Ο Χριστόφορος Μηλιώνης γεννήθηκε στο Περιστέρι Πωγωνίου (του νομού Iωαννίνων) το 1932. Τελείωσε το Γυμνάσιο στη Ζωσιμαία Σχολή Iωαννίνων και σπούδασε κλασική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Εργάστηκε ως καθηγητής σε Γυμνάσια της Κύπρου (Αμμόχωστος, 1960-1964) και της άλλης Ελλάδας. Διετέλεσε Σχολικός Σύμβουλος Δυτικής Αττικής (1984-1990, οπότε και αποσύρθηκε από την εκπαίδευση). Δίδαξε δυο χρόνια (1991-1993) Ελληνική Λογοτεχνία (ποίηση) σε ξένους φοιτητές, στην Πανεπιστημιακή Λέσχη Αθηνών . Ήταν μέλος της Ομάδας εργασίας που συνέταξε τα βιβλία "Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας" του Γυμνασίου-Λυκείου μετά τη δικτατορία.
Διετέλεσε μέλος των εκδοτικών ομάδων των περιοδικών "Ενδοχώρα" (Γιάννινα 1959-1967) και "Δοκιμασία" (Γιάννινα 1973-1974), και ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων, στο Δ.Σ. της οποίας εξελέγη μέλος δύο φορές. Τιμήθηκε με το Α' Κρατικό Βραβείο Διηγήματος για το βιβλίο του Καλαμάς κι Αχέροντας (1986) και με το Βραβείο Διηγήματος του περιοδικού ΔΙΑΒΑΖΩ (2000) για το βιβλίο του Τα φαντάσματα του Γιορκ. Συνεργάστηκε με τα εγκυρότερα περιοδικά και εφημερίδες, καθώς και ως επιφυλλιδογράφος στην εφημερίδα Τα Νέα.

Εργογραφία

Παραφωνία, διηγήματα, Γιάννινα, Ενδοχώρα, 1961
Το πουκάμισο του κενταύρου, διηγήματα, Αθήνα, Θεμέλιο, 1971.
Ακροκεραύνια, νουβέλες, Αθήνα, Κέδρος, 1976, σελ. 150.
Τα διηγήματα της δοκιμασίας, Αθήνα, Κέδρος, 1978.
Δυτική Συνοικία, μυθιστόρημα, Αθήνα, Κέδρος, 1980, σελ. 135
Το πουκάμισο του κενταύρου και άλλα διηγήματα, Αθήνα, Θεμέλιο 1982, σελ. 155
Καλαμας και Αχέροντας, διηγήματα, Αθήνα, Στιγμή, 1986, Αθήνα, Κέδρος, 1990, σελ. 168, ISBN: 960-04-0334-1
Ο Σιλβέστρος, μυθιστόρημα, Αθήνα, Κέδρος, 1987,σελ.180
Χειριστής Ανελκυστήρος, διηγήματα, Αθήνα, Κέδρος 1993, σελ.182, ISBN: 960-04- 0750-9
Το μικρό είναι όμορφο, πεζογραφήματα, Αθήνα, Κέδρος, 1997 , σελ. 215, ISBN: 960- 04-1354-1
Τα φαντάσματα του Γιορκ, διηγήματα, Αθήνα, Κέδρος, 1999, σελ.186, ISBN: 960-04-1617-6
Μια χαμένη γεύση, διηγήματα, Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα, 1999, σελ.152, ISBN: 960-334-868-0.

Δοκίμια- Μελέτες

Υποθέσεις, δοκίμια, Αθήνα, Καστανιώτης, 1983.
Με το νήμα της, ερμηνευτικά δοκίμια, Αθήνα, Σοκόλης, 1991, σελ. 220, ISBN: 960- 7210-00- Χ
Σημαδιακός και αταίριαστος, κείμενα για τον Παπαδιαμάντη, Μελέτη, Αθήνα, Νεφέλη, 1994, σελ. 74. ISBN: 960-211-173-9

Βιβλία μεταφρασμένα σε άλλες γλώσσες

Ρωσικά:
Godi Ispitani, [tr.by] M.Tomasefskaja-N. Podjemskaja, Moscwa, Raduga, 1986, 268, (Περιέχει τα βιβλία: Ακροκεραύνια, Δυτική Συνοικία και τρία από τα Διηγήματα της Δοκιμασίας).

