|
ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ
ΠΟΙΗΣΗ
ΧΑΡΗΣ ΒΛΑΒΙΑΝΟΣ
Photo:
© E.KE.BI, 2001. Ορδόλης
Βιογραφικό σημείωμα
O Χάρης Βλαβιανός γεννήθηκε στη Ρώμη το 1957.
Σπούδασε Φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ
και Πολιτική Θεωρία στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
Η διδακτορική διατριβή με τίτλο Greece 1941-1949:
From Resistance to Civil War, κυκλοφορεί από τις
εκδόσεις Macmillan (1992). Έχει εκδώσει έξι ποιητικές
συλλογές, με πιο πρόσφατη τον Άγγελο της ιστορίας
(1999) - υποψήφια για το Κρατικό Βραβείο Ποίησης
- και μια συλλογή δοκιμίων με τίτλο, Ο άλλος τόπος
(1994). Έχει επίσης μεταφράσει έργα κορυφαίων
συγγραφέων, όπως Walt Whitman (Επιλογή ποιημάτων,
1986), Εzra Pound (Χιου Σέλγουιν Μώμπερλυ, 1987,
Αποσπάσματα και σχεδιάσματα των Κάντος XC-CXX,
1991), Wallace Stevens (Adagia, 1993), John Ashbery
(Αυτοπροσωπογραφία σε κυρτό κάτοπτρο, 1995), Carlo
Goldoni (Οι δίδυμοι της Βενετίας, 1996- έργο που
ανέβασε την ίδια χρονιά το Θέατρο Τέχνης), William
Blake (Oι Γάμοι του Ουρανού και της Κόλασης, 1997
- υποψήφιο για το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης),
Sbigniew Herbert (Η ψυχή του κ. Cogito και άλλα
ποιήματα, 2001), κλπ. Διευθύνει το περιοδικό "Ποίηση".
Είναι Καθηγητής Ιστορίας και Ιστορίας των Ιδεών
στο Αμερικανικό Κολέγιο Ελλάδας.
ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ
Ποίηση:
Υπνοβασίες, Αθήνα, Πλέθρον, 1983. Σελ. 48
Πωλητής Θαυμάτων, Πλέθρον, Νεφέλη, 1985. Σελ.
64
Τρόπος του Λέγειν, Αθήνα, Υάκινθος, 1986.
Άσπονδος Αναίρεσις, Αθήνα, Ρόπτρον, 1989.
Η Νοσταλγία των Ουρανών, Αθήνα, Νεφέλη, 1994.
Σελ. 57
Adieu, Αθήνα, Νεφέλη, 1996. Σελ. 105. ISBN: 960-211-245-Χ
Ο Άγγελος της Ιστορίας, Αθήνα, Νεφέλη, 1999. Σελ.
119. ISBN: 960-211-436-3
Δοκίμιο:
Ο άλλος τόπος, Αθήνα, Νεφέλη, 1994. Σελ. 82 ISBN:
960-211-176-6
Μεταφράσεις των έργων του:
Adieu,
Birmimgham, Centre for Byzantine, Ottoman and
Modern Greek
Studies: University of Birmimgham, 1998. Σελ.
118, ISBN: 070-441-886-Χ
Ποιήματα
του έχουν περιληφθεί στις ανθολογίες:
Modern
Poetry in Translation. [tr.by]: David Connolly
London, King's College London, 1998. Σελ. 248.
ISSΝ: 0969-3572.
Agenda:
Greek poetry-new voices and ancient echoes. [tr.by]:
David Connoly, Christopher Robinson, Jackie Willcox,
Haris Vlavianos. London, Agenda and editions charitable
trust, 1999. Σελ 295. ISSΝ: 0002-0796.
Unter
dem Gewicht der Worter: Griechische Lyrik der
Gegenwart, Koln, Romiosini -Zweisprachig, 1999.
Σελ. 165. ISBN: 3-929889-96-4.
Poesie
Grecque Contemporaine: Des iles et des muses [tr.by]:
Maria Orphanidou -Freris. Marseille, Autres Temps,
2000. Σελ. 162. ISBN:2-84521-047-7.
31
Poetry International Festival Roterdam: Charis
Vlavianos, 17 t/m 23 juni 2000. [tr.by]: Hero
Hokwerda.
