκέντρωση", έναν δικό του νεκρόδειπνο (από τα κορυφαία ποιητικά επιτεύγματα της δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς), και το μοναδικό "Αυτή η γυναίκα", έναν ύμνο στη γονιμότητα και την ιερότητα της μητρότητας, την κιβωτό της νέας ζωής…

Γιάννης Κουβαράς
Ποιητής, φιλόλογος
Περιοδικό ΕΝΤΕΥΚΤΗΡΙΟ Νο 38
Άνοιξη 1997.

Έσχατη Υπόσχεση '58 - '92

ΣΤΕΛΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ: Ποια είναι η ύστατη υπόσχεση που μπορεί να δώσει ένας ποιητής σ' εκείνους που δεν ελπίζουν σε μια καλύτερη ζωή;

ΠΡΟΔΡ. ΜΑΡΚΟΓΛΟΥ: Το σύνολο των ποιημάτων μου τα έχω στεγάσει κάτω απ' τον τίτλο "Έσχατη υπόσχεση". Γιατί; Επειδή πάντα οι άνθρωποι ήθελαν να βλέπουν και να προσδοκούν σε ένα βάθος χρόνου ή μη χρόνου την επίγεια ζωή τους να αποκαθαίρεται από όλα τα δύσμορφα, επίφοβα κι επίπονα στοιχεία της. Έτσι, σχηματικά οι Έλληνες είχαν τα Ηλύσια Πεδία, οι Χριστιανοί τον Παράδεισο και οι Επαναστατημένοι άνθρωποι τη μεγάλη ουτοπία της αταξικής κοινωνίας. Καλύτερη ζωή σαν δογματική, κοινωνική ή μεταφυσική φόρμουλα δεν υπάρχει. Είμαστε έγκλειστοι στον πλανήτη Γη. Υπάρχει όμως η αναζήτηση, ο αγώνας, η γνώση, η κατανόηση, η πραότητα και η αγάπη που μπορούν να αλλάξουν τις ανθρώπινες σχέσεις. Η απληστία δεν οδηγεί πουθενά. Υπάρχει πάντα η δυνατότητα να δομηθεί μια άλλη κοινωνία.

Εφημ. ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ, 22-10-2000

Σπαράγματα (Νουβέλα), Αθήνα, Νεφέλη, 1997
Σελ. 126. ISBN: 960-211-336-7

ΚΡΑΤΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΔΙΗΓΗΜΑΤΟΣ

…είκοσι πεζές ενότητες ή κεφάλαια, άνισα μεταξύ τους ως προς το μέγεθος. Αφορμή του έργου είναι η είδηση ενός ναυαγίου και η απώλεια ενός φίλου ποιητή. Ο αναγνώστης παρακολουθεί την πορεία, το ρόλο, την πνευματική συγγένεια του απολεσθέντα με τον αφηγητή, ο οποίος σπαράζει ή προκαλεί τον σπαραγμό με τη διήγηση του κάθε περιστατικού που συνδέεται άμεσα ή έμμεσα με τον απολεσθέντα φίλο…
Τα Σπαράγματα δεν αποτελούν μια βιογραφία ή μια καταγγελία, αλλά τη διατύπωση ενός "αιφνιδιαστικού" γεγονότος, της απώλειας ενός φίλου δημοσιογράφου - ποιητή που οι πολιτικο-κοινωνικές συνθήκες της εποχής δεν του επέτρεψαν να αναδειχθεί και να ζήσει όπως θα ήθελε…
Πρόκειται για διήγημα, όπου όλα υπάρχουν και όλα λανθάνουν από την αρχή, αφού η εξιστόρηση των γεγονότων ξετυλίγεται σταδιακά ενώ ταυτόχρονα ο αναγνώστης διαισθάνεται το άπλωμα της παγίδας που ξεκινά από τη διανοητική ανησυχία, από το παιχνίδι του στοχασμού με τα δευτερεύοντα κυρίως πρόσωπα. Ο Μάρκογλου μας παρουσιάζει μια αμείλικτη πραγματικότητα, με αναφορές και αντιλήψεις απόλυτης ειλικρίνειας και πρόθεσης, όπου ο "σπαραγμός" της διήγησης είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με την πλοκή…

Γιώργος Φρέρης
Καθηγητής στο Παν/μιο Θεσσαλονίκης
Περιοδικό ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ Νο 30
Καλοκαίρι 1998

γενικό

…η ποίηση του Μάρκογλου δεν είναι εύκολη. Παρουσιάζει αντιστάσεις και δεν παραδίνει εύκολα τα μυστικά της στον αναγνώστη. Ίσως αυτός να είναι ένας από τους λόγους που δεν πήρε ακόμα τη θέση της, τόσο στα πλαίσια της δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς, όσο και γενικότερα. Είναι όμως μια ποίηση αξιώσεων που αξίζει να σκύψει κανείς επάνω της με επιμονή και αγάπη. Γιατί αντιπροσωπεύει μια γνήσια φωνή και βιωματικές καταστάσεις μιας ξεχωριστής ιδιοσυγκρασίας.

Γιώργος Αράγης
Κριτικός λογοτεχνίας
Περιοδικό ΝΕΟ ΕΠΙΠΕΔΟ, Μάρτιος 1996

ΠΡΩΙΝΟ ΤΟΥ ΧΕΙΜΩΝΑ

Κι ήταν η μέρα χαμηλή
Η ομίχλη να κατεβαίνει από τους λόφους στη θάλασσα
Από τις δύο πόρτες της πόλης περνούσαν αγκομαχώντας
Αυτοκίνητα με κίτρινα φώτα
Η έκτη αρμάδα της συμμαχίας έξω απ' το λιμάνι
Μούγκριζαν τα πλοία περιμένοντας,
Στάθηκα στο δρόμο
Που δυο στροφές τον κατεβάζουν στη θάλασσα
Όλοι οι φίλοι φευγάτοι σκέφτηκα
Ενώ με πνίγανε καυσαέρια φορτηγού
Οχτώ η ώρα το πρωί
Άνθρωποι ξεχύνονταν από σκοτεινές πόρτες
Έντρομοι απ' τα όνειρα της ημέρας
Ποιον σκότωναν όλη νύχτα, ρωτούσε μια γυναίκα
Κάμνοντας το σταυρό της σφουγγίζοντας τις σκάλες,
Καμιόνια λαδοπράσινα κουβαλούσαν
Ανθρώπους στο λιμάνι
Κι ο ήλιος κρεμασμένος από την άλλη μεριά του τοίχου
Κι οι φίλοι πέρα από θάλασσα πέρα από βουνά
Μες στο χιονόνερο δέντρα γυμνά
Κατέβαινα μαζί με τους σπουργίτες το λιθόστρωτο.

Από το βιβλίο "ΕΣΧΑΤΗ ΥΠΟΣΧΕΣΗ",
Ποιήματα 1958-1992
Εκδ. ΝΕΦΕΛΗ, 1996