Γερμανικά:
Kalamas und Acheron, [tr.by] Hans Eidenaier, Ko1n, Romiossini, 1990, 152 pp. ISBN: 3-923728-48-4

Ιταλικά: Sotto l' azzura superficie, racconti, [tr.by] Lucia Marcheselli-Louka, Trieste, richerche, 1992, 162 pp.
Cambio di residenza e altri raccοntί (επιλογή), [tr.by] Vera Cerencia, Palermo, L' Epos, 1993, 100 pp.

Αγγλικά:
Kalamas and Acheron, [tr.by] Marjorie Chambers, Athens, 1996, 162 pp. ISBN: 960- 04-1201-4

Διηγήματα του Χ. Μ. έχουν μεταφραστεί επίσης σε Ανθολογίες και ξένα περιοδικά στα Ρωσικά, Ουγγαρέζικα, Γερμανικά, Γαλλικά, Αγγλικά, Ολλανδέζικα και Σουηδικά.

Ο συγγραφέας Χριστόφορος Μηλιώνης

Ο Χριστόφορος Μηλιώνης ανήκει στη δεύτερη μεταπολεμική γενιά συγγραφέων και είναι κατεξοχήν διηγηματογράφος. Από τα έντεκα βιβλία του μόνο τα δύο είναι μυθιστορήματα. Διηγηματογράφος όμως ιδιότυπος που κοιτάζει λοξά προς το μυθιστόρημα, αφού τα διηγήματά του συγκροτούν ενότητες με εσωτερική αλληλουχία και κοινή τεχνική.
Ως βιωματικός συγγραφέας ανακαλεί τις οδυνηρές μνήμες από τη δεκαετία του '40, όπως τις βίωσε στα νεανικά του χρόνια στην ιδιαίτερη πατρίδα του και στα Γιάννενα, αλλά και αργότερα όταν εργαζόταν ως φιλόλογος σε γυμνάσια της ελληνικής επαρχίας μέσα στο μετεμφυλιακό κλίμα της γενικής καχυποψίας και των κλειστών οριζόντων που περιόριζαν τη σκέψη και έκλειναν τις προοπτικές. Οι σκληρές αυτές συνθήκες διαμόρφωσαν τη συγγραφική του ταυτότητα.
Από την εποχή που έγραφε Το πουκάμισο του Κενταύρου (1971) ώς σήμερα δουλεύει μέσα του έναν ενιαίο μύθο και στήνει έναν κόσμο πολιορκημένο εξωτερικά και εσωτερικά χωρίς να προδίδει την πιστότητα των καταστάσεων στις οποίες αναφέρεται. Οι μορφές, όμως, που αναδύονται από την ατομική μνήμη, δηλαδή από τη βιωμένη πραγματικότητα, ξαναχύνονται έτσι ώστε να ανταποκρίνονται στη βαθύτερη επιθυμία του συγγραφέα τους. Αλλά η ατομική αυτή μνήμη δεν βρίσκεται σε διάσταση με τη συλλογική. Διαμορφώνεται από αυτή και συγχρόνως τη διαμορφώνει. Η εμπειρία κινητοποιεί όλους τους ψυχολογικούς μηχανισμούς που δίνουν βάθος στην αφήγησή του.
Στο έργο του διαπλέκονται αρμονικά στοιχεία της νεοτερικότητας και της παράδοσης, του μοντερνισμού και του ρεαλισμού. Χτίζει τα κείμενά του πάνω στα δύο αυτά θεμέλια. Δίνει ιδιαίτερη έμφαση τόσο στην τεχνική όσο και στη χρήση της γλώσσας με εμμονή στον τόνο της αφήγησης χωρίς όμως και να θυσιάζει στη μορφή τη βαρύτητα των πραγμάτων που την καθορίζει το περιεχόμενο.