Lyrikvannen:
Jidskrift for Jibs:s Lyrikklubb, Stockholm, Argang,
4-2000. Σελ. 60. ISSN 04960-0792.
Μεταφράσεις
Walt
Whitman: Eπιλογή ποιημάτων, Αθήνα, Νεφέλη, 1991,
Σελ. 96
Ezra Pound: Hugh Selwyn Mauberley
Ezra Pound Cantos CX-CXX, Αθήνα, Νεφέλη, 1991.
Σελ. 99. ΙSBN: 960-211-107-0
Wallace Stevens: Adagia, Αθήνα, Νεφέλη, 1993.
Σελ. 62
John Ashbery: Self-Portrait in a Convex Mirror,
Αθήνα, Νεφέλη, 1999. Σελ. 82, ISBN: 960-211-494-0.
Carlo Goldoni:
William Blake: The marriage of Heaven and Hell,
Αθήνα, Νεφέλη, 1997. Σελ. 107. ISBN: 960-211-355-3
Zbignew Herbert: Mr. Cogito, Aθήνα, Γαβριηλίδης,
2001. Σελ. 181.
Ευριπίδης Γαραντούδης
Η ΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΧΑΡΗ ΒΛΑΒΙΑΝΟΥ
Ο
Χάρης Βλαβιανός είναι ένα από τους σημαντικότερους
νέους Έλληνες ποιητές, ανάμεσα σε όσους εμφανίστηκαν
στη διάρκεια της δεκαετίας του 1980. Τα τρία πρώτα,
μικρά σε έκταση, ποιητικά βιβλία του, δεν διαφοροποιούνταν
από την κοινή εκφραστική των συνομήλικών του ποιητών.
Αντιθέτως, τα τέσσερα επόμενα βιβλία, αποτελούν
τους αναβαθμούς μιας ανοδικής ποιητικής κλίμακας,
η οποία εδράζεται σε μιαν αντίληψη για τα μέσα
και τη λειτουργία της ποίησης αρκετά διαφορετική
από εκείνη που χαρακτηρίζουν τους περισσότερους
νέους Έλληνες ποιητές.
Στα τέσσερα νεότερα βιβλία του Βλαβιανού, κύριος
στόχος του φαίνεται να είναι μια ποίηση με κατεξοχήν
στοχαστικό περιεχόμενο. Τα ποιήματά του επεξεργάζονται,
με εμφανή ή λανθάνοντα τρόπο, ενδεικτικές μαρτυρίες
του ποιητικού παρελθόντος, οι οποίες εμπεριέχουν
μια αντίληψη της ποίησης ανάλογη με τη δική του.
Η συγγένεια, δηλαδή, με τους ποιητές των οποίων
στίχους ενσωματώνει ή σχολιάζει στα ποιήματά του
είναι όχι μόνο συγκινησιακού και αισθητικού, αλλά
και θεωρητικού χαρακτήρα.
Το πιο καίριο σημείο της ποιητικής αντίληψης του
Βλαβιανού, είναι η πρόθεση το ποίημα να παραμένει,
όπως γράφει ο ίδιος "ανοιχτό". Η έννοια
του ανοιχτού ποιήματος δεν αφορά τόσο στο ζήτημα
της πολλαπλής ερμηνευτικής προσέγγισής του, όσο
στους όρους κατασκευής του. Ανοιχτό ποίημα σημαίνει
κυρίως κείμενο το οποίο προγραμματικά δεν έχει
εκφραστική και θεματική συνοχή. Πρόθεση αλλά και
μοίρα του ανοιχτού ποιήματος είναι να αποτυπώνει
εν τω γίγνεσθαί του τη διαδικασία της γραφής του.
Σύμφωνα, λοιπόν, με τη λογική του ανοιχτού ποιήματος
στα κείμενα του Βλαβιανού συρρέουν και συνυπάρχουν,
ή παραμένουν ασύμβατες, ποικίλες εκφραστικές τάσεις,
το λυρικό και το διανοητικό στοιχείο, η ερωτική
εξομολόγηση και ο ψυχρός θεωρητικός στοχασμός,
καταφάσεις και αρνήσεις.