Το αφηγηματικό υποκείμενο του Μηλιώνη έχει κοινά στοιχεία με το ποιητικό υποκείμενο της νεοτερικής ποίησης και, ενώ έχει τη τάση να προβάλλει στοιχεία εγωισμού που δείχνουν μια ψυχολογική και χαρακτηρολογική ιδιαιτερότητα, συνάμα αποκαλύπτει στοιχεία μιας συλλογικής συνείδησης επεξεργασμένα εσωτερικά. Αυτό λοιπόν το αφηγηματικό υποκείμενο με την αναπόδραστη μοίρα του που την προσδιορίζει η εποχή του είναι στην ουσία ο πρωταγωνιστής των διηγημάτων του. Η αντιπαράθεσή του με το παρόν έχει στοιχεία δραματικότητας και ειρωνείας.
Ο Μηλιώνης ως πεζογράφος της μνήμης εκμεταλλεύεται με μαεστρία την τεχνική των συνειρμών. Από μια ασήμαντη αφορμή της καθημερινότητας αφυπνίζεται η μνήμη του αφηγητή και ξεκινάει ένα ταξίδι στο παρελθόν στην πατρίδα, στα κρίσιμα χρόνια των παιδικών και εφηβικών βιωμάτων του, που συνδέονται με το πόλεμο και την ανώμαλη μεταπολεμική εποχή. Στο μισοπραγματικό και μισοφανταστικό παρελθόν αναζητεί τις αυθεντικές μορφές ζωής που μόνο στην τέχνη αναβιώνουν. Με συνεχείς χρονικές παλινδρομήσεις από το τώρα στο χθες και αντίστροφα και με μία ελικοειδή τεχνική φτάνει στο βάθος των πραγμάτων, στο χαίνοντα πυρήνα του συνειδησιακού ηφαιστείου που εξακολουθεί να είναι ενεργό και να απειλεί.
Αν η ένταξή του στα ιστορικά και στα πολιτιστικά συμφραζόμενα της εποχής του τον συνδέει με τις νεότερες λογοτεχνικές τάσεις και με το μοντερνισμό, η καταγωγή του από την Ήπειρο τον συνδέει με το ήθος του τόπου και των ανθρώπων του, και την τοπική λογοτεχνική παράδοση, τη λόγια και τη λαϊκή, καθώς και με το αξιακό σύστημα που αυτή εκφράζει.
Με τις αναδρομές από το παρόν στο παρελθόν ανοίγει ένα διάλογο ανάμεσα σε διαφορετικές νοοτροπίες και στάσεις ζωής, για να προβάλλει αξίες που έχουν σχεδόν εξαφανιστεί από το παρόν συνειδητοποιώντας το χάος που τον χωρίζει από τη σύγχρονη πραγματικότητα. Η λυρική του διάθεση, αισθητή από τα πρώτα του διηγήματα, με τον καιρό υποχωρεί από την επιφάνεια και διεισδύει στο βάθος, όπου διαπλέκεται με τον σκοτεινό κόσμο των εμπειριών και των φόβων , για να αναδυθεί πάλι αιφνίδια πιο διακριτική και γι' αυτό πιο δραστική. Ο Χριστόφορος Μηλιώνης, βιρτουόζος τεχνίτης του διηγήματος, ανανέωσε το είδος αυτό δίνοντάς του βάθος και προοπτική .

Γ.Δ.Παγανός
Κριτικός Λογοτεχνίας

Τι έγραψε ο Τύπος για τα βιβλία του
ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ ΜΗΛΙΩΝΗ
(αποσπάσματα από κριτικές)

Ακροκεραύνια, νουβέλες, Αθήνα, Κέδρος, 1976, σελ. 150.