Τα ποιήματα των ώριμων βιβλίων του Βλαβιανού,
από τη Νοσταλγία των ουρανών μέχρι τον Άγγελο
της ιστορίας, αντανακλούν τη ζύμωση των ιδεών
που παρατηρείται τις τελευταίες δεκαετίες σ' ένα
ευρύ φάσμα των ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών
- π.χ. τον προβληματισμό για την ουσία και τα
γνωρίσματα της μεταμοντερνικότητας ή για τη βαθύτερη
φύση της ποιητικής εμπειρίας. Διαθέτοντας μια
πλατιά μορφωτική παρακαταθήκη ο Βλαβιανός δείχνει
βαθιά στοχαστική σκέψη και πνευματική εγρήγορση.
Αυτό που ως στοχαστής διατείνεται θεωρητικά και
ως ποιητής πραγματώνει ο Βλαβιανός είναι η πεποίθησή
του ότι η επανάπαυση σε τρόπους ποιητικής γραφής
ενεργούς στο παρελθόν, αλλά απρόσφορους σήμερα,
ουσιαστικά οδηγεί στην πλήρη απενεργοποίηση της
σκέψης. Και, για τον Βλαβιανό, ποίηση χωρίς συγκινημένη
σκέψη ή/ και χωρίς σκεπτόμενη συγκίνηση δεν μπορεί
πια να γραφεί.
Αν και μπορεί κανείς να αναζητήσει ορισμένα χαρακτηριστικά
του λογοτεχνικού μεταμοντερνισμού στην ποίηση
του Βλαβιανού, μια περιγραφική που μπορεί να γίνει
προς το παρόν είναι ότι η ποίηση του, εντάσσεται,
σε μια εκφραστική κοίτη που αρδεύτηκε και συνεχίζει
να τροφοδοτείται από την κοινή πηγή των Ελλήνων
μοντερνιστών ποιητών που εμφανίστηκαν στην περίοδο
ανάμεσα στον Α και το Β Παγκόσμιο Πόλεμο (Σεφέρης,
Ελύτης, Εμπειρίκος, Εγγονόπουλος, Ρίτσος κ.ά).
Δεν θα ήταν υπερβολικό να πούμε ότι ειδικά οι
πιο επιτυχημένες στιγμές του έργου του Βλαβιανού,
όσες περιέχονται στο Adieu και στον Άγγελο της
ιστορίας, μπορούν να τοποθετηθούν στο μεταίχμιο
προς τη υπέρβαση της μακράς ελληνικής μοντερνιστικής
παράδοσης.
Ευριπίδης Γαραντούδης
Επίκουρος Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας
Του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Τι
έγραψε ο Τύπος για τα βιβλία του
ΧΑΡΗ ΒΛΑΒΙΑΝΟΥ
(αποσπάσματα από κριτικές)
Η
Νοσταλγία των Ουρανών, Αθήνα,
Νεφέλη, 1994. Σελ. 57
… το προεξάρχον στοιχείο της ποίησης του Βλαβιανού
ήταν και παραμένει το διανοητικό, και η πρόθεσή
του είναι να συστήσει μια ποίηση με κατεξοχήν
στοχαστικό περιεχόμενο ποίηση όπου συνυπάρχουν
και αναμιγνύονται τα περιορισμένα στην έκταση
και την έντασή τους, στοιχεία λυρικής υφής με
τις ποικίλες εκφάνσεις της ανάπτυξης του στοχασμού
(σκέψεις, ορισμούς, αφορισμούς, αποφθέγματα κ.λ.π.)…
Έχει σημασία να σταθούμε σε ένα καίριο σημείο
της ποιητικής αντίληψης του Βλαβιανού, σημείο
με βάση το οποίο θα μπορούσαμε να κατανοήσουμε
και τη συνύπαρξη και το συγκερασμό του λυρικού
με το στοχαστικό στοιχείο. Τούτο το σημείο είναι
η πρόθεση το ποίημα να παραμένει, όπως γράφει
ο Βλαβιανός, "ανοιχτό". Η έννοια του
"ανοιχτού ποιήματος" δεν αφορά τόσο
το ζήτημα της δυνητικά πολλαπλής ερμηνευτικής
προσέγγισής του ή και της αυθαιρεσίας κατά την
αισθητική αξιολόγησή του, όσον αφορά τους όρους
κατασκευής του…
Με βάση, λοιπόν, τη λογική του ανοιχτού ποιήματος,
στα κείμενα του Βλαβιανού συρρέουν και συνυπάρχουν,
συνυφαίνονται ή παραμένουν ασύμβατες, διασπέρνονται
θα λέγαμε, αποκλίνουσες εκφραστικές τάσεις, το
λυρικό και το διανοητικό στοιχείο, η θερμή ερωτική
εξομολόγηση και ο ψυχρός θεωρητικός στοχασμός,
καταφάσεις και αρνήσεις, ρήσεις και αντιρρήσεις,
ανοικτά ερωτήματα…
Ευριπίδης Γαραντούδης
Επίκουρος καθηγητής Παν/μίου Κρήτης
Περιοδικό ΛΟΓΟΣΗΜΑ, Νο 8, 5-6/1992
Adieu,
Αθήνα, Νεφέλη, 1996. Σελ. 105 ISBN: 960-211-245-Χ
Adieu is a carefully and thoughtfully arranged
little book, offering a glimpse of an artist's
self portrait created by language and image and
honoring very much the imperatives of time. It
is a work of European consciousness, unfixed by
temporal borders.
Kevin Mc Grath
Κριτικός Λογοτεχνίας
Harvard Review, r. 15, φθινόπωρο 1998
Αdieu
Haris
Vlavianos is one of the best and most prolific
Greek poets of the socalled "Generation of
1980"…
… despite having been overtaken by prose in terms
of quality and despite the departure of great
names such as Elytis and Ritsos, Greek poetry
is shill flourishing in the 1990s. What is also
evident from Vlavianos's own poetry, is that contemporary
Greek poetry tends to eschew innovation for innovation's
sake and to converse with poetic voices from the
past, both Greek and foreign; this includes experimenting
with traditional verse forms that one thought
would never again appear in Greek after free verse
became de rigueur through the poetry of Seferis,
Ritsos, Elytis and other members of the Generation
of 1930.
Peter Mackridge
Nεοελληνιστής
Περιοδικό MODERN POETRX IN TRANSLATION, No 15,
1999
Adieu
… Στις πέντε ενότητες της συλλογής του ο ποιητής
αποχαιρετά την οικογένειά του και ιδιαίτερα τη
μητέρα του τη φοιτητική του ζωή στην Οξφόρδη,
την ερωτική θλίψη και τη σχέση του έρωτα με τον
λόγο, την οποία έχει εντοπίσει με τη βοήθεια Λατίνων
ποιητών. ποιητών που του έχουν κρατήσει συντροφιά
σε κρίσιμες ώρες. τέλος, την ίδια την ιδιότητα
του αποχαιρετισμού, την ωριμότητα, τη σοφία που
του έχει χαρίσει. Αποχαιρετά τα προηγούμενα βιβλία
του, τις ενότητες τη μια μετά την άλλη στη νέα
του συλλογή, καθώς και την ίδια τη συλλογή ως
καταγραφή της εξελικτικής διαπλοκής βιωμάτων και
διαλογισμών, βίου και ποίησης, στοχασμού και λυρισμού…
Βασίλης Παπαγεωργίου
Συγγραφέας
Περιοδικό ΕΝΤΕΥΚΤΗΡΙΟ, Φθινόπωρο 1996
Adieu
Συναισθήματα τα οποία περιτρέχουν όλα σχεδόν τα
ποιήματα του τελευταίου βιβλίου του Χάρη Βλαβιανού,
αποτελούν ένα σπονδυλωτό αυτοβιογραφικό ποίημα.
Ο ποιητής, όμως, δεν καταθέτει-εξομολογείται μόνον
αλλά και κλείνει λογαριασμούς είτε με εγγύτατα,
της ζωής του, πρόσωπα που όρισαν και καθόρισαν
την παιδική του ηλικία ("Λεύκωμα") είτε
με τόπους και χώρους με τους οποίους μοίρασε την
εφηβεία με την μετεφηβεία του ("Λεύκωμα",
"Oxford Blues") είτε με ποιητικές φωνές
που πέρασαν ως ποιητικό βίωμα μέσα του και κατ'
επέκταση στην ποίησή του. Έτσι, η ενότητα "Η
αντοχή των ποιητών" με τα ποιήματα των Στίβενς,
Πάουντ, Κάμινγκς, Μιλόζ, Μέριλ και Χιλ δεν αποτελεί
μια παράθεση ποιημάτων προσφιλών του ποιητή, αλλά
μια ενδοοικογενειακή συνομιλία, αφού οι ποιητές
αυτοί είναι, όπως φαίνεται, μέλη της ποιητικής
οικογένειας του ποιητή και άρα είναι καλοδεχούμενοι
σ' αυτές τις σελίδες της ποιητικής του αυτοβιογραφίας.