... Ο συγγραφέας ευθέως καταπιάνεται εδώ με τον τρίτο εμφύλιο πόλεμο του 1946-49, που ίσως εξ αιτίας της πολύ μεγάλης οδύνης του δεν έχει ακόμη το ανάλογο με τη σημασία του μερίδιο στα έργα της μεταπολεμικής πεζογραφίας μας.
Απότοκη του θεαματικού αναπροσανατολισμού είναι και μια δεύτερη βαρύνουσα διαφοροποίηση του συγγραφέα. Στα "Ακροκεραύνια" η στάση απέναντι στον κόσμο δεν είναι πια εκείνη που γνωρίζαμε από τα δύο προηγούμενα βιβλία του. Η ιεράρχησή του για τα πρώτα και τα καίρια της ζωής έχει ριζικά αλλάξει. Παραμερίστηκε το αδιάκοπο και στείρο ροκάνισμα ενός καθημαγμένου εγώ η μαζοχιστική θα έλεγες ενασχόληση με το προσωπικό αδιέξοδο. Η ματιά από το ένδον έχει τώρα προσηλωθεί με σοβαρότητα και δέος στον πάσχοντα πλησίον. Και κοινά είναι τα πάθη που αφηγείται γεννημένα μέσα στο καμίνι μιας ιστορικής δοκιμασίας αυτόχρημα ηλίθιας και περιττής.
Χωρίς να εγκαταλείψει την ιμπρεσσιονιστική υπαινικτικότητα που χαρακτήριζε τα προηγούμενα βιβλία του, κατορθώνει εδώ μια λιτή και άμεση έκφρασή όχι συνηθισμένης ευστοχίας και αποτελεσματικότητας.

Αλέξανδρος Κοτζιάς
Συγγραφέας, κριτικός λογοτεχνίας
Περιοδικό ΧΡΟΝΙΚΟ 1976

Τα διηγήματα της δοκιμασίας, Αθήνα, Κέδρος, 1978.

...Η Ελλάδα βγαίνει από τις σελίδες των έργων του Μηλιώνη με ζωντανή αυθεντικότητα...
Ο συγγραφέας δεν περιορίζεται και στα πλαίσια της περιγραφής της καθημερινότητας, του χρονικού, του φολκλόρ. Ορθώνοντας στο έργο του τα ηθικά προβλήματα, που αποκτούν ιδιαίτερη οξύτητα και επικαιρότητα, σε περιόδους κοινωνικών κραδασμών σαν αυτές που έζησε η Ελλάδα στον αιώνα μας, δείχνει την πανανθρώπινη σημασία αυτών των προβλημάτων. Γι' αυτό θα επιτρέψουμε στον εαυτό μας να ελπίζει ότι το βιβλίο του ταλαντούχου έλληνα πεζογράφου, θα το υποδεχθούν με ενδιαφέρον οι αναγνώστες μας

Μ. Τομασέβσκαϊα
Νεοελληνίστρια
Από τη ρωσική έκδοση "Χρόνια δοκιμασίας", Μόσχα 1986, Εκδ. Raduga

Δυτική Συνοικία, μυθιστόρημα, Αθήνα, Κέδρος, 1980, σελ. 135

....O Μηλιώνης δεν έμεινε ανέγγιχτος από τους πειρασμούς των πειραματισμών της μοντέρνας πεζογραφία όπως δείχνει η καταφανής στα "Διηγήματα της Δοκιμασίας" ερωτοτροπία του με το "νουβό σομάν" Όχι για να πιθηκίσει ένα ρεύμα του συρμού, αλλά για να μπολιάσει την παραδοσιακά θρεμμένη αφηγηματική του φλέβα με τους χυμούς μιας νεώτερης μεθόδου. Το αποτέλεσμα, όπως δείχνουν τα "Ακροκεραύνια" και η "Δυτική συνοικία" ήταν η αφομοίωση παραδοσιακών και νεοτερικών τρόπων και η διαμόρφωση ενός προσωπικού 'ύφους που ενώ διατηρεί τη λογική συνοχή της παραδοσιακής αφήγησης εισάγει έντεχνα τη διάσπαση της χρονικής αλληλουχίας στο ξετύλιγμα του μύθου με την παρεμβολή των μνημονικών εκτροπών. Ο βαθμός κατάχτησης ή αφομοίωση αυτής εκφραστικής τεχνικής, πιστοποιείται εύκολα στη "Δυτική συνοικία", με λίγη προσοχή στην άνεση και την ευλυγισία με τις οποίες χειρίζεται ο συγγραφέας τα "περάσματα" από το χρόνο δράσης της νουβέλας στο χρόνο μνήμης του ήρωα...

Σπύρος Τσακνιάς
Κριτικός λογοτεχνίας
Εφημ. Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 18.6.1981

Καλαμας και Αχέροντας, διηγήματα, Αθήνα, Στιγμή, 1986, Αθήνα, Κέδρος, 1990, σελ. 168, ISBN: 960-04-0334-1

Erlebnisse eines Griechen im heιmatlichen Dorf zwischen gestem und heute.

Der 1932 nahe der griechisch-albaπίschen Grenze geborene Philologe, Ubersetzer und Schriftsteller erlebte in seiner Jugend die Harte des Zweiten Weltkrieges unmittelbar durch die italienischen und deutschen Truppen und auch die blutigen Auseinandersetzungen des Βurgerkrieges. Die Ereignisse jener Zeit stellt er in seinen Erzahlungen. Skizzen und Bildern der Gegenwart gegenuber und verbindet sie mit Schilderungen des dorflichen Lebens, mit der Zeichnung charakteristischer Gestalten und besonderer Episoden und la?t dabei Fragen nach Schuld und Ursache fur tragische Zwischenfalle anklingen. -Milionis erzahlt in guter Iiterarischer Tradition in klarer Sprache und humaner Grundhaltung. Da? er zu den ma?gebenden zeitgenossίschen griechischen Erzahlern gehort, wird durch diese gehaltvollen Geschichten, die sich an Leser nit Sinn fur gute Prosa wenden, verstandlich. - Schon fur mittlere Bestande eine lohnende Anschaffung.

Hanns Ott
Κριτικός λογοτεχνίας
Περιοδικό DAS NEUE BUCH, Μάρτιος 1991

Καλαμας και Αχέροντας, διηγήματα, Αθήνα, Στιγμή, 1986, Αθήνα, Κέδρος, 1990, σελ. 168, ISBN: 960-04-0334-1

… Diese zehn sensiblen Erzahlungen "zur Vergangenheit und fur Volkerverstandigung" sind Klassiker. Wer Milionis liest. mag sich entspannt zurucklehnen und diesen Stil genie?en, der Leichtigkeit vermuten la?t und doch von besonderer literarischer Qualitat ist. Der Einflu? Lord Byrons, immer wieder zitiert, ist spurbar.
Die Erzahlungen in augenfreundlichem Druck wurden unter der Leitung von Professor Hans Eideneier von einer Arbeitsgruppe aus dem Neugriechischen in das Deutch ubersetzt, sehr gut, sehr uberlegt, sehr flussig.

Rosemarie Ingre Prufer
Κριτικός λογοτεχνίας
Περιοδικό Die Brucke, Ιανουάριος 1992

Καλαμας και Αχέροντας, διηγήματα, Αθήνα, Στιγμή, 1986, Αθήνα, Κέδρος, 1990, σελ. 168, ISBN: 960-04-0334-1

... Ένα από τα στοιχεία που συντηρούν το ενδιαφέρον είναι το απρόοπτο. Θα το ονόμαζα τέχνασμα, αν ο συγγραφέας δεν με έπειθε ότι πηγάζει από βαθύτερες αίτιες. Διότι το απρόοπτο το συναντάμε ταυτόχρονα στην εκλογή του θέματος, στην πλοκή του και στη γράφη, έτσι που καταλήγει να συνιστά το ύψος του. Πάντως, ένα ύφος που δεν έχει κανένα χαρακτήρα επιτήδευσης. Προκύπτει οργανικά και δρα αποτελεσματικά...
Πραγματικά στα διηγήματα "Καλαμάς και Αχέροντας"του Χριστόφορου Μηλιώνη η πυκνότητα του λόγου συναγωνίζεται την ελαφράδα που το κατασταίνει ιδιαιτέρως αξιανάγνωστα.