Έλενα Χουζούρη
Ποιήτρια, κριτικός λογοτεχνίας
Εφημ. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 22-12-1996
Adieu
…Το "Adieu" διαρθρώνεται σε πέντε χυμώδεις
ενότητες οι οποίες, συσσωματωμένες σε ενιαίο σύνολο,
συνιστούν τις ψηφίδες μιας ανθρώπινης και ποιητικής
αυτοβιογραφίας. Ο Βλαβιανός, οδεύοντας προς την
ποιητική και βιολογική του ωριμότητα, μοιάζει
με τούτο το βιβλίο να τακτοποιεί ανοιχτούς λογαριασμούς,
προβαίνοντας σ' έναν πρώτο απολογισμό ζωής. Από
την άποψη αυτή το "Adieu" πιθανόν να
αποδειχτεί με τον καιρό ότι ολοκληρώνει μια πρώτη
δημιουργική φάση του έργου του…
Δημήτρης Δασκαλόπουλος
Ποιητής, κριτικός λογοτεχνίας
Εφημ. ΤΑ ΝΕΑ 4-7-1996
Adieu
…Ο τίτλος του βιβλίου του, όπως μαρτυρούν τα δύο
αρχικά μότο, προερχόμενα από ποιητικά κείμενα
του Κeats και του Byron, παραπέμπει σ' ένα κοινό
θεματικό μοτίβο της αγγλικής και γενικότερα της
ευρωπαϊκής ρομαντικής λογοτεχνίας των πρώτων δεκαετών
του 19ου αιώνα. Το Adieu, αν ερμηνευθεί σύμφωνα
με το κύριο χαρακτηριστικό του βιβλίου, τη διαπλοκή
βίου και ποίησης, έχει διττή σημασία: από τη μια
μεριά ηχεί ως αποχαιρετισμός, ως έκφραση της ηθικής
αποθάρρυνσης ή και της ψυχικής εξουθένωσης από
τα δεινά του καθημερινού βίου. Από την άλλη όμως
μεριά το Adieu, με δεδομένη τη διακειμενική αναφορικότητά
του στη ρομαντική ποίηση, λειτουργεί και ως υπόμνηση
της διαρκώς ανανεούμενης σχέσης της ποίησης με
τη ζωή με άλλα λόγια, ως υπόμνηση της αλήθειας
ότι ο ποιητής θα συνεχίσει να αντιστέκεται στην
πεζή πραγματικότητα υπερβαίνοντάς την με τα ιδανικά
Adieu της λογοτεχνίας…
Παντελής Μπουκάλας
Ποιητής, κριτικός λογοτεχνίας
Εφημ. Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 25-6-1996
Adieu
…Στις σελίδες αυτές, που διαβάζοντάς τες νιώθεις
πως έχετε γίνει λίγο φιλαράκια, ο Βλαβιανός ξετυλίγει
μια συναισθηματική οδύσσεια από μυστηριώδη ερωτικά
πορτραίτα γυναικών, τον Σιμωνίδη και το μυστήριο
των γραφομηχανών, τους φλεγματικούς καθηγητές
της Οξφόρδης, τους απόηχους του Keats και τις
σκιές του Τόμας Χάρντυ, το πονηρό βλέμμα της Ρίτα
Χαίηγουωρθ, ακόμη και αναλαμπές από το Πρελλούδιο
του William Wordsworth (μια θρυλική απόπειρα αυτοβιογραφίας
σε ένα τεράστιο ποίημα, με ρίμα)…
Αφού περνά από την περιπέτεια στο παράδοξο και
πάλι απ' την αρχή, φτάνει τελικά να μιλά για τον
θάνατο, τα γηρατειά, την αίσθηση της απώλειας