Αλέξανδρος Αργυρίου
Κριτικός λογοτεχνίας
Εφημ. ΤΑ ΝΕΑ, 28.8.1985

Ο Σιλβέστρος, μυθιστόρημα, Αθήνα, Κέδρος, 1987, σελ.180

Ο Χρ. Μηλιώνης κατορθώνει να στήσει έναν ολόκληρο μυθιστορηματικό κόσμο και να σκιτσάρει φυσιογνωμίες- περίπου- εν απουσία δράσης. Από κοντά το μυστήριο μα κι ειρωνεία, η οξεία κοινωνική κριτική η διαπεραστική ματιά σε ήθη και στάσεις, χειρονομίες και συμπεριφορές. Λόγοι ουκ ολίγοι για την πρόκληση γοητείας στον αναγνώστη και διασκέδασης μα και πικρών σκέψεων για κάποια φαινόμενα -στάσεις- της ελληνικής κοινωνίας. "Ο Σιλβέστρος" ωστόσο είναι πολυπρισματικό μυθιστόρημα. Προσφέρεται λοιπόν σε ποικίλες παραγνώσεις, άλλος ένας λόγος για το χαρακτηρισμό του σαν γοητευτικής αφήγησης...

Πέτρος Ρεζής
Κριτικός λογοτεχνίας
Περιοδικό ΤΡΑΜ, τευχ. 7,9-1988

Χειριστής Ανελκυστήρος, διηγήματα, Αθήνα, Κέδρος 1993, σελ.182, ISBN: 960-04- 0750-9

...Κάτι που αξίζει να επισημανθεί είναι η αμεσότητα του λόγου. Αμεσότητα με την έννοια ότι ανάμεσα στη λέξη, στη φράση, και στη παράγραφο και στο αντικείμενό τους υπάρχει οργανική ανταπόκριση. Διαβάζοντας τα συγκεκριμένα κείμενα δε χάνεις ποτέ από τα μάτια σου τα εκφραζόμενα...
Ο λόγος του Μηλιώνη κυλάει άνετα και χωρίς να δείχνει τίποτε από την προσπάθεια της γραφής. Υπάρχει μάλιστα σ' αυτή τη φυσικότητα κάτι από διασκελισμό και την αμεσότητα του λόγου του παραμυθιού. Από τα πρώτα γραφτά του ο συγγραφέας είχε στρωτό και άρτιο εκφραστικό όργανο. Με τον καιρό ωστόσο το καλλιέργησε ακόμη περισσότερο φτάνοντας σ' αυτό το αξιοζήλευτο επίτευγμα. Σ' ένα λόγο λιτό άμεσο και μαζί ατμοσφαιρικό...

Γιώργος Αράγης
Κριτικός λογοτεχνίας
Περιοδικό ΠΛΑΝΟΔΙΟΝ Νο 19, Δεκέμβριος 1993

Το μικρό είναι όμορφο, πεζογραφήματα, Αθήνα, Κέδρος, 1997 , σελ. 215, ISBN: 960- 04-1354-1

… Δεξιοτέχνης της μυθοπλασίας, ο συγγραφέας στέκεται λογοτεχνικά απέναντι στην καθημερινότητα, επιτρέπει στη λογοτεχνία να εισβάλει στον "δημoσιογραφικό" του λόγο, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που συστηματικά διοχετεύει την καθημερινότητα στο έργο του...
Όλα τα κείμενα φέρουν το ιδιαίτερο στίγμα όχι μόνο της γραφής του Χ. Μηλιώνη αλλά και της κοσμοαντίληψής του, της ιδεολογίας του. …
Ο Χ. Μηλιώνης μας έδωσε ασκήσεις ύφους, που κάλλιστα λειτουργούν ως υποδείγματα. Όπως ο ίδιος λέει σε ένα διήγημά του, muItum in parvo, και πράγματι, το μικρό είναι όμορφο. Μόνο που για να γίνει το μικρό όμορφο, το ταλέντο πρέπει να συνοδεύεται από σκληρή δουλειά - τα μικρά και επικαιρικά αυτά κείμενα τoυ Χ. Μηλιώνη το αποδεικνύουν.