(που δεν ξέρεις αν πρέπει να την διώξεις ή να
την κάνεις έμπνευση), εξερευνεί το μυστήριο της
γυναίκας, των προσώπων, των όμορφων βραδινών,
της μικρής θλίψης των στιγμών που φεύγουν, γιατί
όχι ακόμη και της ίδιας της ζωής…
Παντελής Γιαννουλάκης
Κριτικός
Περιοδικό ΑΝΙΧΝΕΥΣΕΙΣ, 12.1996/1.1997
Ο Άγγελος της Ιστορίας,
Αθήνα, Νεφέλη, 1999. Σελ. 118
ISBN: 960-211-436-3
"Η
τραγικότητα των περιστάσεων" και η ιστορικότητα
των φαινομενικά μη ιστορικών στιγμών - της ομορφιάς,
του θανάτου, του τυχαίου, της εικόνας, του ταξιδιού,
του έρωτα, δηλαδή της ίδιας της ζωής - είναι το
σώμα κάθε ποιήματος αυτής της συλλογής. Ο ποιητής
τους μας καλεί να σταθούμε απέναντι στην τραυματική,
ερωτική, συχνά ανείπωτη, ιστορία του κάθε ποιήματος
και να κοιτάξουμε κατάματα τα ερείπια που οι εικόνες
του αποκαλύπτουν, με θάρρος, γενναιοδωρία και
χάρη προς αυτό που ο λόγος της στιγμής του κάθε
ποιήματος αφήνει στην ομιλητική σιωπή του. Το
κάθε ποίημα δεν είναι η απλή ανασκαφή του παρελθόντος
αλλά μια προκλητική στάση απέναντι στο παρόν,
στα στοιχεία και στα ερείπιά του, σε ό,τι δηλαδή
αντιστέκεται στην παρωχημένη ερμηνεία της ιστορικότητας
της στιγμής. Ο ποιητής του Άγγελου και ο Άγγελος
του Μπένγιαμιν φαίνεται να έχουν δίκιο: την ποίηση
και την ιστορία τελικά τις γράφουν τα ερείπια.
Ασημίνα Καραβαντά
Καθηγήτρια Αγγλικής και Συγκριτικής Λογοτεχνίας,
Dere College
Περιοδικό ΔΙΑΒΑΖΩ 7-8, 2000 Νο 409
Άγγελος Ιστορίας
… Το σπίτι του Χάρη Βλαβιανού, η οικογένειά του,
είναι το γενικότερο θέμα του βιβλίου αυτού. Η
μητέρα, η αδελφή, η γυναίκα, τα παιδιά, οι καλοί
φίλοι. Γεγονότα τραγικά και δραματικά, τρυφεροί
έρωτες και βαθιές φιλίες έχουν ανοίξει κι έχουν
γεφυρώσει χάσματα στην καρδιά του. Ο ποιητής τ'
αντιμετωπίζει όλ' αυτά με ήρεμη λυρική και στοχαστική
διάθεση που παρέχει στον λόγο του σαγηνευτική
ρευστότητα. Η συναισθηματικότητα και η ειρωνεία,
στις οποίες καταφεύγει συχνά, έχουν λειανθεί και
εισχωρήσει η μια στην άλλη, προσδίδοντας μια φιλικότατη
πατίνα στον ρυθμό των στίχων.
Ο Βλαβιανός είναι ρομαντικός ποιητής και θα πρέπει
κανείς να μελετήσει το είδος του ρομαντισμού που
καλλιεργεί. Σίγουρα η μνήμη, το μνήμα, το μνημόσυνο
(ένα από τα ποιήματα επιγράφεται "Γερμανικό
ρέκβιεμ") είναι όροι που στηρίζουν τον λόγο
του, ο λόγος αυτός όμως δεν είναι μνημειώδης,
δεν αποσκοπεί στο υπερνέφελο ή έστω στο υπέρμετρο.
Ο ρομαντισμός του Χάρη Βλαβιανού δεν αφήνει ποτέ
την πραγματικότητα, προχωρά ένα μικρό μόνο βήμα
μπροστά της τόσο ώστε η τραγική εμπειρία να είναι
σε θέση να φανερώσει την πολυχρωμία, το ύψος και
την ποταπότητα της ζωής, η οποία τελικά θριαμβεύει
έτσι ακριβώς που είναι, ενώ η ανάπαυση είναι το
πάντα επανερχόμενο πρόσωπό της…
Βασίλης Παπαγεωργίου
Συγγραφέας
Περιοδικό ΠΟΡΦΥΡΑΣ, 10-12-1999
Άγγελος
…Ο Βλαβιανός τοποθετεί στο κέντρο της ποιητικής
σκηνής το είδωλο του εαυτού του. Μολονότι ξεχωρίζουμε
αμέσως, την ύπαρξη και τη λειτουργία ενός σταθερού
αφηγητή, ο οποίος σκηνοθετεί σε διαφόρους ήχους
και τόνους τη φωνή του αυτοβιογραφικού εγώ, όπως
ακούγεται σε όλα σχεδόν τα ποιήματα του βιβλίου,
το αδρό βιωματικό στοιχείο εντοπισμένο πρωτίστως
στις μνήμες της παιδικής ηλικίας, παραμένει ως
το τέλος το θεμέλιο της γλώσσας και την εικονοποιίας
στον Άγγελο της ιστορίας. Και η στρατηγική αυτή
της αναπεπταμένης αυτοβιογραφίας, την οποία ο
Βλαβιανός ακολουθεί και εφαρμόζει με πολλή επιμονή,
έχει, όσο κι αν φαίνεται παράξενο, οργανική σχέση
με την ποίηση της ποιητικής που αναδύεται από
ολόκληρο το βιβλίο του…
Βαγγέλης Χατζηβασιλείου
Κριτικός λογοτεχνίας
Εφημ. ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 11-6-1999
Άγγελος
Ο Άγγελος της Ιστορίας είναι έτσι και ένα είδος
ποιητικού μανιφέστου, μια καλά συγκροτημένη άμυνα
του πνεύματος σε καιρούς που μάλλον απεχθάνονται
το πνεύμα, μια έναρθρη κραυγή, ένα τροχιοδεικτικό.
Δείχνει με ποιους τρόπου είναι σήμερα εφικτό να
μιλάς για τον έρωτα, χωρίς να προσβάλλεις και
χωρίς να καταφεύγεις σε ένα συναισθηματισμό που
έχει ήδη πάθει αφλογιστία ("Το διπλό πρόσωπο
της άνοιξης"). να μιλάς για την οικογένεια
και τα δεινά της, χωρίς να αποφεύγεις να επιδείξεις
μια ευγένεια με ρυτίδες και μαύρους κύκλους κάτω
από τα μάτια, μια ευγένεια που έχει υποστεί πλήγματα,
αλλά θέλει να παραμείνει εναργής ("Μαύρο
γάλα"). να μιλάς για το πώς αντιλαμβάνεσαι
τον θρυμματισμένο κόσμο, πως μπορείς να επιχειρήσεις
σήμερα μια ανατομία του (θρυμματισμένου) κόσμου;
θυμίζοντας "that this world's spent"
αλλά και επιμένοντας να συμμετέχεις στο παιχνίδι
του, να συμβάλλεις στην εξήγηση του θρυμματισμού
του και να ορίζεις τη θέση σου μέσα στα ερείπιά
του.
Γιώργος - Ίκαρος Μπαμπαδάκης
Ποιητής, συγγραφέας, μεταφραστής
Περιοδικό ΝΕΑ ΕΣΤΙΑ, Νοέμβριος 1999
Γενικό
… Ο Χάρης Βλαβιανός είναι ενδεχομένως ο πιο λόγιος
ανάμεσα στους ποιητές της "γενιάς του ιδιωτικού
οράματος" και σίγουρα ο πιο κοσμοπολιτικός.
Μερικοί θα έλεγαν επίσης ο πιο εγκεφαλικός, λέξη
που όμως έχει νόημα μόνο στα ελληνικά συμφραζόμενα,
όπου θεωρείται ότι το ποιητικό πάθος πρέπει να
παραλύει της διανοητικές λειτουργίες. Οπωσδήποτε
ο Βλαβιανός είναι ολοφάνερα επηρεασμένος από την
αγγλοσαξονική ποίηση - φαινομενική απόσταση από
το θέμα, αδιόρατη ειρωνεία, "αντιποιητικές"
λέξεις και εικόνες. αλλά μήπως και ο Καβάφης δεν
ήταν;…
… ο Βλαβιανός είναι ένας ποιητής που ανασαίνει
στον αέρα της παγκόσμιας πολιτισμικής παράδοσης,
αυτή του δίνει το οξυγόνο και το ιδίωμά του…
Δημοσθένης Κούρτοβικ
Συγγραφέας, κριτικός λογοτεχνίας
Εφημ. ΤΑ ΝΕΑ, 11-12-1999
|