Τιτίκα Δημητρούλια
Κριτικός λογοτεχνίας, μεταφράστρια
Εφημ. ΤΟ ΒΗΜΑ, 14.6.1998

Βραβείο Διηγήματος του περιοδικού ΔΙΑΒΑΖΩ (2000)

Τα φαντάσματα του Γιορκ, διηγήματα, Αθήνα, Κέδρος, 1999, σελ.186, ISBN: 960-04-1617-6

...Τι γυρεύουν στο ομιχλώδες εγγλέζικο Γιορκ τα φαντάσματα της ελληνικής ορεινής υπαίθρου; Πώς από το μισοσκότεινο Αβαείο του ευρωπαϊκού βορρά ξεπηδούν τα χαλάσματα ενός εγκαταλειμμένου και μισοερειπωμένου χωριού της Ηπείρου; Τα φαντάσματα του Χριστόφορου Μηλιώνη είναι ύπουλα. Παρουσιάζονται απροειδοποίητα, εκεί που δεν τα περιμένεις, σε ώρες μοναχικές κι απρόβλεπτες, στον ύπνο και στον ξύπνο ooυ. Είναι τα προσωπικά φαντάσματα που φωλιάζουν στο βάθος της ψυχής χωρίς καν να το υποψιαζόμαστε - γι' αυτό είναι και τα πιο επικίνδυνα. Τα φαντάσματα του Χριστόφορου Μηλιώνη είναι η αθεράπευτη νοσταλγία του για το παρελθόν, για τα παιδικά και νεανικά του χρόνια, για μια ζωή φτωχική και δύσκολη, ζωή γεμάτη πολέμους και κατατρεγμούς, ζωή καθόλου παραδεισένια, μια ζωή ωστόσο ουσιαστικότερη και πιο αληθινή από αυτήν που προσφέρει το παρόν. Τα φαντάσματα του μεγάλου πεζογράφου είναι ο βαθύτατος καημός του για την οριστικά χαμένη αυθεντικότητα την οποία σε όλους μας στερεί η αναπόφευκτη ενηλικίωση καθώς και ο αναγκαίος αλλά απάνθρωπος εξαστισμός. Τι μένει; Οι ακριβές μνήμες που εφορμούν όταν πια δεν τις θυμόμαστε, νοηματοδοτώντας με την ουσία τους μια κενή περιεχομένου και άγευστη σημερινή πραγματικότητα.

Ελισάβετ Κοτζιά
Κριτικός λογοτεχνίας
Περιοδικό ITHACA NO 4 7/8 2000

Τα φαντάσματα του Γιορκ, διηγήματα, Αθήνα, Κέδρος, 1999, σελ.186, ISBN: 960-04- 1617-6

Τα φαντάσματα του Γιορκ είναι μια συνεχής μνημονική επιστροφή στα εφηβικά και νεανικά χρόνια του συγγραφέα, όπως τα έζησε στα χωριά της Ηπείρου, με συχνές αναφορές στο βαρύ πολιτικό κλίμα της μεταπολεμικής περιόδου. Στις σελίδες του Χριστόφορου Μηλιώνη βλέπουμε τη βασανιστική σύγκρουση ανάμεσα στο άχρωμο παρόν και στο έντονα βιωμένο παρελθόν, σε μιαν ατέρμονη διαδικασία ανάδυσης της χαμένης νιότης και των ξεχασμένων ή σβησμένων προσώπων της, που αίφνης ξαναζωντανεύουν στο εσωτερικό μιας αφήγησης, η οποία ξέρει καλά πώς να μη χαλαρώνει και να μην αισθηματολογεί σε μια κατ' εξοχήν ευάλωτη απέναντι σε τέτοιους κινδύνους περιοχή.
Δεν θέλω να παραλείψω και μιαν άλλη διάσταση των διηγημάτων του Μηλιώνη, που μου φαίνεται το ίδιο αποφασιστική για τη δουλειά του: όποτε ο αφηγητής του επιστρέφει στο παρελθόν, το κάνει με έναν τρόπο που υπερβαίνει αυτομάτως τον περιορισμένο χώρο της αυτοβιογράφησης, αφού βάση των εμπειριών του παραμένουν ο κοιvός, ιστορικά προσδιορισμένος χρόνος και η πολύ απτή συλλογική του αίσθηση. Βιβλίο, νομίζω, καθ' ολοκληρίαν λειτουργικό και αξιανάγνωστο, τα Φαντάσματα του Γιορκ συνιστούν μιαν από τις ευτυχέστερες στιγμές του συγγραφέα.

Βαγγέλης Χατζηβασιλείου
Κριτικός Λογοτεχνίας
Περιοδικό διαβάζω Νo 413, Δεκέμβριος 2000